Zakaz handlu w niedziele

1. handel oraz wykonywanie czynności związanych z handlem,
2. powierzanie pracownikowi lub zatrudnionemu wykonywania pracy w handlu oraz wykonywania czynności związanych z handlem

– są zakazane.

Zakaz, o którym mowa w art. 5, nie obowiązuje:

1. na stacjach paliw płynnych;
2. w kwiaciarniach;
3. w aptekach i punktach aptecznych;
4. w zakładach leczniczych dla zwierząt;
5. w placówkach handlowych, w których przeważająca działalność polega na handlu pamiątkami lub dewocjonaliami;
6. w placówkach handlowych, w których przeważająca działalność polega na handlu prasą, biletami komunikacji miejskiej, wyrobami tytoniowymi, kuponami gier losowych i zakładów wzajemnych;
7. w placówkach pocztowych w rozumieniu ustawy z dnia 23 listopada 2012 r. – Prawo pocztowe (Dz.U. z 2017 r. poz. 1481);
8. w placówkach handlowych w obiektach infrastruktury krytycznej, o której mowa w ustawie z dnia 26 kwietnia 2007 r. o zarządzaniu kryzysowym (Dz. U. z 2017 r. poz. 209 i 1566);
9. w placówkach handlowych w zakładach hotelarskich;
10. w placówkach handlowych w zakładach prowadzących działalność w zakresie kultury, sportu, oświaty, turystyki i wypoczynku;
11. w placówkach handlowych organizowanych wyłącznie na potrzeby festynów, jarmarków i innych imprez okolicznościowych, tematycznych lub sportowo-rekreacyjnych, także gdy są one zlokalizowane w halach targowych;
12. w placówkach handlowych w zakładach leczniczych podmiotów leczniczych i innych placówkach służby zdrowia przeznaczonych dla osób, których stan zdrowia wymaga całodobowych lub całodziennych świadczeń zdrowotnych;
13. w placówkach handlowych na dworcach w rozumieniu ustawy z dnia 16 grudnia 2010 r. o publicznym transporcie zbiorowym (Dz. U. z 2017 r. poz. 2136), w portach i przystaniach morskich w rozumieniu ustawy z dnia 20 grudnia 1996 r. o portach i przystaniach morskich (Dz. U. z 2017 r. poz. 1933) oraz w portach i przystaniach w rozumieniu ustawy z dnia 21 grudnia 2000 r. o żegludze śródlądowej (Dz. U. z 2017 r. poz. 2128) – w zakresie związanym z bezpośrednią obsługą podróżnych;
14. w placówkach handlowych w portach lotniczych w rozumieniu ustawy z dnia 3 lipca 2002 r. – Prawo lotnicze (Dz. U. z 2017 r. poz. 959 i 1089);
15. w strefach wolnocłowych;
16. w środkach komunikacji miejskiej, autobusowej, kolejowej, rzecznej, morskiej i lotniczej, a także na morskich statkach handlowych, statkach powietrznych, platformach wiertniczych i innych morskich budowlach hydrotechnicznych;
17. na terenie jednostek penitencjarnych;
18. na terenie garnizonów;
19. w sklepach internetowych i na platformach internetowych;
20. w przypadku handlu towarami z automatów;
21. w przypadku rolniczego handlu detalicznego w rozumieniu ustawy z dnia 25 sierpnia 2006 r. o bezpieczeństwie żywności i żywienia (Dz. U. z 2017 r. poz. 149 i poz. 60);
22. w hurtowniach farmaceutycznych;
23. w okresie od dnia 1 czerwca do dnia 30 września każdego roku kalendarzowego – w placówkach handlowych prowadzących handel wyłącznie maszynami rolniczymi i częściami zamiennymi do tych maszyn;
24. w przypadku handlu kwiatami, wiązankami, wieńcami i zniczami przy cmentarzach;
25. w zakładach pogrzebowych;
26. w placówkach handlowych, w których handel jest prowadzony przez przedsiębiorcę będącego osobą fizyczną wyłącznie osobiście;
27. w piekarniach, cukierniach i lodziarniach;
28. na terenie rolno-spożywczych rynków hurtowych prowadzonych przez spółki prawa handlowego, których przeważająca działalność polega na wynajmie i zarządzaniu nieruchomościami na użytek handlu hurtowego artykułami rolno-spożywczymi;
29. w placówkach handlowych prowadzonych przez podmioty nabywające towary na terenie rolno-spożywczych rynków hurtowych, o których mowa w pkt 28, w zakresie czynności związanych ze skupem oraz powierzania pracownikowi lub zatrudnionemu wykonywania tych czynności;
30. w placówkach handlowych, w których jest prowadzony wyłącznie skup zbóż, buraków cukrowych, owoców, warzyw lub mleka surowego.

Przeważająca działalność, o której mowa w ww. pkt 5, 6 i 28, oznacza rodzaj przeważającej działalności wskazany we wniosku o wpis do krajowego rejestru urzędowego podmiotów gospodarki narodowej, o którym mowa w ustawie z dnia 29 czerwca 1995 r. o statystyce publicznej.

Zakaz, o którym mowa w art. 5, nie obowiązuje w:

1. kolejne dwie niedziele poprzedzające pierwszy dzień Bożego Narodzenia;
2. niedzielę bezpośrednio poprzedzającą pierwszy dzień Wielkiej Nocy;
3. ostatnią niedzielę przypadającą w styczniu, kwietniu, czerwcu i sierpniu.

Jeżeli jednak w niedzielę, o której mowa w ww. pkt 3, przypada święto, stosuje się omawiany zakaz.

Ustawa ma wejść w życie z dniem 1 marca 2018 r. Zgodnie z przppisami przejściowymi, w okresie od dnia 1 marca do dnia 31 grudnia 2018 r. zakaz, o którym mowa w art. 5, nie obowiązuje w pierwszą i ostatnią niedzielę każdego miesiąca kalendarzowego. Jednakże jeśli w pierwszą lub w ostatnią niedzielę miesiąca kalendarzowego przypada święto, zakaz z art. 5 stosuje się.

W okresie od dnia 1 stycznia do dnia 31 grudnia 2019 r. zakaz, o którym mowa w art. 5, nie obowiązuje w ostatnią niedzielę każdego miesiąca kalendarzowego. Jeżeli jednak w ostatnią niedzielę miesiąca kalendarzowego przypada święto, to przepis art. 5 stosuje się.

Ograniczenia handlu oraz wykonywania czynności związanych z handlem w dniu 24 grudnia i w sobotę bezpośrednio poprzedzającą pierwszy dzień Wielkiej Nocy

Zgodnie z ustawą w dniu 24 grudnia i w sobotę bezpośrednio poprzedzającą pierwszy dzień Wielkiej Nocy w placówkach handlowych:

1. handel oraz wykonywanie czynności związanych z handlem,
2. powierzanie pracownikowi lub zatrudnionemu wykonywania pracy w handlu oraz wykonywania czynności związanych z handlem

– po godzinie 14.00 są zakazane, z wyjątkiem przypadków określonych wymienionych wyżej jako wyłączone spod zakazu handlu w niedzielę.

Jeżeli dzień 24 grudnia przypada w niedzielę stosuje się ww. zasady.

Pracownik zachowuje prawo do wynagrodzenia za czas nieprzepracowany w związku ze zmniejszeniem wymiaru jego czasu pracy z powodu wykonywania pracy w dniu 24 grudnia lub w sobotę bezpośrednio poprzedzającą pierwszy dzień Wielkiej Nocy do godziny 14.00. Wynagrodzenie to oblicza się stosując zasady obowiązujące przy ustalaniu wynagrodzenia za czas urlopu wypoczynkowego.

Minister Rafalska o zakazie handlu w niedziele

Szefowa resortu rodziny, pracy i polityki społecznej podkreśliła już we wrześniu, że jest za etapowym wprowadzeniem zakazu handlu w niedzielę. Minister Elżbieta Rafalska pozytywnie odniosła się wtedy do propozycji sejmowej podkomisji ds. rynku pracy. Zaproponowany przez podkomisję pakiet poprawek do projektu ustawy zakłada m.in. ograniczenie handlu w drugą i czwartą niedzielę miesiąca.

- "Jako strona rządowa ponosimy odpowiedzialność za racjonalność projektu. W sytuacjach kompromisowych, gdzie jedna i druga strona musi ustąpić, nikt nie będzie w pełni zadowolony." – powiedziała minister Elżbieta Rafalska. 

Szefowa resortu rodziny,  pracy i polityki społecznej chciałaby, aby wolnych niedziel było więcej, ale zmiany wymagają pewnej ostrożności.

- "Niekiedy radykalne rozwiązania, które mogą wydawać się bardzo dobre, powodują, że trzeba się z nich wycofać. Tak stało się na przykład na Węgrzech. Proponujemy ostrożniejsze postępowanie. Jako minister rodziny popieram zakaz handlu w niedzielę, ale rozsądek podpowiada mi umiar w tym rozwiązaniu." – dodaje minister Rafalska.

Minister Elżbieta Rafalska zwróciła uwagę na przewidziane w projekcie wyłączenia stosowania przepisów. Dotyczą one m.in. możliwości tankowania samochodu, a także robienia zakupów na stacjach benzynowych, dworcach czy lotniskach.

- "Lista ta ma charakter zamknięty, ale – jak w przypadku każdej ustawy – może być nowelizowana." – dodała minister Rafalska.

Szefowa resortu rodziny, pracy i polityki społecznej ustosunkowała się również do kwestii ewentualnego przełożenia się zakazu handlu w niedzielę na gospodarkę.

- "Podchodzimy do tego uważnie. Pamiętajmy, że propozycja jest wprowadzana w znakomitej sytuacji na rynku pracy i dzisiaj bezrobocie wysokie nam naprawdę nie grozi. Dzisiaj handel boryka się z dużym niedoborem pracowników­." – stwierdziła minister Rafalska.

Studząc emocje osób sceptycznie nastawionych do zakazu handlu w niedzielę, szefowa resortu rodziny, pracy i polityki społecznej odniosła się do tego, jak w innych krajach funkcjonują podobne rozwiązania.

- "Przypadek Węgier pokazuje, że absolutnie nie spadła konsumpcja. Nie zmalały też wydatki. Przecież od tego, że handlujemy przez wszystkie dni miesiąca, nie przybywa nam pieniędzy w kieszeni, a jednocześnie nasze potrzeb też nie rosną. Najwyżej będą przesunięcia w tych wydatkach albo w innych dniach będziemy wydawać pieniądze." – podała minister Elżbieta Rafalska.

Szefowa resortu rodziny, pracy i polityki społecznej przypomniała, że bardzo realnym problemem jest to, że ludzie mają za mało czasu dla rodziny.

- "Chcielibyśmy, żeby naprawdę niedziela była tym czasem odzyskanym dla rodziny, a nie żebyśmy ciągle ulegali pokusie, że ktoś nam lepiej zapłaci." – podsumowała minister Elżbieta Rafalska. 

NSZZ "Solidarność" obroniła zakaz we wszystkie niedziele, ale będzie wprowadzany etapowo

Wcześniej w Sejmie wprowadzono zmiany do obywatelskiego projektu zakazujące handlu tylko w 2 niedziele w miesiącu. Jednak NSZZ "Solidarność" ostro protestowała przeciwko takim modyfikacjom projektu.

"To co wyszło z komisji sejmowej, to już nie jest projekt obywatelski. My już nie mamy z tym projektem nic wspólnego. Oczekujemy, że w drugim czytaniu posłowie PiS, szczególnie członkowie "Solidarności" zgłoszą poprawki przywracające wszystkie niedziele" – powiedział wówczas podczas konferencji prasowej szef "Solidarności" Piotr Duda.

Na łamach "Naszego Dziennika" przewodniczący NSZZ „Solidarność” wezwał zaś posłów do przywrócenia pierwotnego kształtu ustawy o wolnych niedzielach w handlu.