1) Czy nabycie przez Wnioskodawcę wierzytelności w drodze cesji wierzytelności po cenie niższej od (...)

1) Czy nabycie przez Wnioskodawcę wierzytelności w drodze cesji wierzytelności po cenie niższej od nominalnej podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług?
2) Jeśli opisana transakcja podlega opodatkowaniu podatkiem VAT, to wg jakiej stawki?
3) Kiedy powstaje moment (data) obowiązku podatkowego przy zakupie wierzytelności?
4) Co stanowi podstawię opodatkowania przy nabyciu wierzytelności?

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 2 i § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki z o.o. (?), przedstawione we wniosku z dnia 4 stycznia 2010 r. (data wpływu: 11 stycznia 2010 r.), uzupełnionym w dniu 12 marca 2010 r. o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie obrotu wierzytelnościami ? jest:

  • prawidłowe ? w części dotyczącej opodatkowania nabycia wierzytelności,
  • nieprawidłowe ? w części dotyczącej stawki podatku VAT,
  • nieprawidłowe ? w części dotyczącej określenia momentu powstania obowiązku podatkowego,
  • prawidłowe ? w części dotyczącej ustalenia podstawy opodatkowania.

UZASADNIENIE

W dniu 11 stycznia 2010 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie obrotu wierzytelnościami. Wniosek uzupełniono w dniu 12 marca 2010 r. o dowód potwierdzający uiszczenie brakującej opłaty.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

Wnioskodawca (cesjonariusz) nabył od zbywcy (cedenta) na podstawie umowy cesji wierzytelności, przeterminowaną i trudno egzekwowalną wierzytelność zbywcy obciążającą drukarnię. Drukarnia jest jednocześnie wierzycielem Wnioskodawcy z tytułu sprzedaży nieruchomości. Zarówno Wnioskodawca (cesjonariusz) jak i zbywca wierzytelności (cedent) są podatnikami podatku od towarów i usług. Wnioskodawca nabył wierzytelność w cenie niższej od wartości nominalnej. Po nabyciu wierzytelności nabywca (cesjonariusz) wejdzie w prawa zbywcy (cedenta). Nabyta przez Wnioskodawcę wierzytelność zostanie skompensowana ze zobowiązaniem Wnioskodawcy wobec drukarni.

Podsumowując dokonaną transakcję: pierwszym jej elementem była cesja (przelew) wierzytelności, unormowana w art. 509-518 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 ze zm.). Zbywca (cedent) przeniósł na Wnioskodawcę (cesjonariusza) w drodze umowy sprzedaży wierzytelność pieniężną przysługującą mu od drukarni. Drugi element to potrącenie (kompensata) nabytej wierzytelności przez Wnioskodawcę z jego zobowiązaniem wobec drukarni. Wykorzystano tutaj instytucję potrącenia wzajemnych wierzytelności, o której mowa w art. 498 Kodeksu cywilnego.

Skutkiem obu tych operacji jest wygaśnięcie, w drodze potrącenia zobowiązania wobec drukarni u Wnioskodawcy, a w drukarni wygasa kompensowana należność. U zbywcy natomiast wierzytelność pieniężna zostanie zaspokojona w wyniku przelewu środków pieniężnych przez Wnioskodawcę ? nabywcę wierzytelności.

Przeprowadzona transakcja miała dla Wnioskodawcy charakter incydentalny. Podstawowym przedmiotem działalności Wnioskodawcy są bowiem roboty budowlane związane ze wznoszeniem budynków mieszkalnych i niemieszkaInych (PKD 41.20.Z). Spółka ma jednak wpisaną do Krajowego Rejestru Sądowego (KRS) jako przedmiot prowadzonej działalności - pozostałą finansową działalność usługową gdzie indziej niesklasyfikowaną, z wyłączeniem ubezpieczeń i funduszów emerytalnych (PKD 64.99.Z).

W związku z powyższym zadano następujące pytania:

  1. Czy nabycie przez Wnioskodawcę wierzytelności w drodze cesji wierzytelności po cenie niższej od nominalnej podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług...
  2. Jeśli opisana transakcja podlega opodatkowaniu podatkiem VAT, to wg jakiej stawki...
  3. Kiedy powstaje moment (data) obowiązku podatkowego przy zakupie wierzytelności...
  4. Co stanowi podstawię opodatkowania przy nabyciu wierzytelności...

Zdaniem Wnioskodawcy:

Ad.1

Przelew wierzytelności, który jest przedmiotem niniejszego wniosku należy zakwalifikować jako świadczenie usług, zgodnie z art. 5 ust. 1 w związku z art. 8 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 ze zm.).

Ustawodawca mianem świadczenia usług określił każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również m. in. przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej.

Z powyższej definicji wynika, iż cesja wierzytelności nie jest towarem, a zatem można ją rozpatrywać wyłącznie w kategorii świadczenia usług.

W przypadku zakupu wierzytelności, nabywca świadczy na rzecz zbywcy usługę pośrednictwa finansowego, której celem jest uwolnienie sprzedawcy wierzytelności od ciężaru jej egzekwowania ? Wnioskodawca zwolni podmiot zbywający wierzytelności z konieczności podejmowania działań w celu odzyskania zapłaty od niesolidnego dłużnika.

Czynność tę zgodnie z ustawą o podatku od towarów i usług należy zakwalifikować jako usługi pośrednictwa finansowego gdzie indziej niesklasyfikowane. Jest to usługa sklasyfikowana według PKWiU w dziale 65 - ?usługi pośrednictwa finansowego?, w związku z czym podlega opodatkowaniu VAT. W tym przypadku świadczenie usług występuje po stronie nabywcy wierzytelności.

Ad. 2

Usługi pośrednictwa finansowego, co do zasady, korzystają ze zwolnienia od podatku od towarów i usług na podstawie art. 43 ust.

1 pkt 1 ustawy o VAT, w związku z poz. 3 załącznika nr 4 do ustawy (sekcja J ex 65-67), z wyłączeniem usług wymienionych w punktach od 1-9 tej pozycji. Jako, że w opisanym stanie faktycznym nabycie wierzytelności nastąpiło w celu dokonania kompensaty, a usługa ta nie została wymieniona w katalogu usług, w odniesieniu do których nie stosuje się zwolnienia od podatku, wykonana usługa pośrednictwa finansowego w tym przypadku korzystać będzie ze zwolnienia od podatku VAT.

Ad. 3

Zgodnie z art. 19 ust. 1 ustawy o VAT, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą wydania towaru lub wykonania usługi, z zastrzeżeniem ust. 2-21, art. 14 ust. 6. art. 20 i art. 21 ust. 1.

A zatem w przypadku nabycia wierzytelności za moment wykonania usługi należy uznać moment zaspokojenia zbywcy (cedenta) wierzytelności - to jest z chwilą zdjęcia z niego ciężaru egzekucji i ryzyka niewypłacalności dłużnika, tożsamy z chwilą zapłaty na rzecz cedenta umówionej ceny wierzytelności. W tym bowiem momencie cedent otrzymuje od cesjonariusza świadczenie stanowiące istotę usługi opisanej w niniejszym wniosku w odniesieniu do przedmiotowej umowy cesji. Wynagrodzeniem nabywcy wierzytelności za usługę jest dyskonto (tj. różnica między wartością nominalną wierzytelności a ceną jej nabycia). Ponieważ usługa winna zostać udokumentowana przez nabywcę wierzytelności fakturą VAT - w myśl art. 19 ust. 4 ustawy o VAT - obowiązek podatkowy powstaje z chwilą wystawienia faktury, nie później jednak niż w 7. dniu, licząc od dnia wydania towaru lub wykonania usługi.

Ad. 4

W myśl art. 29 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług, podstawą opodatkowania przy zakupie wierzytelności jest różnica pomiędzy wartością nominalną wierzytelności, a wartością którą nabywca zapłaci zbywcy wierzytelności, pomniejszona o kwotę należnego podatku VAT.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za:

  • prawidłowe ? w części dotyczącej opodatkowania nabycia wierzytelności,
  • nieprawidłowe ? w części dotyczącej stawki podatku VAT,
  • nieprawidłowe ? w części dotyczącej określenia momentu powstania obowiązku podatkowego,
  • prawidłowe ? w części dotyczącej ustalenia podstawy opodatkowania.

Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług na podstawie art. 5 ust.1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54 poz. 535 ze zm.), zwanej dalej ustawą, podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. Przez dostawę towarów, w myśl art. 7 ust.1 ww. ustawy rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel.

Towarami natomiast, w myśl art. 2 pkt 6 ustawy są rzeczy ruchome, jak również wszelkie postacie energii, budynki i budowle lub ich części, będące przedmiotem czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, które są wymienione w klasyfikacjach wydanych na podstawie przepisów o statystyce publicznej, a także grunty.

Zgodnie z art. 8 ust. 1 ustawy przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również między innymi przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej.

Jednocześnie w ust. 3 ww. artykułu ustawodawca wskazuje, iż usługi wymienione w klasyfikacjach wydanych na podstawie przepisów o statystyce publicznej, z zastrzeżeniem ust. 4, są identyfikowane za pomocą tych klasyfikacji, z wyjątkiem usług elektronicznych i usług turystyki, o których mowa w art. 119.

Wierzytelność jest prawem majątkowym, będącym przedmiotem obrotu gospodarczego. Przeniesienie praw do wierzytelności jako niematerialnych praw majątkowych, co do zasady, stanowi świadczenie usług w rozumieniu cyt. wyżej art. 8 ust. 1 pkt 1 ustawy.

Z opisu stanu faktycznego wynika, że Wnioskodawca (cesjonariusz), jako czynny podatnik podatku od towarów i usług nabył od zbywcy (cedenta) na podstawie umowy cesji wierzytelności, przeterminowaną i trudno egzekwowalną wierzytelność zbywcy obciążającą drukarnię.

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Działalność gospodarcza ? ust. 2 powołanego artykułu ? obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody, również wówczas, gdy czynność została wykonana jednorazowo w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonywania czynności w sposób częstotliwy. Działalność gospodarcza obejmuje również czynności polegające na wykorzystaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Uznaje się zatem, że Wnioskodawca z tytułu wykonywanej czynności, działał w charakterze podatnika.

Zakup wierzytelności w celu ich windykacji we własnym zakresie lub w celu dalszej ich sprzedaży mieści się w zakresie usług pośrednictwa finansowego ? sklasyfikowanych według Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług w sekcji J ex (65-67). W tak pojmowanej usłudze mieści się cywilnoprawna instytucja przelewu wierzytelności (cesji) polegająca na przeniesieniu wierzytelności z majątku dotychczasowego wierzyciela do majątku osoby trzeciej na mocy umowy zawartej między zbywcą wierzytelności (cedentem), a jej nabywcą (cesjonariuszem). Oznacza to, iż w takim przypadku nabywca wierzytelności świadczy na rzecz jej zbywcy usługę pośrednictwa finansowego, której celem jest uwolnienie sprzedawcy od ciężaru egzekwowania wierzytelności.

Podstawowa stawka podatku VAT, zgodnie z art. 41 ust. 1 ustawy wynosi 22%, z zastrzeżeniem ust. 2-12c, art. 83, art. 119 ust. 7, art. 120 ust. 2 i 3, art. 122 i art. 129 ust. 1 wynosi 22%. Jednakże zarówno w treści ustawy o VAT, jak i przepisach wykonawczych do niej, ustawodawca przewiduje dla niektórych czynności obniżone stawki lub zwolnienie od podatku.

Regulacja art. 43 ust.1 pkt 1 ustawy zwalnia od podatku usługi wymienione w załączniku nr 4 do ustawy. W załączniku tym pod pozycją nr 3 wymienione zostały usługi pośrednictwa finansowego o symbolu PKWiU Sekcja J ex (65-67), z wyłączeniem:

  1. działalności lombardów, z wyjątkiem usług świadczonych przez banki,
  2. usług polegających na oddaniu w odpłatne użytkowanie rzeczy ruchomej,
  3. usług doradztwa finansowego (PKWiU ex 67.13.10-00.20),
  4. usług doradztwa ubezpieczeniowego oraz wyceny dla towarzystw ubezpieczeniowych (PKWiU ex 67.20.10-00.20, -00.30), z wyjątkiem świadczonych przez zakład ubezpieczeń w rozumieniu przepisów o działalności ubezpieczeniowej oraz świadczonych w tym zakresie przez podmioty działające w imieniu i na rzecz zakładu ubezpieczeń,
  5. usług ściągania długów i faktoringu,
  6. usług zarządzania akcjami, udziałami w spółkach lub związkach, obligacjami i innymi rodzajami papierów wartościowych, z wyjątkiem wymienionych w art. 43 ust. 1 pkt 12 ustawy,
  7. usług przechowywania akcji, udziałów w spółkach lub związkach, obligacji i innych rodzajów papierów wartościowych, z wyjątkiem wymienionych w art. 43 ust. 1 pkt 12 ustawy,
  8. transakcji dotyczących dokumentów ustanawiających tytuł własności,
  9. transakcji dotyczących praw w odniesieniu do nieruchomości.

Stosownie do objaśnień zawartych w załącznikach do ustawy symbol ex oznacza, że zwolnienie dotyczy tylko danej usługi z danego grupowania.

Wskazane wyżej wyłączenie usług ściągania długów i faktoringu ze zwolnienia od podatku od towarów i usług zgodne jest z przepisem art. 13B (1) (d) Szóstej Dyrektywy Rady z dnia 17 maja 1977 r. w sprawie harmonizacji przepisów Państw Członkowskich dotyczących podatków obrotowych ? wspólny system podatku od wartości dodanej: ujednolicona podstawa wymiaru podatku (77/388/EWG) (Dz. U. L 145 z 13 czerwca 1977 r. ze zm.), obowiązującej do dnia 31 grudnia 2006 r. Stosownie bowiem do ww. przepisu Państwa Członkowskie zwalniają transakcje, nie naruszając innych przepisów Wspólnoty, na warunkach, które ustalają w celu zapewnienia właściwego i prostego zastosowania zwolnień od podatku i zapobieżenia oszustwom podatkowym, unikaniu opodatkowania lub nadużyciom transakcje, łącznie z negocjacjami, dotyczące depozytu i bieżących rachunków, płatności, transferów, długów, czeków i papierów wartościowych, z wyjątkiem jednakże odzyskiwania długów i factoringu.

Ponadto, zgodnie z treścią przepisu art. 135 (1) (d) Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. U. UE L Nr 347.1 ze zm.), która weszła w życie z dniem 1 stycznia 2007 r., państwa członkowskie zwalniają transakcje, łącznie z pośrednictwem, dotyczące rachunków depozytowych, rachunków bieżących, płatności, przelewów, długów, czeków i innych zbywalnych instrumentów finansowych, z wyłączeniem windykacji należności.

Dodatkowo wskazać należy, że Trybunał Sprawiedliwości Wspólnot Europejskich w wyroku z dnia 26 czerwca 2003 r. w sprawie C-305/01, definiując faktoring, o którym mowa w ww. przepisie Szóstej Dyrektywy podkreślił, iż działalność gospodarcza, w ramach której podmiot gospodarczy nabywa wierzytelności, przejmując ryzyko niewywiązania się dłużnika ze zobowiązania i w zamian wystawia swojemu klientowi faktury z tytułu prowizji, stanowi odzyskiwanie długów w rozumieniu art. 13B (d) (3) tej dyrektywy i dlatego działalność ta wyłączona jest ze zwolnienia określonego w tym przepisie.

Usługi ściągania długów i faktoringu nie zostały zdefiniowane w polskich przepisach prawa i należą do tzw. umów nienazwanych. Co do zasady faktoring polega na tym, że faktor trudniący się zawodowo tego typu działalnością nabywa wierzytelności przysługujące przedsiębiorcy (faktorantowi) z tytułu dokonania sprzedaży lub wykonania usług w zamian za określoną kwotę, odpowiadającą wartości nominalnej wierzytelności pomniejszonej o dyskonto uwzględniające wynagrodzenie faktora.

W pojęciu usług ściągania długów i faktoringu mieści się zatem m. in. skup wierzytelności w celu ich windykacji we własnym zakresie lub odprzedaży. Usługa tego typu polegająca na ?wyręczeniu? klienta z czynności zmierzających do odzyskania długu podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług bez możliwości skorzystania ze zwolnienia. W tym miejscu należy wskazać, że ustawa o podatku od towarów i usług nie uzależnia opodatkowania usług faktoringu od rodzaju umowy zawartej pomiędzy stronami, co oznacza, że każdy typ faktoringu podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Faktoring na gruncie ustawy winien być traktowany analogicznie jak cesja wierzytelności. Istota rozróżnienia usług (obrotu wierzytelnościami, inkasa oraz faktoringu) sprowadza się do zapisów umów łączących strony przelewu wierzytelności, analizy ich treści oraz czynności faktycznych wynikających z tych umów. W każdym przypadku, gdy celem działania jest przejęcie wierzytelności (długu) innego podmiotu w celu wyegzekwowania (ściągnięcia długu) ? usługę tę należy opodatkować także wówczas, gdy środkiem tego celu jest nabycie cudzej wierzytelności (z ryzykiem lub bez ryzyka wypłacalności dłużnika), która to czynność mieści się w pojęciu szeroko pojętego pośrednictwa finansowego.

Z sytuacji przedstawionej we wniosku wynika, że Wnioskodawca (cesjonariusz) nabył od zbywcy (cedenta) na podstawie umowy cesji wierzytelności, przeterminowaną i trudno egzekwowalną wierzytelność zbywcy obciążającą drukarnię. Drukarnia jest jednocześnie wierzycielem Wnioskodawcy z tytułu sprzedaży nieruchomości. Zarówno Wnioskodawca (cesjonariusz) jak i zbywca wierzytelności (cedent) są podatnikami podatku od towarów i usług. Wnioskodawca nabył wierzytelność w cenie niższej od wartości nominalnej. Po nabyciu wierzytelności nabywca (cesjonariusz) wejdzie w prawa zbywcy (cedenta). Nabyta przez Wnioskodawcę wierzytelność zostanie skompensowana ze zobowiązaniem Wnioskodawcy wobec drukarni.

Zatem pierwszym elementem transakcji była cesja (przelew) wierzytelności, unormowana w art. 509-518 ustawy Kodeks cywilny, bowiem zbywca (cedent) przeniósł na Wnioskodawcę (cesjonariusza) w drodze umowy sprzedaży wierzytelność pieniężną przysługującą mu od drukarni. Natomiast drugim elementem było potrącenie (kompensata) nabytej wierzytelności przez Wnioskodawcę z jego zobowiązaniem wobec drukarni. Wykorzystano tutaj instytucję potrącenia wzajemnych wierzytelności, o której mowa w art. 498 Kodeksu cywilnego.

Skutkiem obu tych operacji jest wygaśnięcie, w drodze potrącenia, zobowiązania wobec drukarni u Wnioskodawcy, a w drukarni wygasa kompensowana należność. U zbywcy natomiast wierzytelność pieniężna zostanie zaspokojona w wyniku przelewu środków pieniężnych przez Wnioskodawcę ? nabywcę wierzytelności.

W świetle powołanych wyżej regulacji prawnych należy stwierdzić, że realizowana przez Spółkę czynność polegająca na nabyciu od zbywcy (cedenta) na podstawie umowy cesji wierzytelności, przeterminowaną i trudno egzekwowalną wierzytelność powoduje niewątpliwie ?uwolnienie? cedenta od ciężaru egzekwowania wierzytelności i stanowi czynność odzyskiwania długów wyłączoną ze zwolnienia od podatku od towarów i usług. Koncepcja odzyskiwania długów nie zależy bowiem od sposobu, w jaki odzyskiwanie się odbywa. Pojęcie odzyskiwania długów dotyczy jasno sprecyzowanych transakcji finansowych mających na celu uzyskanie zapłaty wierzytelności pieniężnej (vide: pkt 77 i 78 wyroku w sprawie C-305/01).

Wzajemna kompensata wierzytelności, polegająca na zaliczeniu jednej wierzytelności na poczet drugiej - zwana również potrąceniem, w obrocie prawnym występuje w dwóch postaciach.

Pierwsza - to kompensata, u której podstaw leży umowa pomiędzy zainteresowanymi stronami (tzw. kompensata umowna), natomiast druga - to kompensata ustawowa (potrącenie), oparta na przepisach art. 498-505 Kodeksu cywilnego, dokonywana w drodze jednostronnej czynności prawnej przez jednego z wierzycieli i skuteczna o tyle, o ile zachowane zostaną przesłanki określone w tych przepisach.

Wygaśnięcie zobowiązania przez potrącenie, czyli kompensata wierzytelności, następuje wówczas, jeżeli jedna strona jest w stosunku do drugiej dłużnikiem i jednocześnie wierzycielem, tj. ma zarówno wierzytelności, jak i zobowiązania względem tej drugiej strony. Na skutek potrącenia obie wierzytelności umarzają się nawzajem do wysokości wierzytelności niższej. Nie dochodzi do efektywnej zapłaty w pieniądzu. Pomimo, iż potrącenie dotyczy zobowiązania do świadczeń tego samego rodzaju, nie prowadzi do ich realizacji, a jedynie do zaliczenia jednej wierzytelności na poczet drugiej, co w rezultacie skutkuje zaspokojeniem wierzyciela i osiągnięciem przez to celu zobowiązania. Na skutek potrącenia wierzytelności obydwu stron umarzają się nawzajem do wysokości wierzytelności niższej. Potrącenie wierzytelności jest więc jedną z form wygaśnięcia zobowiązania w wyniku wykonania świadczenia poprzez umorzenie wzajemnych wierzytelności między stronami.

W przedmiotowej sprawie wykorzystano instytucję potrącenia wzajemnych wierzytelności, jednak to nie zmienia faktu, że Spółka świadczy na rzecz zbywcy (cedenta) usługę polegającą na uwolnieniu go od wykonywania czynności związanych ze ściąganiem długu i ryzyka jego nieściągnięcia, która to usługa jako wyłączona ze zwolnienia, zgodnie z załącznikiem nr 4 do cyt. ustawy i nieobjęta obniżoną stawką podatku, opodatkowana jest według 22% stawki podatku VAT, na podstawie art. 41 ust. 1 ww. ustawy.

Kwestia powstania obowiązku podatkowego uregulowana została w art. 19 ustawy o podatku od towarów i usług. Zgodnie z art. 19 ust. 1 ustawy, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą wydania towaru lub wykonania usługi, z zastrzeżeniem ust. 2-21, art. 14 ust. 6, art. 20 i art. 21 ust. 1.

W myśl art. 19 ust. 4 ustawy, jeżeli dostawa towaru lub wykonanie usługi powinny być potwierdzone fakturą, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą wystawienia faktury, nie później jednak niż w 7 dniu, licząc od dnia wydania towaru lub wykonania usługi. Zgodnie z art. 19 ust. 5 ustawy, przepis ust. 4 stosuje się odpowiednio do faktur za częściowe wykonanie usługi.

Stosownie do zapisu art. 106 ust. 1 ustawy, podatnicy, o których mowa w art. 15, są obowiązani wystawić fakturę stwierdzającą w szczególności dokonanie sprzedaży, datę dokonania sprzedaży, cenę jednostkową bez podatku, podstawę opodatkowania, stawkę i kwotę podatku, kwotę należności oraz dane dotyczące podatnika i nabywcy, z zastrzeżeniem ust. 2, 4 i 5 oraz art. 119 ust. 10 i art. 120 ust. 16.

Natomiast na podstawie przepisu § 9 ust. 1 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 28 listopada 2008 r. w sprawie zwrotu podatku niektórym podatnikom, wystawiania faktur, sposobu ich przechowywania oraz listy towarów i usług, do których nie mają zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 212, poz. 1337 ze zm.), fakturę wystawia się nie później niż siódmego dnia od dnia wydania towaru lub wykonania usługi, z zastrzeżeniem § 10-12.

W przypadku, gdy podatnik zawiera umowę zakupu wierzytelności wówczas świadczy usługę na rzecz wierzyciela, tj. zwalnia go z ciężaru ściągnięcia długu. Jeżeli podatnik ? w związku z nabyciem wierzytelności zobowiązany jest wystawić fakturę, wówczas obowiązek podatkowy powstaje w momencie wykonania usługi, jednak nie później niż w 7. dniu od dnia jej wykonania. Za moment wykonania usługi należy przyjąć moment przejęcia wierzytelności, tj. moment wykupu wierzytelności. Nie ma znaczenia moment faktycznej zapłaty.

Natomiast odnośnie podstawy opodatkowania czynności będących przedmiotem wniosku, należy zauważyć, że zgodnie z art. 29 ust. 1 ustawy, podstawą opodatkowania jest obrót, z zastrzeżeniem ust. 2-22, art. 30-32, art. 119 oraz art. 120 ust. 4 i 5. Obrotem jest kwota należna z tytułu sprzedaży, pomniejszona o kwotę należnego podatku. Kwota należna obejmuje całość świadczenia należnego od nabywcy (?).

W świetle powyższego, podstawą opodatkowania opisanej w zapytaniu czynności polegającej na nabyciu wierzytelności jest różnica pomiędzy wartością nominalną wierzytelności, a wartością, którą Spółka zapłaciła wierzycielowi pierwotnemu, pomniejszona o kwotę należnego podatku.

Reasumując, odpowiedź na zadane we wniosku pytania przedstawia się następująco:

Ad. 1

Czynność nabycia przez Wnioskodawcę wierzytelności od zbywcy (cedenta) jest świadczeniem usługi podlegającej opodatkowaniu podatkiem VAT.

Ad. 2

Ww. usługa polega na uwolnieniu od wykonywania czynności związanych ze ściąganiem długu i ryzyka jego nieściągnięci i jako wyłączona ze zwolnienia, zgodnie z załącznikiem nr 4 do ustawy i nieobjęta obniżoną stawką podatku VAT, opodatkowana jest na podstawie art. 41 ust. 1 ustawy wg. stawki 22%.

Ad. 3

Z uwagi na fakt, iż przedmiotowa usługa powinna zostać udokumentowana fakturą, obowiązek podatkowy powstaje w momencie wykonania usługi, jednak nie później niż w 7. dniu od dnia jej wykonania.

Ad. 4

Podstawę opodatkowania stanowi różnica pomiędzy wartością nominalną wierzytelności, a wartością, którą Spółka zapłaciła wierzycielowi pierwotnemu, pomniejszona o kwotę należnego podatku.

W niniejszej interpretacji odpowiedziano na wniosek w części dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie obrotu wierzytelnościami.

Ponadto wniosek w części dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych zostanie załatwiony odrębnym pismem.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu, ul. Św. Mikołaja 78/79, 50-126 Wrocław po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu ? do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi ? Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach ? art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.


Referencje

ILPB2/436-13/10-3/MK, interpretacja indywidualna

IPPP1-443-1316/10-4/AS, interpretacja indywidualna

Masz inne pytanie do prawnika?

Potrzebujesz pomocy prawnej?

Zapytaj prawnika