Naliczanie odsetek cesjonariuszowi z tytułu odroczonej płatności cedowanej wierzytelności stanowić (...)

UZASADNIENIE

W dniu 08.03.2010 r. do tut. Organu wpłynął ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania czynności zbycia wierzytelności własnej oraz odsetek z tytułu odroczonej płatności ceny cedowanej wierzytelności.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

Wnioskodawcy (dalej: Spółka) przysługiwała wierzytelność wobec Spółki z Grupy Kapitałowej C. (dalej: Spółka A). W ramach uproszczenia rozliczeń Spółka planowała zbyć przysługującą jej wierzytelność na rzecz Spółki z o.o. będącej również częścią Grupy Kapitałowej C. (dalej: Spółka B). Spółka oraz Spółka B zawarły w związku z tym umowę cesji wierzytelności. Na mocy umowy cesji spółka B nabyła od Spółki wierzytelność przysługującą jej wobec Spółki A.

Strony uzgodniły w zawartej umowie cesji odroczony termin płatności. Spółka zastosowała wobec spółki B krótki (30 dniowy) okres karencji w zakresie naliczania odsetek. Po upływie tego okresu odsetki będą naliczane na warunkach rynkowych (określane na podstawie bieżących wskazań WIBOR 3M powiększony o marżę). Odsetki z tytułu odroczenia terminu płatności będą naliczane cesjonariuszowi (Spółka B) przez cedenta (Spółka) kwartalnie. Odsetki będą płatne przez cesjonariusza kwartalnie oraz z chwilą płatności ceny wierzytelności (w zakresie odsetek wymagalnych).

W przedstawionym stanie faktycznym strony umowy nie zastosowały dyskonta - rozumianego jako różnica pomiędzy wartością nominalną a ceną cedowanej wierzytelności - ze względu na brak ryzyka związanego z nieściągnięciem przedmiotowej wierzytelności. W konsekwencji Spółka B nabyła wierzytelność po cenie jej wartości nominalnej.

W związku z powyższym zadano następujące pytania :

1. Czy naliczenie odsetek z tytułu odroczonej płatności ceny cedowanej wierzytelności stanowi usługę podlegającą opodatkowaniu VAT...
2. Czy umowa cesji wierzytelności własnej rodzi konsekwencje w zakresie powstania obowiązku podatkowego na gruncie VAT...
   
   

Ad. 1

Spółka stoi na stanowisku, iż naliczanie przez nią odsetek cesjonariuszowi stanowić będzie usługę finansową podlegającą zwolnieniu z opodatkowania VAT.

Uzasadnienie powyższego stanowiska jest następujące:

Zgodnie z ustawą o podatku od towarów i usług (dalej: ustawa o VAT), opodatkowaniu podlega między innymi odpłatna dostawa towarów oraz odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju (art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT). Ustawa o VAT poprzez towary definiuje rzeczy ruchome, jak również wszelkie postacie energii, budynki i budowle lub ich części, a także grunty (art. 2 pkt 6 ustawy o VAT). W konsekwencji należy stwierdzić, iż naliczanie przez Spółkę odsetek cesjonariuszowi nie będzie uznawane za dostawę towarów na gruncie przepisów ustawy o VAT. Poprzez usługę definiowane jest każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów, w tym przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych (art. 8 ust. 1 ustawy o VAT). Biorąc pod uwagę powyższe, oprocentowanie z tytułu odroczenia terminu płatności należy, w opinii Spółki, uznać za usługę.

Spółka stoi na stanowisku, iż określenie w umowie cesji wydłużonego terminu zapłaty ceny oraz naliczenie odsetek z tytułu odroczonej płatności za cedowaną wierzytelność jest świadczeniem usług na rzecz cesjonariusza. Spółka będzie finansować cesjonariusza w okresie od zawarcia umowy cesji do momentu zapłaty ceny za cedowaną wierzytelność przez cesjonariusza. Wynagrodzeniem z tytułu powyższego świadczenia będą odsetki naliczane przez cedenta do dnia, w którym nastąpi zapłata ceny wierzytelności przez kontrahenta.

W opinii Spółki należy zatem przyjąć, że przedmiotowa usługa, ze względu na swój charakter, powinna zostać zaliczona do usług finansowych, przez które rozumie się zwyczajowo wszelkie usługi o charakterze bankowym, kredytowym, ubezpieczeniowym, emerytalnym, inwestycyjnym lub płatniczym.

Wnioskodawca chciałby podkreślić, że przedmiotowa transakcja, pomimo, iż nie dotyczy dostaw towarów, wykazuje znaczne podobieństwo do instytucji kredytu kupieckiego, którego znaczenie wyjaśnił Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie w interpretacji indywidualnej z 4 czerwca 2009 roku sygn. IPPP2/443-491/09-2/AS. W omawianej interpretacji wskazano, iż usługa kredytu kupieckiego jest usługą ?polegającą na naliczaniu odsetek z tytułu wydłużenia terminu płatności za sprzęt nabywany przez Dealerów od Spółki.? W przedmiotowym przypadku Spółka świadczyć będzie usługę polegającą na naliczaniu odsetek z tytułu wydłużenia terminu płatności za cedowaną wierzytelność. Zdaniem Spółki odmienny niż przy obrocie handlowym przedmiot transakcji, nie wpływa na postrzeganie charakteru finansowania przez Spółkę, w postaci naliczania odsetek z tytułu wydłużonego terminu płatności.

Wnioskodawca stoi zatem na stanowisku, że usługa polegająca na finansowaniu (kredytowaniu) odroczenia terminu płatności przez Spółkę na rzecz spółki B jest usługą mieszczącą się w zakresie usług pośrednictwa finansowego.

Powyższe stanowisko Spółki znajduje potwierdzenie w piśmie Ministerstwa Finansów z dnia 17 czerwca 1996 r. (nr PP3-8222-984/96), w którym stwierdzono: ?Jeżeli zatem sprzedawca w wartości należnego mu od nabywcy świadczenia pieniężnego w zamian za wydany towar lub wykonaną usługę wlicza wartość odsetek od udzielonego kredytu kupieckiego, wielkość tych odsetek w myśl cyt. przepisu ustawy o podatku od towarów i usług także podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług taką samą stawką podatkową jak sprzedawany towar lub usługa. Kwota odsetek od udzielonego kredytu kupieckiego przez firmę niebędącą bankiem może jednak podlegać odrębnemu opodatkowaniu jako świadczenie usługi finansowej (pośrednictwa w usługach finansowych) zwolnionej z podatku.? (podkreślenie Spółki).

W zakresie opodatkowania VAT przedmiotowej usługi finansowej Spółka pragnie zauważyć, iż podstawową stawką podatku VAT, zgodnie z art. 41 ust. 1 ustawy o VAT, jest stawka w wysokości 22%. Jednakże, zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT, zwalnia się od podatku usługi wymienione w załączniku nr 4 ustawy. W pozycji 3 powyższego załącznika znajduje się zamknięty katalog usług pośrednictwa finansowego, wyłączonych ze zwolnienia od podatku VAT:

1. działalność lombardów, z wyjątkiem usług świadczonych przez banki,
2. usługi polegające na oddaniu w odpłatne użytkowanie rzeczy ruchomej,
3. usługi doradztwa finansowego (PKWiU ex 67.13.10-00.20),
4. usługi doradztwa ubezpieczeniowego oraz wyceny dla towarzystw ubezpieczeniowych (PKWiU ex 67.20.10-00.20, -00.30), z wyjątkiem świadczonych przez zakład ubezpieczeń w rozumieniu przepisów o działalności ubezpieczeniowej oraz świadczonych w tym zakresie przez podmioty działające w imieniu i na rzecz zakładu ubezpieczeń,
5. usługi ściągania długów oraz faktoringu,
6. usługi zarządzania akcjami, udziałami w spółkach lub związkach, obligacjami i innymi rodzajami papierów wartościowych, z wyjątkiem wymienionych w art. 43 ust. 1 pkt 12 ustawy,
7. usługi przechowywania akcji, udziałów w spółkach lub związkach, obligacji i innych rodzajów papierów wartościowych, z wyjątkiem wymienionych w art. 43 ust. 1 pkt 12 ustawy,
8. transakcji dotyczących dokumentów ustanawiających tytuł własności,
9. transakcji dotyczących praw w odniesieniu do nieruchomości.
   
   

W związku z brakiem umieszczenia w powyższym katalogu usług kredytowania płatności (naliczania odsetek z tytułu odroczenia terminu płatności) będzie ona korzystać ze zwolnienia od podatku VAT jako usługa finansowa ? usługa pośrednictwa finansowego.

Stanowisko Spółki znajduje potwierdzenie na gruncie wyroku Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości z 27 października 1993 r. w sprawie C-281/91 Muysen De Winters Bouwn-en Aannemingsbedrijf BV vs. Staatssecretaris van Financien. Trybunał stwierdził że :? 17. Zgodnie z art. 11(A)(1)(a) VI Dyrektywy VAT podstawę opodatkowania stanowi wszystko co stanowi wynagrodzenie, które dostawca lub świadczący usługi otrzymuje lub ma otrzymać od nabywcy klienta lub osoby trzeciej (...) 18. Zgodnie z powyższymi przepisami, w przypadku gdy dostawca towarów zgadza się by nabywca w zamian za zapłatę odsetek, odroczył zapłatę ceny do momentu dokonania dostawy, jako łączną wartość towarów należy traktować wartość obejmującą te odsetki, nawet jeżeli umowa traktuje je jako odrębne od tej ceny. 19. W konsekwencji, odpowiedź jakiej należy udzielić na pytanie sądu krajowego, stanowi iż art. 13(B)(d)(1) VI Dyrektywy VAT należy interpretować tak, iż dostawca towarów lub usług, który wyraża zgodę na odroczenie przez klienta zapłaty ceny w zamian za zapłatę odsetek dokonuje w zasadzie zwolnionej czynności udzielenia kredytu w rozumieniu tego przepisu. Jednakże w przypadku, gdy dostawca towarów lub usług przyznaje swojemu klientowi w zamian za zapłatę odsetek prawo do odroczenia zapłaty ceny jedynie do momentu dostawy, odsetki te nie stanowią wynagrodzenia z tytułu udzielenia kredytu, lecz część wynagrodzenia uzyskanego z tytułu dostawy towarów lub świadczenia usług w rozumieniu art. 11(A)(1)(a) VI Dyrektywy VAT? (tłumaczenie za: J. Martini, Ł. Karpiesiuk, ?VAT w orzecznictwie Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości?, Warszawa 2005).

Ad.2

Spółka stoi na stanowisku, iż umowa cesji wierzytelności własnej nie rodzi konsekwencji w zakresie powstania obowiązku podatkowego w podatku od towarów usług.

Uzasadnienie powyższego stanowiska jest następujące:

Cesja wierzytelności jest instytucją prawa cywilnego uregulowaną w art. 509 § 1 Ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks Cywilny (Dz. U. z 1964r Nr 16. Poz. 93 ze zm.). Jej konsekwencją jest przeniesienie wierzytelności przysługującej wierzycielowi na nabywcę wierzytelności (cesjonariusza). Jak było to wspomniane wyżej, opodatkowaniu VAT podlegają m. in. odpłatne dostawy towarów oraz odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W świetle przytoczonej powyżej definicji ustawowej towarów na gruncie podatku od towarów i usług Spółka stoi na stanowisku, iż cesja własnej wierzytelności nie stanowi dostawy towarów na gruncie VAT. Jednocześnie zgodnie z art. 8 ust 1 ustawy o VAT usługą jest każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów, w tym przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych (art. 8 ust 1 ustawy o VAT).

Cesja wierzytelności w ocenie Spółki, stanowi wykonanie przysługującego jej prawa, a nie świadczenie na rzecz podmiotu będącego osobą prawną. W konsekwencji zbycie wierzytelności własnej nie zawiera się w katalogu usług na gruncie podatku od towarowi usług.

Spółka stoi na stanowisku, iż cesja wierzytelności nie jest przeniesieniem praw do wartości niematerialnych i prawnych. Wartości niematerialne i prawne nie zostały zdefiniowane na gruncie ustawy o VAT. Biorąc jednak pod uwagę system prawa podatkowego w Polsce oraz treść uchylonego art. 87 ust 3 ustawy o VAT (odwołującą się do definicji określonej w przepisach o podatku dochodowym) należy stwierdzić, iż w art. 16b ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz. U. z 2000 r. Nr 54, Poz. 654 z późn. zm. ) wymieniono katalog wartości niematerialnych i prawnych:

1. spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego,
2. spółdzielcze prawo do lokalu użytkowego,
3. prawo do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej,
4. autorskie lub pokrewne prawa majątkowe,
5. licencje,
6. prawa określone w ustawie z dnia 30 czerwca 2000 r.

   - Prawo własności przemysłowej (Dz. U. z 2003 r. Nr 119, poz. 1117 z późn. zm. ) tzn. prawa do wynalazków, patentów, wzorów użytkowych, wzorów przemysłowych, znaków towarowych, oznaczeń geograficznych, topografii układów scalonych,

7. wartość stanowiąca równowartość uzyskanych informacji związanych z wiedzą w dziedzinie przemysłowej, handlowej, naukowej lub organizacyjnej (know-how).
8. wartość firmy,
9. koszty prac rozwojowych zakończonych wynikiem pozytywnym, który może być wykorzystany na potrzeby działalności gospodarczej podatnika.
   
   

Konsekwentnie, wierzytelność własna nie jest wymieniona w katalogu praw do wartości niematerialnych i prawnych, czego rezultatem jest stanowisko Spółki, iż jej zbycie nie jest świadczeniem usług w postaci przeniesienia prawa do wartości niematerialnych i prawnych. Potwierdzeniem powyższego stanowiska jest opinia wydana przez Ośrodek Interpretacji Standardów Klasyfikacyjnych Urzędu Statystycznego w Łodzi z dnia 31 sierpnia 2004 r. zgodnie z którą: ?sprzedaż wierzytelności własnych nie jest usługą w ujęciu PKWiU.? Ponadto, Spółka pragnie podkreślić, iż cesja wierzytelności jest dokonana przez Spółkę w ramach uproszczenia rozliczeń finansowych pomiędzy spółkami z grupy (podmiotami powiązanymi), a nie jest dokonana w ramach prowadzonej działalności gospodarczej oraz ma charakter transakcji incydentalnej. Oznacza to, iż dla celów tej transakcji Spółka nie będzie występowała jako podatnik w rozumieniu art. 15 ustawy o VAT.

Potwierdzeniem powyższego jest interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Rzeszowie z dnia 31 sierpnia 2004 r., zgodnie z którą: ?jedynie sprzedaż wierzytelności nabytych przez zbywcę, czyli obrót wierzytelnościami, będący przedmiotem działalności gospodarczej podatnika, traktowany będzie jako świadczenie usług w rozumieniu art. 8 ustawy. Za taki uznawana będzie zaś sprzedaż dokonana w okolicznościach wskazujących na zamiar częstotliwego wykonywania tychże.?

Stanowisko Spółki w zakresie pytania 2 potwierdzone jest w orzecznictwie sądów administracyjnych, jak również w interpretacjach wydawanych przez organy podatkowe. Zgodnie z wiodącą linią orzeczniczą i interpretacyjną zbywca wierzytelności nie świadczy usługi dokonując przelewu wierzytelności na nabywcę. Świadczącym usługę o charakterze odpłatnym jest w takim przypadku nabywca wierzytelności (cesjonariusz) ? tak na przykład Wojewódzki Sąd Administracyjny we Wrocławiu w Wyroku z dnia 29 maja 2007 r. (sygn. akt I SA/Wr 208/07).

Powyższy pogląd wyrażany przez sądy administracyjne i organy podatkowe prowadzi do wniosku, iż podmiot nabywający wierzytelność dokonuje świadczenia na rzecz drugiej strony transakcji. Istotą świadczenia jest uwolnienie cedenta z ciężaru wyegzekwowania wierzytelności. Zaś odpłatnością z powyższego tytułu jest dyskonto rozumiane jako różnica pomiędzy wartością nominalną wierzytelności a wartością, którą cesjonariusz uiszcza na rzecz cedenta. Spółka pragnie zauważyć, iż w przedmiotowym stanie faktycznym nie występuje dyskonto ? cesjonariusz nabywa od Spółki wierzytelność po cenie nominalnej. Oznacza to, iż w przypadku przyjęcia konstrukcji prezentowanej w orzeczeniach sądów administracyjnych i interpretacjach organów podatkowych, to jest, iż cesjonariusz świadczy usługę na rzecz cedenta, brak jest wynagrodzenia z tytułu powyższej usługi.

W konsekwencji, Spółka stoi na stanowisku, iż w przedmiotowym przypadku ani po stronie zbywcy ani po stronie nabywcy cesja wierzytelności nie rodzi skutków w zakresie opodatkowania VAT. Wobec powyższego stanowiska, dokonanie cesji wierzytelności rodzi skutki na gruncie podatku od czynności cywilnoprawnych.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Ad. 1.

Zgodnie z brzmieniem art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.), opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. Przez dostawę towarów, w myśl art. 7 ust. 1 ww. ustawy, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel. Natomiast, zgodnie z art. 8 ust. 1 ustawy, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

1. przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;
2. zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;
3. świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.
   
   

Z powyższego wynika zatem, że przez usługę należy rozumieć każde świadczenie, które nie jest dostawą towarów. Przez świadczenie to należy rozumieć każde zachowanie się na rzecz innej osoby. Na zachowanie to składać się może zarówno działanie (uczynienie, wykonanie czegoś na rzecz innej osoby), jak i zaniechanie (nieczynienie bądź też tolerowanie, znoszenie określonych stanów rzeczy). By zaistniałe świadczenie uznać za usługę podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług niezbędne jest występowanie odpłatności za to świadczenie.

Podstawowa stawka podatku od towarów i usług, zgodnie z art. 41 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług, wynosi 22%, z zastrzeżeniem ust. 2-12c, art. 83, art. 119 ust. 7, art. 120 ust. 2 i 3, art. 122 i art. 129 ust. 1. Oprócz stawki podstawowej, na wybrane grupy towarów i usług, ustawodawca przewidział stawki preferencyjne oraz możliwość stosowania zwolnień podatkowych.

Stosownie do przepisu art. 43 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy o podatku od towarów i usług, zwalnia się od podatku usługi wymienione w załączniku nr 4 do ustawy. Pod pozycją 3 ww. załącznika, wymienione zostały usługi sklasyfikowane pod symbolem PKWiU Sekcja J ex (65-67), tj. Usługi pośrednictwa finansowego, z wyłączeniem:

1. działalności lombardów, z wyjątkiem usług świadczonych przez banki,
2. usług polegających na oddaniu w odpłatne użytkowanie rzeczy ruchomej,
3. usług doradztwa finansowego (PKWiU ex 67.

   13.10-00.20),

4. usług doradztwa ubezpieczeniowego oraz wyceny dla towarzystw ubezpieczeniowych (PKWiU ex 67.20.10-00.20, -00.30), z wyjątkiem świadczonych przez zakład ubezpieczeń w rozumieniu przepisów o działalności ubezpieczeniowej oraz świadczonych w tym zakresie przez podmioty działające w imieniu i na rzecz zakładu ubezpieczeń,
5. usług ściągania długów oraz faktoringu,
6. usług zarządzania akcjami, udziałami w spółkach lub związkach, obligacjami i innymi rodzajami papierów wartościowych, z wyjątkiem wymienionych w art. 43 ust. 1 pkt 12 ustawy,
7. usług przechowywania akcji, udziałów w spółkach lub związkach, obligacji i innych rodzajów papierów wartościowych, z wyjątkiem wymienionych w art. 43 ust. 1 pkt 12 ustawy,
8. transakcji dotyczących dokumentów ustanawiających tytuł własności,
9. transakcji dotyczących praw w odniesieniu do nieruchomości.

Użycie przez ustawodawcę oznaczenia ?ex? przy grupowaniu PKWiU, korzystającym ze zwolnienia od podatku od towarów i usług oznacza, że zwolnienie dotyczy tylko danego wyrobu lub usługi z danego grupowania.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, iż na mocy zawartej umowy cesji wierzytelności Spółka z o.o. nabyła od Wnioskodawcy wierzytelność. W umowie strony uzgodniły odroczony termin płatności cedowanej wierzytelności, odsetki z tytułu odroczonego terminu będą naliczane cesjonariuszowi kwartalnie, na warunkach rynkowych .Odsetki będą płatne przez cesjonariusza kwartalnie oraz z chwilą płatności ceny wierzytelności (w zakresie odsetek wymagalnych). Ze względu na brak ryzyka związanego z nieściągnięciem przedmiotowej wierzytelności, strony umowy nie zastosowały dyskonta, Spółka z o.o. nabyła wierzytelność po cenie jej wartości nominalnej.

Określenie w umowie cesji wierzytelności odroczonego terminu płatności i naliczanie odsetek z tytułu tej odroczonej płatności należy uznać za świadczenie usług przez cedenta na rzecz cesjonariusza. Wnioskodawca (cedent) będzie kredytować cesjonariusza w okresie od zawarcia umowy cesji do chwili zapłaty ceny za wierzytelność. Wynagrodzeniem z tytułu świadczenia tej usługi będą odsetki naliczane przez cedenta do dnia, w którym nastąpi zapłata ceny wierzytelności. Przedstawiona we wniosku sytuacja nosi więc znamiona odpłatnego świadczenia usług pośrednictwa finansowego, które zgodnie z poz. 3 załącznika nr 4 do ustawy jest zwolnione z podatku od towarów i usług ? art. 43 ust. 1 pkt 1 ustawy.

Ad. 2.

Instytucja przelewu wierzytelności została uregulowana przepisami art. 509-517 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 ze zm.). Zgodnie z treścią art. 509 § 1 wyżej cytowanej ustawy wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią (przelew), chyba że sprzeciwiałoby się to ustawie, zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania. W myśl § 2 cytowanego artykułu wraz z wierzytelnością przechodzą na nabywcę wszelkie związane z nią prawa (...). Przeniesienie wierzytelności następuje - w myśl art. 510 § 1 Kodeksu cywilnego - na podstawie umowy sprzedaży, zamiany, darowizny lub innej umowy zobowiązującej do przeniesienia wierzytelności. Istotą przelewu wierzytelności jest zatem umowa zawierana przez wierzyciela z osobą trzecią, na mocy której osoba ta nabywa od wierzyciela przysługującą mu wierzytelność. W wyniku przelewu wierzytelności prawa przysługujące dotychczasowemu wierzycielowi przechodzą na nabywcę wierzytelności przy czym sam stosunek zobowiązaniowy nie ulega zmianie. Na podstawie umowy przelewu wierzytelności cesjonariusz może dochodzić spełnienia określonego świadczenia od dłużnika, przysługuje mu również uprawnienie do rozporządzania wierzytelnością poprzez jej dalszą odsprzedaż, zamianę, darowiznę, zapis w testamencie lub zastaw. W zamian za nabywaną wierzytelność cesjonariusz (nabywca) zobowiązuje się do spełnienia określonego świadczenia na rzecz cedenta.

Jak wskazano wyżej, stosownie do art. 8 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług - przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1 rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej.

Umowa cesji wierzytelności wypełnia znamiona określone w art. 8 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług, polega bowiem na przeniesieniu prawa do wartości niematerialnych i prawnych, w związku z tym stanowi świadczenie usług w rozumieniu tej ustawy. W przypadku cesji wierzytelności własnych o świadczeniu usług można mówić jedynie w odniesieniu do nabywcy tych wierzytelności. Cesja taka, z punktu widzenia pierwszego wierzyciela, nie jest sprzedażą towarów ani usług, lecz jednym ze sposobów otrzymania zapłaty za dokonaną wcześniej sprzedaż. Celem i skutkiem przelewu jest przejście wierzytelności na nabywcę. W wyniku przelewu przechodzi na nabywcę ogół uprawnień przysługujących dotychczasowemu wierzycielowi, który zostaje wyłączony ze stosunku zobowiązaniowego, jaki go wiązał z dłużnikiem. W przypadku sprzedaży wierzytelności własnej (przez pierwszego wierzyciela) nie można zakładać, iż czynność ta może być wykonywana w ramach prowadzonej działalności gospodarczej, ponieważ żaden rodzaj działalności gospodarczej nie zmierza do celu jakim jest nieuzyskanie wymagalnej zapłaty za świadczone usługi lub dostarczone towary, a w konsekwencji do sprzedaży tak powstałej wierzytelności.

W świetle powyższych przepisów stwierdzić należy, iż czynności polegającej na zbyciu wierzytelności własnych nie można uznać za dostawę towaru, gdyż wierzytelność stanowi prawo majątkowe, które nie mieści się w dyspozycji art. 2 pkt 6 ustawy, określającego co należy rozumieć na potrzeby podatku od towarów i usług, pod pojęciem towaru. Zbycie wierzytelności nie stanowi również świadczenia usługi, ponieważ jest ono jedynie przejawem wykonania prawa własności w stosunku do wierzytelności powstałej z innego tytułu (dostawy towaru lub świadczenia usługi). Odnosząc zatem przedstawiony stan prawny do opisanych okoliczności sprawy należy stwierdzić, iż transakcja, której przedmiotem jest zbycie wierzytelności własnej, nie stanowi dostawy towarów ani odpłatnego świadczenia usługi w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług. Pozostaje ona zatem poza zakresem opodatkowania podatkiem VAT. Należy jednak zaznaczyć, iż wyżej wymieniona czynność stanowi, u nabywcy wierzytelności usługę wykonywaną na rzecz zbywcy wierzytelności, która podlega opodatkowaniu tym podatkiem.

Przedmiotowa interpretacja nie rozstrzyga kwestii podstawy opodatkowania po stronie nabywcy wierzytelności, ponieważ nie było to przedmiotem zapytania.

Organ podatkowy informuje ponadto, iż w zakresie podatku od czynności cywilnoprawnych sprawa zostanie rozpatrzona odrębnie.

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedmiotowym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu ? do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi ? Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach ? art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1 Maja 10, 09-402 Płock.

Referencje

IPPB2/436-83/10-4/MZ, interpretacja indywidualna

IPPP2/443-491/09-2/AS, interpretacja indywidualna