Kto decyduje, ile płacimy za wywóz śmieci - opinia prawna

Opinia prawna

Niniejsza porada prawna została sporządzona w oparciu o następujące akty prawne:

• Ustawę z dnia 13 września 1996 r. o utrzymaniu w czystości i porządku w gminach (Dz.U. 2005 nr 236 poz.2008 ze zmianami),

• Ustawę z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym ( Dz. U. z 2001 r. nr 142 poz. 296 ze zmianami).

Wszelkie sprawy dotyczące wodociągów i zaopatrzenia w wodę, kanalizacji, usuwania i oczyszczania ścieków komunalnych, utrzymania czystości i porządku oraz urządzeń sanitarnych, wysypisk i unieszkodliwiania odpadów komunalnych należą do zadań własnych gminy. Obowiązek ten wynika również z przepisów ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. prawo ochrony środowiska, który nakłada na gminy obowiązek stworzenia planów gospodarowania odpadami.   

W celu wykonania wspomnianych zadań, gmina może tworzyć jednostki organizacyjne, a także zawierać umowy z innymi podmiotami, w tym z organizacjami pozarządowymi. Na podobnych zasadach kilka gmin może stworzyć związek międzygminny, w celu realizacji wspólnego wykonywania zadań publicznych. Związek międzygminny powstaje na mocy uchwały podjętej przez rady tworzących go gmin, które jednocześnie przyjmują jego statut, bezwzględną większością głosów ustawowego składu rady gminy. Od momentu ogłoszenia statutu takiego związku, zadania gminy w zakresie określonym w statucie, przechodzą na nowo powstały związek. Związki te tworzone są na zasadzie dobrowolności, ale w pewnych przypadkach ustawa może nakładać taki obowiązek na gminy jednocześnie określając zadania związku oraz tryb zatwierdzenia jego statutu.

Związek międzygminny posiada osobowość prawną oraz wykonuje nałożone na niego zadania w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność. W przypadku zamieszkiwanej przez Pana gminy zbieraniem i transportem wytwarzanych odpadów komunalnych na teren składowiska odpadów zajmuje się Międzygminny Zakład Kompleksowego Przerobu Odpadów Komunalnych. Zgodnie z ustawą o odpadach, podstawowym przedmiotem działalności wyżej wymienionej firmy jest, obok transportu odpadów komunalnych, także ich zbieranie.  

Utrzymanie czystości i porządku w gminie, stanowi również obowiązek właściciela nieruchomości. Chodzi tu przede wszystkim o takie zadania jak: wyposażenie nieruchomości w urządzenia służące do zbierania odpadów komunalnych i utrzymywanie tych urządzeń w należytym stanie oraz zbieranie i pozbywanie się powstałych na terenie nieruchomości odpadów komunalnych. Nadzór nad realizacją tych obowiązków sprawuje wójt, burmistrz lub prezydent miasta, który w przypadku stwierdzenia niewykonania tych obowiązków może wydać odpowiednią decyzję podlegającą egzekucji a trybie administracyjnym. 

O wysokości i sposobie uiszczania opłat za wywóz odpadów komunalnych decyduje rada gminy w stosownej uchwale. Określając te stawki, rada gminy określa górne stawki opłat i może je różnicować, w zależności od gęstości zaludnienia na danym obszarze gminy oraz odległości od miejsca unieszkodliwiania tych odpadów. O właściwej wysokości opłat decyduje wójt, burmistrz oraz prezydent miasta w wydanej przez siebie decyzji. W przypadku, gdy pojemniki na odpady komunalne stanowią własność gminy, gmina nalicza opłatę za wyposażenie nieruchomości w urządzenia służące do zbierania odpadów komunalnych i utrzymywanie tych urządzeń w należytym stanie oraz zbieranie i pozbywanie się powstałych na terenie nieruchomości odpadów komunalnych w sposób zryczałtowany, za okresowe pozbywanie się określonej ilości wskazanego rodzaju odpadów komunalnych. Wysokość tej opłaty jest uzależniona od takich czynników, jak przede wszystkim faktyczne koszty ponoszone przez gminę z tytułu zorganizowania systemu transportu odpadów komunalnych. Opłaty nieuiszczone w terminie podlegają ściągnięciu zgodnie z przepisami o egzekucji w administracji. Jeśli właściciel nieruchomości, w tym przypadku Pan, korzysta z instytucji powołanych przez gminę do wypełniania tego rodzaju zadań, a więc Międzygminnych Zakładów Przerobu Odpadów Komunalnych, jest zobowiązany stosować się do stawek określonych przez radę gminy. Opłata zryczałtowana powinna była uiszczana nawet w przypadku, kiedy pojemniki na odpady są puste. Jeśli w ten sposób powstanie nadpłata, będzie ona zaliczana na poczet kolejnych wywiezionych pojemników z odpadami. 

Każdy, kto uważa że uchwała podjęta przez radę gminy w sprawie z zakresu administracji publicznej, narusza jego interes prawny lub uprawnienie, może po bezskutecznym wezwaniu do usunięcia naruszenia, zaskarżyć uchwałę lub zarządzenie w imieniu własnym lub reprezentując grupę mieszkańców gminy, do sądu administracyjnego. Uchwałę zaskarżyć można również w przypadku, kiedy organ gminy nie wykonuje czynności nakazanych prawem albo przy podejmowaniu czynności prawnie lub faktycznie narusza prawa osób trzecich. 

Oprócz zakładów będących gminną jednostką organizacyjną, realizacją zadań z zakresu wywozu odpadów komunalnych, zajmują się przedsiębiorcy posiadający zezwolenie na prowadzenie tego rodzaju działalności. Od właściciela nieruchomości zależy, z jakich usług zdecyduje się korzystać, przy spełnianiu swego obowiązku.