Wypłata przez Wnioskodawcę świadczenia pieniężnego poszkodowanemu na podstawie umowy zlecenia z (...)

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r., poz. 749 z późn. zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko - przedstawione we wniosku z dnia 11 czerwca 2014 r. (data wpływu 16 czerwca 2014 r.) o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie wypełniania obowiązków płatnika w związku z wypłatami dokonywanymi w ramach bezpośrednią likwidacją szkód ? jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 16 czerwca 2014 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie wypełniania obowiązków płatnika w związku z wypłatami dokonywanymi w ramach bezpośrednią likwidacją szkód.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

Spółka S.A. (dalej: Wnioskodawca) działa na polskim rynku od 1990 roku. Spółka należy do austriackiej grupy, jednego z największych ubezpieczycieli w Europie Środkowo-Wschodniej. Przedmiotem działalności Wnioskodawcy jest kompleksowa obsługa Klientów indywidualnych, małych i średnich przedsiębiorstw oraz dużych klientów korporacyjnych w zakresie różnego rodzaju ubezpieczeń. Wnioskodawca oferuje m.in. ubezpieczenia komunikacyjne, zdrowotne, ubezpieczenia mienia oraz ubezpieczenia podróżne.

Wnioskodawca rozważa zaproponowanie swoim klientom, posiadaczom pojazdów mechanicznych, nowatorskiego rozwiązania w postaci bezpośredniej likwidacji szkód (dalej: BLS). Mechanizm ten polega na likwidacji szkody z ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych, nie przez zakład ubezpieczeń udzielający ochrony ubezpieczeniowej osobie odpowiedzialnej za zdarzenie, które stało się źródłem szkody, lecz przez Wnioskodawcę, któremu poszkodowany zleci likwidację szkody. Usługa świadczona będzie przez Wnioskodawcę na rzecz Klienta, z którym Wnioskodawca zawarł jakąkolwiek umowę ubezpieczenia (np. komunikacyjnego, mienia).

Wnioskodawca planuje, że mechanizm rozliczeń będzie wyglądał następująco:

1. Poszkodowany zgłosi do Wnioskodawcy informację o zdarzeniu i szkodzie w pojeździe, za którą odpowiedzialność w jego ocenie ponosi kierujący innym pojazdem mechanicznym ubezpieczony w zakresie OC w zakładzie ubezpieczeń innym niż Wnioskodawca.
2. Wnioskodawca podpisze z poszkodowanym umowę zlecenia, której przedmiotem będzie zlecenie przez poszkodowanego likwidacji szkody przez Wnioskodawcę, związanej z uszkodzeniem lub zniszczeniem pojazdu poszkodowanego, spowodowanej ruchem innego pojazdu mechanicznego, którego posiadacz zawarł umowę obowiązkowego ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych z innym niż Wnioskodawca zakładem ubezpieczeń. W ramach umowy zlecenia Wnioskodawca zobowiąże się do wykonania usługi polegającej na przeprowadzeniu postępowania likwidacyjnego, w tym ustalenia osoby lub osób odpowiedzialnych za powstanie szkody, ustalenia jej rodzaju i rozmiaru oraz ustalenia wysokości i wypłaty świadczenia pieniężnego równego należnemu odszkodowaniu.
3. Wnioskodawca podpisze z poszkodowanym umowę przelewu wierzytelności, której przedmiotem będzie cesja przysługujących poszkodowanemu względem sprawcy szkody oraz jego zakładu ubezpieczeń wierzytelności o odszkodowanie z tytułu szkody będącej przedmiotem ww. umowy zlecenia, przy czym skutek w postaci przelewu wierzytelności nastąpi z chwilą zapłaty poszkodowanemu przez Wnioskodawcę świadczenia pieniężnego wynikającego z zawartej umowy zlecenia i równego należnemu odszkodowaniu.
4. Wnioskodawca poinformuje zakład ubezpieczeń sprawcy na piśmie, że poszkodowany zgłosił u Wnioskodawcy szkodę związaną z uszkodzeniem pojazdu i jednocześnie wystąpił o przeprowadzenie przez Wnioskodawcę postępowania likwidacyjnego w granicach odpowiedzialności z umowy obowiązkowego ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych, zawartej z zakładem ubezpieczeń sprawcy przez posiadacza pojazdu, którym wyrządzono szkodę. Wnioskodawca poinformuje również zakład ubezpieczeń sprawcy, że Wnioskodawca podjął się, na zlecenie poszkodowanego, wykonywania czynności ubezpieczeniowych w szkodzie, a po zapłacie świadczenia pieniężnego, odpowiadającego należnemu odszkodowaniu, Wnioskodawca wystąpi do zakładu ubezpieczeń sprawcy z roszczeniem o zwrot tego świadczenia w oparciu o przelew wierzytelności dokonany przez poszkodowanego.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

Czy w związku z czynnościami wykonywanymi i wypłatami dokonywanymi w ramach mechanizmu bezpośredniej likwidacji szkód Wnioskodawca będzie miał obowiązki płatnika, tj. czy będzie zobowiązany do pobrania podatku lub sporządzenia informacji PIT-8C?

Zdaniem Wnioskodawcy.

Zdaniem Wnioskodawcy w związku z czynnościami wykonywanymi oraz wypłatami dokonywanymi w ramach mechanizmu BLS, Wnioskodawca nie będzie miał obowiązków płatnika, tj. nie będzie zobowiązany do pobrania podatku ani sporządzenia informacji PIT-8C. Wniosek ten Wnioskodawca wywodzi z faktu, iż pomimo że świadczenie pieniężne wypłacane poszkodowanemu przez Wnioskodawcę wynika z umowy zlecenia, a nie umowy ubezpieczenia, wypłaty dokonywane w ramach mechanizmu bezpośredniej likwidacji szkód będą objęte zwolnieniem z podatku wskazanym w art. 21 ust. 1 pkt 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych z dnia 26 lipca 1991 r. (Dz. U. 2012, poz. 361; dalej: ustawa o PIT). Zgodnie z tym przepisem wolne od podatku są kwoty otrzymane z tytułu ubezpieczeń majątkowych i osobowych, z wyjątkiem:

1. odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą lub prowadzeniem działów specjalnych produkcji rolnej, z których dochody są opodatkowane zgodnie z art. 27 ust. 1 lub art. 30c,
2. dochodu, o którym mowa w art. 24 ust. 15.

Zdaniem Wnioskodawcy świadczenie wypłacone poszkodowanemu w ramach BLS z punktu widzenia poszkodowanego może być traktowane jako otrzymane z tytułu ubezpieczenia (pomimo że nie będzie następstwem zawartej przez poszkodowanego z Wnioskodawcą umowy ubezpieczenia), gdyż - z uwagi na przelew wierzytelności dokonany przez poszkodowanego na rzecz Wnioskodawcy - po otrzymaniu świadczenia od Wnioskodawcy poszkodowany nie będzie miał już prawa do uzyskania świadczeń od zakładu ubezpieczeń, z którym umowę ubezpieczenia OC zawarł sprawca szkody.

Otrzymane przez poszkodowanych kwoty nie będą stanowiły dla nich realnego przysporzenia majątkowego a jedynie rekompensatę poniesionego uszczerbku w ich majątku. Celem wymienionych w ustawie o PIT zwolnień odszkodowań z podatku dochodowego jest założenie, że odszkodowanie ma na celu zrekompensowanie poszkodowanemu poniesionej przez niego szkody, a nie jego wzbogacenie skutkujące przychodem, od którego co do zasady pobierany winien być podatek. Jeśli zatem otrzymana przez poszkodowanego wypłata (w miejsce odszkodowania z ubezpieczenia) ma na celu rekompensatę uszczerbku w jego majątku, nie osiągnie on dochodu a w konsekwencji wyplata ta nie powinna być opodatkowana.

Jeśli zaś chodzi o wskazane w art. 21 ust. 1 pkt 4 ustawy o PIT wyjątki od zasady zwolnienia z opodatkowania kwot otrzymanych z tytułu ubezpieczeń majątkowych i osobowych, to zdaniem Wnioskodawcy:

ad. a) w przypadku wypłat odszkodowań związanych z działalnością gospodarczą zakład ubezpieczeń nie pobiera podatku ani zaliczki na podatek ani nie składa PIT-8C. Do zadeklarowania ewentualnego przychodu z tego tytułu oraz zapłaty ewentualnego podatku zobowiązany jest sam poszkodowany;

ad. b) dochód wskazany w punkcie b) to dochód z inwestowania składki ubezpieczeniowej w przypadku ubezpieczeń związanych z funduszami kapitałowymi, a zatem nie dotyczy omawianej sytuacji. Z uwagi na powyższe, zdaniem Wnioskodawcy w związku z ewentualnymi wypłatami w ramach planowanego mechanizmu bezpośredniej likwidacji szkód Wnioskodawca nie będzie zobowiązany do poboru podatku dochodowego od osób fizycznych ani do raportowania wypłaconych kwot na formularzach PIT-8C.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 roku o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r., poz. 361 z póżn. zm.) opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Zgodnie z art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19 i art. 20 ust. 3, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Z treści wniosku wynika, iż Wnioskodawca jest Towarzystwem Ubezpieczeniowym działającym na polskim rynku. Przedmiotem działalności Wnioskodawcy jest kompleksowa obsługa Klientów indywidualnych, małych i średnich przedsiębiorstw oraz dużych klientów korporacyjnych w zakresie różnego rodzaju ubezpieczeń. Wnioskodawca oferuje m.in, ubezpieczenia komunikacyjne, zdrowotne, ubezpieczenia mienia oraz ubezpieczenia podróżne.

Wnioskodawca rozważa zaproponowanie swoim klientom, posiadaczom pojazdów mechanicznych, nowatorskiego rozwiązania w postaci bezpośredniej likwidacji szkód. Mechanizm ten polega na likwidacji szkody z ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych, nie przez zakład ubezpieczeń udzielający ochrony ubezpieczeniowej osobie odpowiedzialnej za zdarzenie, które stało się źródłem szkody, lecz przez Wnioskodawcę, któremu poszkodowany zleci likwidację szkody. Usługa świadczona będzie przez Wnioskodawcę na rzecz Klienta, z którym Wnioskodawca zawarł jakąkolwiek umowę ubezpieczenia.

Wnioskodawca planuje, że mechanizm rozliczeń będzie wyglądał następująco:

• Poszkodowany zgłosi do Wnioskodawcy informację o zdarzeniu i szkodzie w pojeździe, za którą odpowiedzialność w jego ocenie ponosi kierujący innym pojazdem mechanicznym ubezpieczony w zakresie OC w zakładzie ubezpieczeń innym niż Wnioskodawca.
• Wnioskodawca podpisze z poszkodowanym umowę zlecenia, której przedmiotem będzie zlecenie przez poszkodowanego likwidacji szkody przez Wnioskodawcę, związanej z uszkodzeniem lub zniszczeniem pojazdu poszkodowanego, spowodowanej ruchem innego pojazdu mechanicznego. Wnioskodawca zobowiąże się do przeprowadzeniu postępowania likwidacyjnego, ustalenia osoby lub osób odpowiedzialnych za powstanie szkody, ustalenia jej rodzaju i rozmiaru oraz ustalenia wysokości i wypłaty świadczenia pieniężnego równego należnemu odszkodowaniu.
• Wnioskodawca podpisze z poszkodowanym umowę przelewu wierzytelności, której przedmiotem będzie cesja przysługujących poszkodowanemu względem sprawcy szkody oraz jego zakładu ubezpieczeń wierzytelności o odszkodowanie z tytułu szkody będącej przedmiotem ww. umowy zlecenia.
• Wnioskodawca poinformuje zakład ubezpieczeń sprawcy na piśmie, że poszkodowany zgłosił u Wnioskodawcy szkodę związaną z uszkodzeniem pojazdu i jednocześnie wystąpił o przeprowadzenie przez Wnioskodawcę postępowania likwidacyjnego w granicach odpowiedzialności z umowy obowiązkowego ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych, zawartej z zakładem ubezpieczeń sprawcy przez posiadacza pojazdu, którym wyrządzono szkodę.

Ogólne warunki, zasady podejmowania i prowadzenia działalności w zakresie ubezpieczeń majątkowych i osobowych określa ustawa z dnia 22 maja 2003 r. o działalności ubezpieczeniowej (Dz. U. z 2013 r., poz. 950). Natomiast zasady zawierania i wykonywania umów obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych określa ustawa z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (Dz. U. z 2013 r., poz. 392).

Zgodnie z ww. ustawą, do ubezpieczeń obowiązkowych należy ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych za szkody powstałe w związku z ruchem tych pojazdów, zwane dalej ?ubezpieczeniem OC posiadaczy pojazdów mechanicznych? (art. 4 pkt 1 ww. ustawy).

Umowa ubezpieczenia obowiązkowego odpowiedzialności cywilnej obejmuje odpowiedzialność cywilną podmiotu objętego obowiązkiem ubezpieczenia za szkody wyrządzone czynem niedozwolonym oraz wynikłe z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania, o ile nie sprzeciwia się to ustawie lub właściwości (naturze) danego rodzaju stosunków (art. 9 ust. 1 ww. ustawy).

W myśl art. 13 ust. 1 powyższej ustawy, zakład ubezpieczeń wypłaca odszkodowanie lub świadczenie z tytułu ubezpieczenia obowiązkowego na podstawie uznania roszczenia uprawnionego z umowy ubezpieczenia w wyniku ustaleń, zawartej z nim ugody, prawomocnego orzeczenia sądu lub w sposób określony w przepisach ustawy z dnia 6 listopada 2008 r. o prawach pacjenta i Rzecznika Praw Pacjenta (Dz. U. z 2012 r. poz. 159 i 742).

Z ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych przysługuje odszkodowanie, jeżeli posiadacz lub kierujący pojazdem mechanicznym są obowiązani do odszkodowania za wyrządzoną w związku z ruchem tego pojazdu szkodę, będącą następstwem śmierci, uszkodzenia ciała, rozstroju zdrowia bądź też utraty, zniszczenia lub uszkodzenia mienia (art. 34 ust. 1 ww. ustawy).

Na podstawie art. 805 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2014 r., poz. 121 z późn. zm.), przez umowę ubezpieczenia ubezpieczyciel zobowiązuje się, w zakresie działalności swego przedsiębiorstwa, spełnić określone świadczenie w razie zajścia przewidzianego w umowie wypadku, a ubezpieczający zobowiązuje się zapłacić składkę.

Stosownie do art. 805 § 2 ww. ustawy, świadczenie ubezpieczyciela polega w szczególności na zapłacie:

• przy ubezpieczeniu majątkowym - określonego odszkodowania za szkodę powstałą wskutek przewidzianego w umowie wypadku;
• przy ubezpieczeniu osobowym - umówionej sumy pieniężnej, renty lub innego świadczenia w razie zajścia przewidzianego w umowie wypadku w życiu osoby ubezpieczonej.

Zgodnie z art. 822 § 1 Kodeksu cywilnego, przez umowę ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej ubezpieczyciel zobowiązuje się do zapłacenia określonego w umowie odszkodowania za szkody wyrządzone osobom trzecim, wobec których odpowiedzialność za szkodę ponosi ubezpieczający albo ubezpieczony.

Ubezpieczenie od odpowiedzialności cywilnej jest rodzajem ubezpieczenia majątkowego, o którym mowa w art. 822 ustawy Kodeks cywilny. Świadczenie należne od ubezpieczyciela z tytułu ubezpieczenia OC ma wyrównywać uszczerbek majątkowy powstały już w wyniku wystąpienia zdarzenia wyrządzającego szkodę osobie trzeciej.

Stosownie do art. 444 § 1 ustawy Kodeks cywilny, w razie uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia naprawienie szkody obejmuje wszelkie wynikłe z tego powodu koszty. Na żądanie poszkodowanego zobowiązany do naprawienia szkody powinien wyłożyć z góry sumę potrzebną na koszty leczenia, a jeżeli poszkodowany stał się inwalidą, także sumę potrzebną na koszty przygotowania do innego zawodu.

Zgodnie z art. 509 § 1 tej ustawy Kodeks cywilny wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią (przelew), chyba że sprzeciwiałoby się to ustawie, zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania. Zgodnie z § 2 tego artykułu wraz z wierzytelnością przechodzą na nabywcę wszelkie związane z nią prawa, w szczególności roszczenie o zaległe odsetki. Przeniesienie wierzytelności może nastąpić, jak wynika z treści art. 510 § 1 cytowanej ustawy, w wyniku wykonania umowy sprzedaży, zamiany, darowizny lub innej umowy zobowiązującej do przeniesienia wierzytelności, która przenosi wierzytelność na nabywcę, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej albo że strony inaczej postanowiły.

Jednocześnie choć nabywca wierzytelności staje się wierzycielem, to jednak do czasu faktycznej realizacji wierzytelności nie uzyskuje on przychodu. Przychód powstanie dopiero w momencie wyegzekwowania wierzytelności od dłużnika, a stanowić go będzie uiszczona kwota wierzytelności.

Zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, wolne od podatku dochodowego są kwoty otrzymane z tytułu ubezpieczeń majątkowych i osobowych, z wyjątkiem:

1. odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą lub prowadzeniem działów specjalnych produkcji rolnej, z których dochody są opodatkowane zgodnie z art. 27 ust. 1 lub art. 30c,
2. dochodu, o którym mowa w art. 24 ust. 15.

Mając na uwadze przywołane przepisy prawa oraz przedstawione we wniosku zdarzenie przyszłe należy stwierdzić, że wypłata przez Wnioskodawcę świadczenia pieniężnego poszkodowanemu na podstawie umowy zlecenia z tytułu umowy ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej zawartej z innym ubezpieczycielem dokonane w ramach opisanego mechanizmu bezpośredniej likwidacji szkód będzie korzystać ze zwolnienia od podatku dochodowego na mocy art. 21 ust. 1 pkt 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W konsekwencji Wnioskodawca jako płatnik nie będzie zobowiązany do poboru podatku dochodowego. Na Wnioskodawcy również nie będzie ciążyć obowiązek wykazania kwoty uzyskanego przychodu przez poszkodowanego w informacji PIT-8C, o której mowa w art. 42a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu ? do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi ? Dz. U. z 2012 r., poz. 270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach ? art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy). Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1-go Maja 10, 09-402 Płock.