Prowadzi Pani działalność gospodarczą w zakresie usług prawniczych opodatkowaną na zasadach ogólnych (...)

29.7.2005

Prowadzi Pani działalność gospodarczą w zakresie usług prawniczych opodatkowaną na zasadach ogólnych i jest czynnym podatnikiem podatku VAT. Sąd zleca Pani prowadzenie spraw z Urzędu, za które otrzymuje Pani wynagrodzenie według stawek minimalnych wynikających z rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (Dz. U. Nr 163, poz. 1348 ze zm.). Czy w sytuacji gdy jest Pani podatnikem prowadzącym działalność gospodarczą, opodatkowanym na zasadach ogólnych, przychód z każdej wystawionej faktury VAT, a więc także z faktur wystawionych sądom za obronę z urzędu, powinien być w dniu jej wystawienia zaksięgowany w podatkowej księdze przychodów i rozchodów?

Otrzymywane przez Panią wynagrodzenia za obrony z urzędu należy kwalifikować do przychodów z działalności wykonywanej osobiście, o których mowa w art. 13 pkt 6 w związku z art. 10 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 26 lipca 1991r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2000r. Nr 14, poz. 176 ze zm.). Zgodnie z tym przepisem za przychody z działalności wykonywanej osobiście uważa się przychody osób, którym organ władzy lub administracji państwowej albo samorządowej, sąd lub prokurator, na podstawie właściwych przepisów zlecił wykonanie określonych czynności (...).

Pozarolnicza działalność gospodarcza, o której mowa w art. 10 ust. 1 pkt 3 w związku z art. 14 w/w ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz działalność wykonywana osobiście w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 2 w związku z art. 13 tej ustawy stanowią odrębne źródła przychodów.

Na gruncie prawa podatkowego nie ma przeszkód, aby osoby prowadzące działalność gospodarczą równocześnie wykonywały na zlecenie sądu określone czynności i osiągały z tego tytułu przychody, o których mowa w art. 13 pkt 6 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Przepis ten (w przeciwieństwie do art. 13 pkt 8 regulującego przychody z tytułu osobistego wykonywania usług na podstawie umowy zlecenia lub o dzieło) nie zawiera żadnych wyłączeń.

Konsekwencją takiej kwalifikacji przychodu, jest spoczywający na sądach dokonujących wypłaty przedmiotowych kwot, obowiązek płatnika, określony w art. 41 ust. 1 w/w ustawy.

Zauważa się, że przepis art. 41 ust. 2 w/w ustawy, zwalniający płatnika od obowiązku poboru zaliczek, ma wyłącznie zastosowanie do należności wypłaconych z tytułu umów o dzieło lub umów zlecenia, nie ma natomiast zastosowania do należności za czynności określone w art. 13 pkt 6. Jednocześnie, zgodnie z art. 45 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych podatnik osiągający przedmiotowe dochody zobowiązany jest wykazać je, łącznie z dochodami uzyskanymi z innych źródeł, w zeznaniu podatkowym składanym do 30 kwietnia następnego roku.

Stosownie do art. 24 a ust. 1 w/w ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz § 2 ust. 1 Rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 26 sierpnia 2003r. w sprawie prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów (Dz. U. Nr 152, poz. 1475 ze zm.) do prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów obowiązane są m.in. osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą.

Zatem w księdze winny być ewidencjonowane wyłącznie przychody i koszty z działalności gospodarczej.

Przychody ze zleceń sądu lub prokuratury zakwalifikowane do przychodów z działalności wykonywanej osobiście nie mogą być wpisywane do podatkowej księgi przychodów i rozchodów, ponieważ spowodowałoby to ich podwójne opodatkowanie.

Stosownie do art. 155 ustawy o podatku od towarów i usług, w przypadkach nie uregulowanych w odrębnych przepisach , do przychodów opodatkowanych podatkiem dochodowym od osób fizycznych nie zalicza się należnego podatku VAT. Wobec powyższego przychodem w podatku dochodowym od osób fizycznych jest kwota przyznana przez sąd pomniejszona o należny podatek VAT.