Podatek od czynności cywilnoprawnych w zakresie skutków podatkowych zawarcia umowy pożyczki.

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2012 r., poz. 749 ze zm.) oraz § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz.U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Pani, przedstawione we wniosku z dnia 4 grudnia 2013 r. (data wpływu 9 grudnia 2013 r.), uzupełnionym pismem z dnia 5 grudnia 2013 r. (data wpływu 10 grudnia 2013 r.), o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie skutków podatkowych zawarcia umowy pożyczki ? jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 9 grudnia 2013 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie skutków podatkowych zawarcia umowy pożyczki.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

Wnioskodawczyni jest osobą fizyczną posiadającą miejsce zamieszkania na terytorium Polski, podlegającą w Polsce nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu.

Wnioskodawczyni planuje zaciągnięcie pożyczki (dalej: ?Umowa pożyczki?) od spółki kapitałowej z siedzibą na Cyprze, która zostanie zawarta za granicą, w siedzibie spółki.

Pieniądze, będące przedmiotem Umowy pożyczki, zostaną wypłacone z zagranicznego rachunku bankowego. Wnioskodawczyni zaznaczyła, że zarówno na moment zawarcia Umowy pożyczki, jak i na moment wypłaty środków, pieniądze będące przedmiotem Umowy pożyczki znajdować się będą na zagranicznym rachunku bankowym.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

Czy Umowa pożyczki, jaka będzie zawarta pomiędzy Wnioskodawczynią a Spółką, będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem PCC?

Zdaniem Wnioskodawczyni, zawarta pomiędzy Zainteresowaną a Spółką Umowa pożyczki nie będzie podlegała opodatkowaniu w Polsce podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Na podstawie art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy o PCC, podatkowi PCC podlegają m.in. umowy pożyczki pieniędzy lub rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku.

Stosownie do art. 1 ust. 4 ustawy o PCC, umowa ta może podlegać opodatkowaniu podatkiem PCC, jeżeli jej przedmiotem są:

• rzeczy znajdujące się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub prawa majątkowe wykonywane na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej;
• rzeczy znajdujące się za granicą lub prawa majątkowe wykonywane za granicą, w przypadku gdy nabywca ma miejsce zamieszkania lub siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej i czynność cywilnoprawna została dokonana na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.
  
  

Zgodnie z art. 3 ust. 1 pkt 1 ustawy o PCC, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą dokonania czynności cywilnoprawnej, czyli zawarcia umowy pożyczki.

Dla określenia, czy umowa pożyczki podlega opodatkowaniu PCC, konieczne jest przede wszystkim stwierdzenie, co jest przedmiotem umowy pożyczki ? tj. czy są nią rzeczy/prawa majątkowe oraz jakie jest miejsce położenia rzeczy/wykonywania prawa majątkowego w momencie dokonania czynności cywilnoprawnej oraz gdzie jest dokonywana czynność cywilnoprawna.

Art. 720 Kodeksu cywilnego stanowi, że przedmiotem umowy pożyczki mogą być pieniądze lub rzeczy oznaczone co do gatunku. Umowa pożyczki jest umową konsensualną, dochodzącą do skutku poprzez zgodne oświadczenie woli stron umowy.

W doktrynie prawa cywilnego pieniądze traktowane są jako rzeczy o szczególnych właściwościach, których wartość nie wynika z właściwości fizycznych, lecz z określenia i gwarancji państwa, uznającego je za prawny środek płatniczy. W związku z powyższym należy przyjąć, w ślad za poglądami doktryny, że pieniądze to rzeczy o szczególnych właściwościach (rzeczy sui generis).

Mając na uwadze powyższe należy uznać, że przedmiot umowy pożyczki powinien być kwalifikowany dla celów PCC jako rzecz. W konsekwencji, miejsce położenia (ulokowania) pieniędzy będących przedmiotem umowy pożyczki będzie determinować zakres opodatkowania umowy pożyczki PCC.

Należy wskazać, że w przedstawionym zdarzeniu przyszłym, w momencie zawierania umowy, a więc w momencie powstania obowiązku podatkowego, pieniądze będące przedmiotem Umowy pożyczki będą znajdowały się na zagranicznym rachunku bankowym Spółki i zostaną z niego wypłacone Wnioskodawczyni. Naczelny Sąd Administracyjny, w wyroku z dnia 25 listopada 2010 r., II FSK 1301/09, orzekł że w przypadku pieniędzy znajdujących się na rachunku bankowym ?należy wziąć pod uwagę miejsce, w którym rachunek ten jest prowadzony, to jest siedzibę banku (oddziału) pożyczkodawcy?.

Biorąc pod uwagę, że przedmiotem umowy pożyczki, w chwili jej zawarcia będą rzeczy znajdujące się za granicą, należy ocenić czy, zgodnie z art. 1 ust. 4 ustawy o PCC zostały spełnione pozostałe przesłanki, od których uzależnione jest opodatkowanie podatkiem PCC tej umowy, tj. czy nabywca ma siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej i czynność cywilnoprawna została dokonana na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Użycie koniunkcji pomiędzy warunkami powyższego przepisu ustawy o PCC, skutkuje tym, że przesłanki te powinny być spełnione łącznie.

Jako że umowa pożyczki jest czynnością konsensualną, dochodzącą do skutku przez złożenie przez strony zgodnych oświadczeń woli, za miejsce zawarcia umowy pożyczki należy uznać miejsce złożenia przez strony oświadczeń woli. Miejsce to znajdować się będzie poza granicami Polski. Umowa pożyczki zawarta pomiędzy Wnioskodawczynią a pożyczkodawcą nie będzie tym samym podlegać opodatkowaniu podatkiem PCC, jeśli pieniądze, które będą przedmiotem pożyczki, w chwili zawierania umowy będą znajdowały się za granicą oraz umowa pożyczki zawarta zostanie poza terytorium Polski.

Reasumując powyższe, jako że przedmiotem Umowy pożyczki będą środki pieniężne, które w chwili powstania obowiązku podatkowego będą znajdowały się poza terytorium Polski, jak również Umowa pożyczki zostanie zawarta poza terytorium Polski, nie będzie ona podlegała w Polsce opodatkowaniu podatkiem PCC.

Jak podała Zainteresowana, stanowisko takie potwierdzają liczne interpretacje organów skarbowych, m.in.:

• interpretacja indywidualna wydana w dniu 28 czerwca 2012 r. przez Dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi sygn. IPTPB/436-46/12-2/KK;
• interpretacja indywidualna wydana w dniu 5 czerwca 2012 r. przez Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie sygn. IPPB2/436-134/12-5/AF;
• interpretacja indywidualna wydana w dniu 22 maja 2012 r. przez Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie sygn. IPPB2/436-73/12-5/AF;
• interpretacja indywidualna wydana w dniu 27 marca 2012 r. przez Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie sygn. IPPB2/436-17/12-5/AF;
• interpretacja indywidualna wydana w dniu 19 marca 2012 r. przez Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach sygn. IBPBII/1/436-502/11/MZ.
  
  

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

Zgodnie z przepisem art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. b) ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (t.j. Dz. U. z 2010 r. Nr 101, poz. 649 ze zm.) podatkowi od czynności cywilnoprawnych podlegają umowy pożyczki pieniędzy lub rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku. Stosownie do art. 3 ust. 1 pkt 1 oraz art. 4 pkt 7 obowiązek podatkowy powstaje z chwilą dokonania czynności cywilnoprawnej i ciąży na biorącym pożyczkę.

Art. 720 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. ? Kodeks cywilny (t.j. Dz.U. z 2014 r. poz. 121) stanowi, że przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości.

Do elementów znamionujących umowę pożyczki należy obowiązek jej zwrotu. Przy tym, nie tyle dotyczy to oznaczenia terminu zwrotu, ile zaznaczenia samego obowiązku zwrotu ? który, jak wskazuje się w orzecznictwie, w myśl art. 720 § 1 ww. ustawy, jest elementem przedmiotowo istotnym dla tego rodzaju umowy, bez którego nie ma umowy pożyczki. W zależności od tego, jak zostanie ukształtowana przez strony umowa pożyczki, może ona przyjąć postać umowy nieodpłatnej bądź też odpłatnej, gdzie pożyczkobiorca zobowiązany będzie do zapłaty odsetek. Umowa pożyczki jest umową konsensualną. Dochodzi do skutku poprzez zgodne oświadczenia woli.

Ponadto, należy również zauważyć, że stosownie do ww. art. 720 Kodeksu cywilnego przedmiotem umowy pożyczki są tylko pieniądze i rzeczy oznaczone co do gatunku. Przepis ten nie ustanowił zatem praw majątkowych jako przedmiotu pożyczki, a skoro tak, należy przyjąć, że pieniądze to rzeczy o szczególnych właściwościach. Zgodnie bowiem z powszechnym w orzecznictwie poglądem pieniądze to rzeczy o szczególnych właściwościach, których wartość nie wynika z właściwości fizycznych, lecz z określenia i gwarancji państwa, uznających je za prawny środek płatniczy. W rezultacie przedmiotem umowy pożyczki pieniężnej są rzeczy o szczególnym charakterze (pieniądze). Ani wydanie przedmiotu pożyczki, ani prawo dochodzenia jego wydania nie zmienia konsensualnego charakteru umowy pożyczki, zatem forma przekazania przedmiotu umowy nie wpływa na ważność zawartej umowy. Umowa pożyczki jest ważna i podlega podatkowi od czynności cywilnoprawnych niezależnie od wydania pieniędzy.

Natomiast zgodnie z art. 1 ust. 4 ww. ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych podatkowi temu podlegają czynności cywilnoprawne, w tym umowy pożyczki, jeżeli ich przedmiotem są:

1. rzeczy znajdujące się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub prawa majątkowe wykonywane na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej;
2. rzeczy znajdujące się za granicą lub prawa majątkowe wykonywane za granicą, w przypadku gdy nabywca ma miejsce zamieszkania lub siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej i czynność cywilnoprawna została dokonana na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.
   
   

Z uwagi na powyższe, należy stwierdzić, że umowa pożyczki podlega podatkowi od czynności cywilnoprawnych, jeżeli w chwili zawarcia umowy jej przedmiot, tj. pieniądze znajdują się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Wówczas nie ma znaczenia, gdzie umowa zostaje zawarta i gdzie mają miejsce zamieszkania (siedzibę) strony umowy.

Pożyczka będzie również podlegała podatkowi od czynności cywilnoprawnych, jeśli pieniądze będące przedmiotem pożyczki w chwili jej zawarcia znajdują się za granicą oraz nabywca ? pożyczkobiorca ma miejsce zamieszkania lub siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, a czynność została dokonana na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

Z okoliczności przedstawionych we wniosku wynika, że Wnioskodawczyni ? jako pożyczkobiorca ? zamierza zawrzeć umowę pożyczki poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej ze spółką kapitałową. W momencie zawarcia umowy środki pieniężne będą znajdowały się również poza terytorium Polski, tj. na rachunku bankowym Spółki prowadzonym przez bank z siedzibą poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

Biorąc powyższe pod uwagę, należy stwierdzić, że zawarcie przez Wnioskodawczynię Umowy pożyczki ? w okolicznościach, w których Umowa pożyczki zostanie zawarta poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej oraz w momencie zawarcia Umowy pożyczki środki pieniężne należne Wnioskodawczyni (pożyczkobiorcy) z tytułu Umowy pożyczki będą znajdowały się poza terytorium Polski ? nie będzie opodatkowane podatkiem od czynności cywilnoprawnych w Polsce.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Jednocześnie, w odniesieniu do przywołanych przez Zainteresowaną rozstrzygnięć organów podatkowych, tut. Organ informuje, że zostały one wydane w indywidualnych sprawach i nie mają zastosowania, ani konsekwencji wiążących, w odniesieniu do żadnego innego zaistniałego stanu faktycznego bądź zdarzenia przyszłego.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu, ul. Św. Mikołaja 78/79, 50-126 Wrocław, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu ? do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi ? t.j. Dz.U. z 2012 r., poz. 270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach ? art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.