W jaki sposób rozliczyć wypłacony przez Urząd Pracy zasiłek transferowy dla bezrobotnego, przyznany (...)

W pozostałej części Minister Finansów uznaje interpretację indywidualną z dnia 24 czerwca 2009 r., Nr IPPBII/1/415-282/09/BJ, za prawidłową.

Uzasadnienie

Dnia 24 czerwca 2009 r. Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając ? na podstawie § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770, z późn. zm.) - w imieniu Ministra Finansów, wydał interpretację indywidualną dotyczącą podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie zasad opodatkowania w Polsce przychodu z tytułu zasiłku dla bezrobotnych wypłacanego w Niemczech oraz zasiłku dla bezrobotnych transferowanego z Niemiec i wypłacanego przez polski Urząd Pracy. Interpretacja wydana została na wniosek złożony w dniu 26 marca 2009 r., w którym przedstawiono następujący stan faktyczny.

Od września 2007 r. Wnioskodawca nabył prawo do zasiłku dla bezrobotnych w Niemczech za okres od 20.09.2007 r. do 30.06.2008 r. Zasiłek za miesiąc styczeń 2008 r. został Wnioskodawcy wypłacony w Niemczech w walucie euro. W dniu 15 styczna 2008 r. Wnioskodawca zgłosił w niemieckim Urzędzie Pracy, iż powraca do Polski i do momentu znalezienia pracy chciałby pobierać zasiłek w Polsce.

Podatnik uzyskał zgodę na transfer zasiłku do Polski na okres trzech miesięcy, tj. od 01.02.2008 r. do 30.04.2008 r. Decyzję z niemieckiego Biura Pracy przedstawił w Wojewódzkim Urzędzie Pracy w Polsce i w dniu 28 lutego 2008 r. otrzymał decyzję, że przez kolejne trzy miesiące będzie mu wypłacany zasiłek w kwocie 2.210,40 zł netto miesięcznie (łącznie otrzymał dochód w wysokości 6.631,20 zł netto). Wnioskodawca oświadczył, iż na tę kwotę nie otrzymał PIT.

Jednocześnie, Wnioskodawca poinformował, że w 2008 r. ośrodek jego interesów życiowych oraz jego miejsce zamieszkania znajdowały się na terytorium Polski. Zasiłek dla bezrobotnych pochodził z niemieckiego ustawowego ubezpieczenia na wypadek bezrobocia. W Polsce zasiłek był wypłacany ze środków Wojewódzkiego Urzędu Pracy (Funduszu Pracy) i był refundowany ze środków organu niemieckiego.

W związku z powyższym Wnioskodawca zadał następujące pytania:

1. Czy od otrzymanego w Polsce transferu zasiłku z Niemiec ma odprowadzić podatek w Polsce...
2. Czy za styczeń 2008 r. za otrzymany zasiłek w Niemczech ma odprowadzić podatek w Niemczech czy w Polsce...
3. Czy w zeznaniu podatkowym za 2008 r. ma ujmować kwoty zasiłku netto i jak przeliczyć kwotę zasiłku za styczeń 2008 r. wypłaconego w walucie euro...
4. Czy i jaka instytucja powinna wysłać PIT...

Zdaniem Wnioskodawcy:

Ad. 1. Od otrzymanej kwoty netto nie odprowadza podatku w Polsce.

Ad. 2. Podatek został odprowadzony w Niemczech przed wypłatą zasiłku.

Ad. 3. W zeznaniu podatkowym nie ma ujmować kwoty zasiłku.

Ad. 4. PIT powinna wystawić niemiecka instytucja.

W dniu 24 czerwca 2009 r. Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działając w imieniu Ministra Finansów, wydał interpretację indywidualną Nr IBPBII/1/415-282/09/BJ, w której uznał za prawidłowe stanowisko Wnioskodawcy w części dotyczącej sposobu opodatkowania zasiłku otrzymanego w Niemczech za styczeń 2008 r. oraz za nieprawidłowe w części dotyczącej skutków podatkowych wypłacenia w Polsce zasiłku za okres od 01.02.2008 r. do 30.04.2008 r.

W uzasadnieniu interpretacji indywidualnej, Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach uznał, iż w 2008 r. Wnioskodawca podlegał w Polsce nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu, zgodnie z art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 z późn. zm.), dalej: ustawa.

Stosownie do § 2 ust. 1 pkt 3 rozporządzenia Ministra Gospodarki i Pracy z dnia 06.10.2004 r. w sprawie szczegółowego trybu przyznawania zasiłku dla bezrobotnych, dodatku szkoleniowego, stypendium i dodatku aktywizacyjnego (Dz. U. z 2004 r. Nr 219, poz. 2222 ze zm.), w przypadkach o których mowa w art. 67-71a rozporządzenia 1408/71/EWG z dnia 14 czerwca 1971 r. w sprawie stosowania systemów zabezpieczenia społecznego do pracowników najemnych i ich rodzin przemieszczających się we Wspólnocie, z późn. zm. (Dz. Urz. WE L 149 z dnia 05.07.1971 r.), marszałek województwa stwierdza zachowanie prawa do zasiłku dla bezrobotnych nabytego w innym niż Rzeczpospolita Polska państwie członkowskim UE w przypadku bezrobotnego poszukującego pracy w Polsce. Przyznanie prawa do zasiłku dla bezrobotnych następuje na podstawie zaświadczeń wydanych w państwach członkowskich lub zaświadczenia powiatowego urzędu pracy o rejestracji bezrobotnego, przedstawionych przez osobę ubiegającą się o przyznanie tego prawa. Zgodnie z powyższym, obywatel Polski, który pracował za granicą i powrócił do kraju może ubiegać się o tzw. zasiłek transferowy.

Stosownie do art. 70 rozporządzenia 1408/71 świadczenia udzielane są przez instytucję każdego z państw, do którego bezrobotny udaje się w celu poszukiwania pracy. Natomiast właściwa instytucja państwa członkowskiego, które przyznało zasiłek (któremu wcześniej podlegał bezrobotny) zobowiązana jest do zwrotu kosztów tych świadczeń.

Zwrot wypłacanego zasiłku dla bezrobotnych następuje na zasadach określonych w art. 98 rozporządzenia 1408/71, na podstawie udokumentowanych rzeczywistych wydatków, bądź w kwocie zryczałtowanej. Państwa mogą jednak przewidzieć inne sposoby dokonywania zwrotów lub wypłat, lub też mogą zrezygnować z dokonywania jakichkolwiek zwrotów.

W świetle powyższych przepisów, Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach uznał, iż kosztem wypłaty zasiłku dla bezrobotnych obciążona będzie instytucja państwa, do którego bezrobotny uda się w celu poszukiwania pracy. Zwrot kosztów, pod warunkiem, że państwa członkowskie nie zrezygnują z jego dokonywania, nastąpi w okresie późniejszym i niekoniecznie będzie odpowiadał kwocie rzeczywiście poniesionych wydatków. Bez względu jednak na późniejszy zwrot, instytucją wypłacającą zasiłek jest instytucja państwa, do którego udał się bezrobotny, ze środków tego państwa.

Jak wynika z wniosku, otrzymany przez Wnioskodawcę zasiłek był wypłacany ze środków Wojewódzkiego Urzędu Pracy (Funduszu Pracy) i refundowany ze środków organu niemieckiego.

W konsekwencji powyższej analizy, Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach stwierdził, iż skoro otrzymywany przez Wnioskodawcę zasiłek transferowy za okres od 01.02.2008 r. do 30.04.2008 r. wypłacany był z Funduszu Pracy, to Urząd Pracy jako płatnik zobowiązany był do poboru od wypłacanych świadczeń zaliczek miesięcznych na podatek dochodowy oraz do sporządzenia i przekazania podatnikowi imiennej informacji o wypłaconych świadczeniach i pobranej zaliczce na podatek dochodowy PIT-11 (art. 35 ust. 1 pkt 3 i ust. 5, art. 39 ust. 1 i ust. 2 ustawy).

Na Wnioskodawcy spoczywał obowiązek złożenia rocznego zeznania podatkowego za 2008 r. i wykazania w nim transferowego zasiłku dla bezrobotnych otrzymanego w Polsce. Zatem w powyższym zakresie Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach uznał stanowisko Wnioskodawcy za nieprawidłowe.

Po zapoznaniu się z aktami sprawy, Minister Finansów zważył, co następuje.

Zgodnie z art. 14e § 1 Ordynacji podatkowej, Minister Finansów może, z urzędu, zmienić wydaną interpretację ogólną lub indywidualną, jeżeli stwierdzi jej nieprawidłowość, uwzględniając w szczególności orzecznictwo sądów, Trybunału Konstytucyjnego lub Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości. Przepis ten nie zawiera ograniczeń czasowych, co oznacza, że jeśli stwierdzona zostanie nieprawidłowość wydanej interpretacji indywidualnej Minister Finansów może, z urzędu, zmienić ją w dowolnym czasie.

W ocenie Ministra Finansów, w interpretacji indywidualnej z dnia 24 czerwca 2009 r., Nr IBPBII/1/415-282/09/BJ, Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach nieprawidłowo uznał, iż zasiłek dla bezrobotnych transferowany z Niemiec wypłacany jest z Polski (obciąża państwo, do którego bezrobotny udał się w celu poszukiwania pracy), a zatem na Podatniku ciąży obowiązek rozliczenia się z tego dochodu dla potrzeb podatku dochodowego w Polsce.

Zgodnie z art. 3 ust. 1 ustawy, osoby fizyczne, jeżeli mają miejsce zamieszkania na terytorium Polski podlegają obowiązkowi podatkowemu od całości swoich dochodów bez względu na miejsce położenia źródeł przychodów (nieograniczony obowiązek podatkowy).

Stosowanie do art. 4a ustawy, powyższy przepis stosuje się z uwzględnieniem umów w sprawie unikania podwójnego opodatkowania, których stroną jest Rzeczpospolita Polska.

Zgodnie z art. 18 ust. 1 umowy między Rzecząpospolitą Polską a Republiką Federalną Niemiec w sprawie unikania podwójnego opodatkowania w zakresie podatków od dochodu i od majątku (Dz. U. z 2005 r. Nr 12, poz. 90), dalej: umowa, emerytury i podobne świadczenia lub renty, otrzymywane przez osobę mającą miejsce zamieszkania w Umawiającym się Państwie z drugiego Umawiającego się Państwa, podlegają opodatkowaniu tylko w tym pierwszym Państwie.

Natomiast, zgodnie z art. 18 ust. 2 umowy, bez względu na postanowienia ustępu 1 tego artykułu, płatności otrzymywane przez osobę mającą miejsce zamieszkania w jednym Umawiającym się Państwie z obowiązkowego systemu ubezpieczeń socjalnych drugiego Umawiającego się Państwa, podlegają opodatkowaniu tylko w tym drugim Państwie.

Jak wynika z informacji przedstawionych przez Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej, w przypadku transferowanego zasiłku dla bezrobotnych, zgodnie z art. 70 ust. 1 rozporządzenia 1408/71, właściwa instytucja państwa, w którym przyznano bezrobotnemu zasiłek transferowy (dalej jako państwo właściwe) zobowiązana jest do zwrotu kosztów tych świadczeń.

Stosownie do art. 70 ust. 2 rozporządzenia 1408/71, zwroty są ustalane i dokonywane na podstawie udokumentowanych rzeczywistych wydatków lub w kwocie zryczałtowanej, na zasadach określonych w rozporządzeniu Rady (EWG) Nr 574/72 z dnia 21 marca 1972 r. dotyczącego stosowania rozporządzenia Rady (EWG) nr 1408/71 (dalej: rozporządzenie 574/72).

Zgodnie z art. 97 ust. 1 rozporządzenia 574/72, kwota wypłaconych świadczeń jest zwracana przez instytucję państwa właściwego na rzecz instytucji, która wypłaciła te świadczenia, w wysokości wynikającej z rozliczenia tej ostatniej instytucji. Oznacza to, że o formie zwrotu kosztów wypłaconego transferowanego zasiłku dla bezrobotnych (rzeczywiste wydatki lub kwota zryczałtowana) decyduje zawsze instytucja państwa, do którego udał się bezrobotny, tj. w tym przypadku instytucja polska. W praktyce polskich instytucji zawsze stosuje się rozliczenie w oparciu o rzeczywiste wydatki.

Zgodnie z art. 70 ust. 3 rozporządzenia 1408/71, państwa członkowskie mogą ustalić między sobą inne sposoby dokonywania zwrotów lub wypłat, lub też mogą zrezygnować z dokonywania jakichkolwiek zwrotów pomiędzy instytucjami podlegającymi ich kompetencji. Jak wynika z oświadczenia polskiego Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej, Polska nie zawarła tego rodzaju porozumienia z żadnym państwem członkowskim UE, EOG ani Szwajcarią.

W świetle powyższego należy stwierdzić, iż w interpretacji indywidualnej z dnia 24 czerwca 2009 r. Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach nieprawidłowo uznał, iż zasiłek transferowy wypłacany za okres od 01.02.2008 r. do 30.04.2008 r. obciążał polski Fundusz Pracy i to Urząd Pracy jako płatnik był zobowiązany do poboru od wypłacanych świadczeń zaliczek miesięcznych na podatek dochodowy w Polsce.

Należy uznać, iż zwrot kosztów wypłaconych przez polskie instytucje zasiłków transferowych dla bezrobotnych następuje zawsze, zaś kwota tego zwrotu zawsze odpowiada kwocie rzeczywiście poniesionych przez Fundusz Pracy wydatków. Oznacza to, iż Fundusz Pracy występuje tu jedynie jako instytucja kredytująca świadczenia dla bezrobotnych wypłacane de facto na koszt innych państw. W związku z powyższym, należy uznać, iż wypłacany przez polski Urząd Pracy zasiłek transferowy dla bezrobotnych, zwracany następnie w rzeczywistej wysokości przez właściwą instytucję Niemiec, jest świadczeniem pochodzącym z Niemiec.

Zgodnie z ustawodawstwem ubezpieczenia społecznego Niemiec, w skład obowiązkowego systemu ubezpieczenia społecznego wchodzi m.in. ustawowe ubezpieczenie na wypadek bezrobocia. Oznacza to, iż transferowy zasiłek dla bezrobotnych jest wypłacany w ramach obowiązkowego systemu ubezpieczenia socjalnego, o którym mowa w art. 18 ust. 2 polsko-niemieckiej umowy. Oznacza to, iż dochód Wnioskodawcy z tego tytułu podlega opodatkowaniu wyłącznie w Niemczech, a w Polsce jest zwolniony z opodatkowania. W konsekwencji, na Wnioskodawcy nie spoczywa obowiązek dokonania rocznego rozliczenia dla potrzeb podatku dochodowego osób fizycznych wykazując uzyskany z Niemiec transferowy zasiłek dla bezrobotnych.

Jednocześnie Urząd Pracy, dokonując wypłaty świadczeń, które wolne są od podatku dochodowego w Polsce na podstawie art. 18 ust. 2 polsko-niemieckiej umowy, nie jest zobowiązany jako płatnik do poboru zaliczek na podatek dochodowy od osób fizycznych w Polsce.

Zmiana interpretacji indywidualnej dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa, po uprzednim wezwaniu na piśmie Ministra Finansów w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu ? do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego wnosi się (w dwóch egzemplarzach) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi Ministra Finansów na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli Minister Finansów nie udzieli odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem Ministra Finansów, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ustawy), na adres: Świętokrzyska 12, 00-916 Warszawa.