Naczelnik Urzędu Skarbowego prawidłowo przyjął art. 169 § 1 Ordynacji podatkowej jako podstawę (...)

W odpowiedzi na to wezwanie Skarżący stwierdził, że jego wniosek zawiera opis stanu faktycznego i jego stanowisko. Opatrzony też został znakami opłaty skarbowej. Wyjaśnił jednakże dodatkowo, iż wystawił weksel własny otrzymując w zamian 150 tyś. zł na wykup mieszkania, co nazwał potocznie ?sprzedażą weksla'. Weksel ten nie zawiera terminu płatności i staje się płatny za okazaniem. Skarżący sprecyzował ponadto zadane pytanie, a mianowicie czy wystawiając weksel i otrzymując w zamian pieniądze zobowiązany jest dodatkowo uiścić podatek od czynności cywilnoprawnych w wysokości 2% sumy wekslowej. Swoje stanowisko Skarżący uzupełnił o stwierdzenie, że prawo wekslowe nie zawiera przepisów nakładających obowiązek uiszczenia tego podatku ani w momencie wystawienia weksla, ani w momencie jego płatności, tj. wykupu. Weksel nie jest też wymieniony w ustawie o podatku od czynności cywilnoprawnych.

Postanowieniem z dnia 22 lutego 2006 r. Naczelnik Urzędu Skarbowego Warszawa - Bemowo pozostawił wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania prawa podatkowego bez rozpatrzenia. Uznał bowiem, że Skarżący nie uzupełnił braków formalnych wniosku. W szczególności nie wskazał, w związku z jaką czynnością cywilnoprawną został wystawiony weksel własny, jak również jakiej czynności cywilnoprawnej dotyczy zadane we wniosku pytanie. Zdaniem organu pierwszej instancji zasadne było, na podstawie art. 169 § 1 i § 4 Ordynacji podatkowej. pozostawienie wniosku bez rozpatrzenia.

Na postanowienie to Skarżący złożył zażalenie. Podnosił, że jego wniosek spełnia wszystkie wymogi wynikające z przepisów Ordynacji podatkowej. Jednoznacznie wynika z niego, że w celu uzyskania pieniędzy na wykup mieszkania dokonał sprzedaży (wystawienia) weksla własnego. Czynność taka nie została wymieniona w ustawie z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (Dz. U. z 2005 r. Nr 41, poz. 399 ze zm.) jako podlegająca opodatkowaniu. Stwierdził też, że nie jest w stanie inaczej nazwać dokonanej przez siebie czynności.

Postanowieniem z dnia 27 kwietnia 2006 r. Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie zaskarżone postanowienie utrzymał w mocy. Podniósł, że zgodnie z art. 14a § 2 Ordynacji podatkowej podatnik zobowiązany jest do wyczerpującego przestawienia we wniosku o udzielenie interpretacji stanu faktycznego sprawy oraz własnego stanowiska. Z wniosku Skarżącego oraz jego wyjaśnień nie wynika, jakiej czynności cywilnoprawnej dotyczy wystawienie weksla, co uniemożliwiło organowi pierwszej instancji wydanie pisemnej interpretacji.

Na postanowienie to Skarżący złożył skargę. Jego zdaniem wniosek zawierał wszystkie elementy konieczne do wydania interpretacji. Potwierdza to również treść postanowienia Dyrektora Izby Skarbowej, który wyraźnie stwierdza, że pytanie dotyczyło czynności ?sprzedaży weksla'. Jedyną zaś przesłanką pozostawienia wniosku bez rozpoznania było nie wskazanie, jakiej czynności cywilnoprawnej podatnik dokonał. Świadczy to o sprzecznościach w treści postanowienia.

Skarżący stwierdził też. że powołany w podstawie prawnej zaskarżonego postanowienia art. 233 Ordynacji podatkowej nie powinien mieć w sprawie zastosowania. gdyż odnosi się on do decyzji administracyjnych, a nie do postanowień.

W odpowiedzi na skargę Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie wniósł o jej oddalenie podtrzymując argumentację wyrażoną w zaskarżonym postanowieniu. Dodatkowo wskazał, że w zaskarżonym postanowieniu prawidłowo powołano art. 233 § 1 pkt 1 Ordynacji podatkowej z uwagi na treść art. 239 tejże ustawy, w myśl którego do zażaleń moją zastosowanie odpowiednie przepisy dotyczące odwołań.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie zważył, co następuje:

Skarga zasługuje na uwzględnienie, aczkolwiek podejmując rozstrzygnięcie Sąd oparł się na powodach innych niż w niej wskazane. Działanie takie umożliwia Sądowi art. 134 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.), powoływanej dalej jako ?p.p.s.a.', stanowiący, że sąd rozstrzyga w granicach danej sprawy nie będąc jednak związany zarzutami i wnioskami skargi oraz powołaną podstawą prawną. Oznacza to, że Sąd, dokonując oceny zgodności z prawem zaskarżonego aktu ma prawo i obowiązek uwzględnić również okoliczności, wprawdzie nie wskazane w skardze jako zarzut, ale mające wpływ na tę ocenę.

Kontroli Sądu w niniejszej sprawie poddane zostały rozstrzygnięcia organów podatkowych o charakterze formalnym, w przedmiocie pozostawienia bez rozpatrzenia wniosku o pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego.

Przepis art. 14a § 2 Ordynacji podatkowej wymaga, aby podatnik składający wniosek w sposób wyczerpujący przedstawił stan faktyczny oraz własne stanowisko w sprawie. Wymogi te będą spełnione, jeżeli opisany we wniosku stan faktyczny będzie zawierał wszystkie okoliczności istotne z punktu widzenia przepisów, których interpretacji domaga się strona, a przy tym jej wątpliwości co do sposobu zastosowania tych przepisów określone zostaną w sposób jasny. Nie chodzi tu bynajmniej o posłużenie się terminologią prawniczą, która nie musi być wnioskodawcy znana, ani też o pełną ocenę prawną stanu faktycznego. Jednakże stanowisko wnioskodawcy -jego rozumienie zgłoszonego problemu nie powinno budzić wątpliwości (por. A.Kabat w: S.Babiarz. B.Dauter. B.Gruszczyński. R.Hauser, A.Kabat. M.Niezgódka-Medek; Ordynacja podatkowa. Komentarz: Wydawnictwo Prawnicze LexixNexis, Warszawa 2004; s. 95).

Brak wyczerpującego przedstawienia stanu faktycznego oraz własnego stanowiska oznacza, że wniosek o interpretację nie spełnia wymogów wynikających z art. 14a § 2 Ordynacji podatkowej, a zatem dotknięty jest brakami formalnymi.

W ocenie Sądu nie budzi wątpliwości, że treść wniosku Skarżącego nie pozwalała Naczelnikowi Urzędu Skarbowego na udzielenie interpretacji w zakresie zastosowania przepisów ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych. Przedstawiony w nim stan faktyczny był niezrozumiały i w oparciu o jego opis nie sposób było ustalić, z jaką czynnością cywilnoprawną Skarżący wiąże ewentualny obowiązek uiszczenia tego podatku. Nie wynikało to również ze stanowiska Skarżącego.

Istniały zatem przesłanki wezwania Skarżącego do usunięcia braków formalnych wniosku.

Tryb, w jakim uzupełniane są braki formalne wniosku o pisemną interpretację wskazany został w art. 14a § 5 Ordynacji podatkowej, zgodnie z którym do załatwienia wniosku o pisemną interpretację, stosuje się odpowiednio m.in. przepisy art. 169 § 1 i 2 tejże ustawy. I tak, jeżeli podanie nie spełnia wymogów określonych przepisami prawa, organ podatkowy wzywa wnoszącego podanie do usunięcia braków w terminie 7 dni, z pouczeniem, że niewypełnienie tego warunku spowoduje pozostawienie podania bez rozpatrzenia (§ 1). Przepis § 2 dotyczący opłat od podania w niniejszej sprawie nie ma znaczenia. Skarżący opłaty te uiścił.

Naczelnik Urzędu Skarbowego prawidłowo przyjął art. 169 § 1 Ordynacji podatkowej jako podstawę skierowania do Skarżącego wezwania do usunięcia braków formalnych jego wniosku.

Zdaniem Sądu jednakże wezwanie to zostało sformułowane w sposób, który nie mógł prowadzić do uzyskania informacji uznanych przez organ pierwszej instancji za istotne dla możliwości rozpatrzenia wniosku.

Podkreślić należy, że wezwanie do usunięcia braków formalnych kierowane jest w związku z konkretną sprawą. Formułując je organ podatkowy musi mieć na uwadze określone okoliczności - informacje, których brak. w jego ocenie uniemożliwia rozpatrzenie wniosku.

W wezwaniu do uzupełnienia braków formalnych podania należy zatem jednoznacznie wskazać, jaki konkretnie brak i w jaki konkretny sposób ma być usunięty. Strona po zapoznaniu się z jego treścią powinna wiedzieć, że określone jej działanie (np. podanie informacji) spowoduje usunięcie braku i w efekcie rozpatrzenie podania. Wezwanie zawierające ogólnikowe stwierdzenie o konieczności wyczerpującego przedstawienia stanu faktycznego i własnego stanowiska wymogów tych nie spełnia. Nie może być więc uznane za prawidłowe.

Pozostawienie podania bez rozpatrzenia możliwe jest tylko wówczas, gdy strona nie uczyniła zadość wezwaniu lub wprawdzie uczyniła to, ale z: przekroczeniem terminu określonego w wezwaniu.

Ocena czy strona usunęła braki formalne podania sprowadza się do prostego porównania tego, do czego była wzywana i tego, co uczyniła. Jeżeli organ w sposób ogólnikowy formułuje wezwanie, to równie ogólnikowa odpowiedź musi być uznana na zastosowanie się do wezwania. Z tego też względu istotna jest podkreślana wyżej konieczność jednoznacznego określenia zakresu żądanych informacji.

Z uzasadnienia postanowienia wynika, że informacją niezbędną, a nie zamieszczoną w treści wniosku, było dla Naczelnika Urzędu Skarbowego określenie czynności cywilnoprawnej, z której dokonaniem Skarżący wiązał ewentualny obowiązek uiszczenia podatku od czynności cywilnoprawnych.

Jednakże w wezwaniu skierowanym do Skarżącego Naczelnik Urzędu Skarbowego nie wezwał go do wyjaśnienia tej kwestii. Ograniczył się do ogólnikowego wskazania na konieczność wyczerpującego przedstawienia stanu faktycznego oraz własnego stanowiska. W istocie powtórzył więc treść art. 14a § 2 Ordynacji podatkowej.

Takie sformułowanie wezwania nie pozwalało Skarżącemu na ustalenie, które z elementów przedstawionego przezeń stanu faktycznego w ocenie organu nie zostały opisane wystarczająco dokładnie i jaka konkretna informacja usunie istniejący brak. W rezultacie zatem nie miał on możliwości zastosowania się do wezwania w sposób, jakiego oczekiwał organ podatkowy. Analogicznie ocenić należało wezwanie w zakresie stanowiska Skarżącego.

Skarżący w wyznaczonym mu terminie zastosował się do otrzymanego wezwania tak. jak je zrozumiał opierając się na jego treści. Rozwinął opis stanu faktycznego oraz własne stanowisko. Wskazał czynności, których opodatkowanie budzi jego wątpliwości, a mianowicie wystawienie weksla i jego wykupienie.

W tym stanie rzeczy brak było podstaw do pozostawienia wniosku Skarżącego bez rozpatrzenia. Podkreślić przy tym należy, że Naczelnik Urzędu Skarbowego uzasadnił pozostawienie wniosku bez rozpatrzenia brakiem udzielenia przez Skarżącego informacji, o której w ogóle nie wspomniano w wezwaniu.

Działanie takie narusza art. 169 § 1 Ordynacji podatkowej. Naruszenie to mogło mieć istotny wpływ na wynik sprawy.

Jeżeli Naczelnik Urzędu Skarbowego po otrzymaniu uzupełnienia wniosku w dalszym ciągu miał wątpliwości co do stanu faktycznego sprawy i stanowiska Skarżącego co do zastosowania przepisów wskazanej przez niego ustawy, to obowiązany był ponownie wezwać go do uzupełnienia braków wniosku, tym razem prawidłowo formułując wezwanie.

Dyrektor Izby Skarbowej utrzymując w mocy wadliwe postanowienie organu pierwszej instancji naruszył art. 233 § 1 pkt 1 Ordynacji podatkowej. Biorąc zaś pod uwagę to, że rozpoznawał sprawę na nowo - co jest istotą postępowania odwoławczego, naruszył również art. 169 § 1 Ordynacji podatkowej, stanowiący podstawę prawną rozstrzygnięcia, które błędnie uznał za prawidłowe.

Odnosząc się natomiast do zarzutów skargi stwierdzić należy, iż nie są one zasadne.

Jak to już wskazywano przepis art. 14a § 2 uzależnia uzyskanie przez podatnika pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego od wyczerpującego przedstawienia przez niego stanu faktycznego sprawy i własnego stanowiska. Pierwotny wniosek Skarżącego wymogów tych nie spełniał. Tak jak strona nie może domyślać się do uzupełnienia, jakich braków i w jaki sposób jest wzywana przez organ, tak i organ nie może domyślać się. jakie przepisy i na tle jakiego stanu faktycznego budzą wątpliwości wnioskodawcy. Podkreślić należy, że ustalenie tych okoliczności leży w interesie strony. ponieważ uzyskana przez nią interpretacja będzie przydatna i wiążąca tylko w konkretnym (przedstawionym przez stronę) stanie faktycznym.

Wbrew twierdzeniom Skarżącego Dyrektor Izby Skarbowej w podstawie prawnej swego postanowienia prawidłowo wskazał art. 233 Ordynacji podatkowej. Przepis ten ma zastosowanie w postępowaniu wszczętym zażaleniem z mocy art. 239 tejże ustawy, zgodnie z którym do zażaleń mają odpowiednie zastosowanie przepisy dotyczące odwołań. Do tych ostatnich należy właśnie art. 233 Ordynacji podatkowej (Dział IV Rozdział 15).

Ponieważ zarówno zaskarżone postanowienia, jak i poprzedzające je postanowienie organu pierwszej instancji wydane zostały z naruszeniem przepisów postępowania w sposób., który mógł mieć istotny wpływ na wynik sprawy. Sąd uchylił oba te rozstrzygnięcia na podstawie art. 145 § 1 pkt 1 lit. c), zgodnie z wnioskiem Skarżącego.

Zakres, w jakim uchylone postanowienia nie mogą być wykonane określono w oparciu o art. 152 p.p.s.a. Na rozprawie Skarżący, pouczony o przysługujących mu prawach, oświadczył, że nie wnosi o zasądzenie na jego rzecz kosztów postępowania sądowego.