Jak przygotować się na nową naziemną telewizję cyfrową?

Konsumenci powinni się przygotować do zmian standardu nadawania, które będą wprowadzane stopniowo od wiosny 2022 r. - nowa naziemna telewizja cyfrowa.

Kampania społeczna

Widzowie kilku największych stacji telewizyjnych mogą już zobaczyć dwa spoty informacyjne na temat nowego standardu naziemnej telewizji cyfrowej DVB-T2/HEVC. To kampania społeczna „Gotowi na DVB-T2?” przygotowana przez Instytut Łączności – Państwowy Instytut Badawczy we współpracy z nadawcami telewizyjnymi, Kancelarią Prezesa Rady Ministrów, Urzędem Ochrony Konkurencji i Konsumentów, Krajową Radą Radiofonii i Telewizji oraz Urzędem Komunikacji Elektronicznej. Kampania pomoże telewidzom przygotować się do nowego standardu nadawania, który w poszczególnych regionach będzie wprowadzany już od wiosny 2022 r. Po zmianach odbiór programów w starym formacie DVB-T nie będzie już możliwy.

Pierwszy spot skierowany jest do osób planujących zmianę odbiornika na nowy. Przypomina o sprawdzeniu, czy kupowany sprzęt będzie odbierał programy nadawane w DVB-T2/HEVC. Drugi film skupia się na zaletach, jakie daje nowy standard telewizji naziemnej, czyli m.in. większej ofercie programów oraz lepszej jakości obrazu i dźwięku.

Zmiana standardu naziemnej telewizji cyfrowej w Polsce

W II kwartale 2022 r. przejdziemy na nowy standard nadawania naziemnej telewizji cyfrowej - DVBT-2. Kupując nowy telewizor upewnij się, że będzie on poprawnie odbierać treści nadawane w standardzie DVB-T2 z kodekiem HEVC. Ale co to właściwie jest to całe DVB-T2?

Nowy standard to nowy, lepszy dźwięk oraz obraz

Obecnym standardem telewizji naziemnej w Polsce jest telewizja cyfrowa DVB-T (ang. Digital Video Broadcasting – Terrestrial) z kodowaniem obrazu MPEG- 4 (H.264/ AVC) i kodowaniem dźwięku Dolby Digital Plus (E-AC-3). Telewizor pracujący w tym systemie (lub telewizor z odbiorem analogowym wyposażony w odbiornik „przystawkę STB” – tuner DVB-T) jest w stanie poprawnie odtwarzać obraz znacznie lepszej jakości niż obraz telewizji analogowej, w tym nawet obraz wysokiej rozdzielczości (HD), a także dźwięk wielokanałowy.

Nowy standard naziemnej telewizji cyfrowej DVB-T2 ma na celu uzyskanie możliwości odbioru programów telewizyjnych o lepszej jakości niż dotychczas, przy oszczędniejszym wykorzystaniu dostępnych zasobów częstotliwości prowadzącym do pozyskania większej liczby programów telewizyjnych.

Sposób wdrożenia nowego standardu w Polsce

Podstawą zmian systemu telewizji naziemnej na nowy standard DVB-T2 HEVC (H.265/MPEG-H) jest Decyzja Parlamentu Europejskiego i Rady z dn. 17 maja 2017 r. w sprawie wykorzystania zakresu częstotliwości 470-790 MHz w Unii Europejskiej (zwana Decyzją o zmianie przeznaczenia), na mocy której Państwa Członkowskie UE zostały zobowiązane do  odostępnienia pasma 700 MHz (zakres 694-790 MHz) na potrzeby usług szerokopasmowych do 30 czerwca 2020 r., lub w uzasadnionych przypadkach najpóźniej do 30 czerwca 2022 r.

W decyzji tej wprowadzono wyjątek dotyczący obszarów, na których nie udało się zakończyć koordynacji transgranicznej z krajami znajdującymi się poza Unią Europejską. Na podstawie tej decyzji Ministerstwo Cyfryzacji, przy współpracy Urzędu Komunikacji Elektronicznej, Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji oraz Instytutu Łączności – Państwowego Instytutu Badawczego,  opracowało w 2018 r. (aktualizacja 2019 r.) Krajowy Plan Działań zmiany przeznaczenia pasma 700 MHz w Polsce.

Na poniższych mapkach przedstawiono etapy zmiany standardu nadawania obejmujące kolejno różne regiony Polski. Zmiany dotyczą multipleksów MUX 1, 2, 3 i 4.

Kiedy dokładnie nastąpi zmiana?

Zmiana sposobu nadawania naziemnej telewizji cyfrowej, poprzez zamianę dotychczasowego systemu DVB-T na bardziej efektywny DVB-T2 z kodekiem HEVC, ma miejsce w całej Europie. W Polsce zmiana ma nastąpić w 2022 r., w czterech etapach na poszczególnych obszarach:

• etap 1: od 28 marca 2022 r.
• etap 2: od 25 kwietnia 2022 r.
• etap 3: od 23 maja 2022 r.
• etap 4: od 27 czerwca 2022 r. 

Multipleks - paczki z programami telewizyjnymi

Programy telewizyjne przesyłane są w „paczkach” zwanych multipleksami. Multipleks (MUX) zajmuje przestrzeń jednej grupy częstotliwości zwanej kanałem telewizyjnym. W przeszłości, w ramach jednego kanału telewizyjnego mógł być transmitowany tylko jeden analogowy program telewizyjny. Z nadejściem ery telewizji cyfrowej w ramach tego samego kanału telewizyjnego przesyłany jest jednocześnie pakiet kilku programów telewizyjnych oraz pakiet usług dodatkowych takich jak ścieżki dźwiękowe, telegazeta, audiodeskrypcja dla osób niedowidzących, podpisy dla osób niedosłyszących elektroniczny przewodnik po programach, napisy ekranowe, automatyczne wyszukiwanie programów, ustawianie godziny włączenia i wyłączenia programu i wiele innych.

Obecnie w Polsce dostępne są programy telewizyjne zawarte w 5 multipleksach o numerach 1, 2, 3, 4 i 8, przy czym programy w multipleksie 4 są kodowane i dostępne za dodatkową opłatą po wyposażeniu odbiorników w odpowiedni dekoder zakupiony w autoryzowanym punkcie sprzedaży.

• Multipleks 1 to TTV, Polo TV, Eska TV, ATM Rozrywka, TV Trwam, TVP ABC, Fokus TV, Stopklatka TV.
• Multipleks 2 to Polsat, Super Polsat, TVN, TVN7, TV Puls, TV Puls 2, TV4, TV6.
• Multipleks 3: TVP 1 HD, TVP 2 HD, TVP Info HD, TVP3 (Regionalna), TVP Historia, TVP Sport HD.
• Multipleks 4: Płatna oferta kanałów TV.
• Multipleks 8: TVP Kultura HD, TVP Rozrywka, Metro, Zoom TV, Nowa TV, Telewizja WP.

Przejściem na system DVB-T2 objęte są cztery z tych ogólnopolskich mulipleksów (1, 2, 3 i 4), które nadawane są w paśmie UHF (zakres 470 – 790 MHz). Na razie nieokreślony jest termin dostosowania do standardu DVB-T2 transmisji programów nadawanych w MUX 8 w paśmie VHF (zakres 174 – 230 MHz).

Zwolnienie pasma częstotliwości

Równolegle ze zmianą standardu nastąpi częściowa zmiana zakresu częstotliwości telewizyjnych dla MUX 1, 2, 3 i 4, mianowicie zwolnienie użytkowanych dotychczas częstotliwości w paśmie 700 MHz (zakres 694 – 790 MHz) i ograniczenie się do transmisji telewizyjnej w zakresie 470 – 694 MHz. Możliwe to będzie dzięki zmianie standardu kodowania sygnału telewizyjnego na bardziej oszczędny częstotliwościowo.

DVB-T2 to jeszcze więcej programów!

Planowany do wprowadzenia nowy standard telewizji cyfrowej DVB-T2 (druga generacja naziemnej telewizji cyfrowej) zasadniczo różni się od poprzedniej wersji DVB-T. Nie wnikając w szczegóły techniczne, najważniejszą różnicą jest sposób kodowania sygnału wizji – wykorzystywany jest tu nowy standard HEVC (H.265/MPEG-H).

Standard DVB-T2/HEVC cechuje się wieloma innymi, nowymi parametrami, przez co uzyskano możliwość bardziej wydajnego „upakowania” każdego z programów telewizyjnych w zakodowanym sygnale, niż w systemie DVB-T (patrz rysunek poniżej), a także uzyskano możliwość odbioru programów telewizyjnych o jeszcze lepszej jakości. Możliwe stanie się też wykorzystanie nowego standardu kodowania dźwięku (Dolby AC-4) oraz usług tzw. telewizji hybrydowej (HbbTV), gdy telewizory są podłączone do Internetu.

Korzyści z nowego standardu DVB-T2

Nowy sposób „upakowania” programów telewizyjnych daje możliwość odbioru znacznie większej ich liczby w jednym multipleksie przy ich wyższej jakości. Z tego względu uzyskano oszczędność zajętości częstotliwości, na których nadawane są sygnały telewizyjne, gdyż w mniejszym zasobie częstotliwości można będzie przesłać większą liczbę programów telewizyjnych, a na dodatek przesłać jeszcze inne usługi (np. zakupy bezpośrednio podczas oglądanego programu telewizyjnego). Fakt ten przesądził o tym, że mimo tego, iż w Polsce dość niedawno, bo w 2013 r. zaczęła się era telewizji cyfrowej, to w najbliższym czasie nastąpi zmiana standardu na jeszcze bardziej nowoczesny, zapewniający dostęp do lepszej jakości telewizji jak i nowych usług.

Zanim kupisz telewizor - sprawdź, czy nie odbierasz DVB-T2/HEVC

Zmiana standardu nadawania z DVB-T na DVB-T2 nie musi wiązać się z koniecznością wymiany telewizora. Jeśli twój telewizor został zakupiony niedawno, sprawdź jego parametry w instrukcji obsługi, czy odbiera on sygnał DVB-T2/HEVC. Nie raz konieczne będzie przestrojenie anteny bądź dokupienie tunera.

Nowy standard nadawania bez konieczności zakupu telewizora?

Jeśli niedawno zakupiłes telewizor sprawdź w jego instrukcji obsługi czy obsługuje on nowy standard nadawania DVB-T2/HEVC. Wówczas zmiana sposobu nadawania nie powinna spowodować problemów w odbiorze przez ciebie telewizji. W dostosowanym do odbioru DVB-T2/HEVC odbiorniku wystarczy ponownie wyszukać programy dostępne w naziemnej telewizji cyfrowej. 

Wprowadzenie nowego standardu nadawania nie powinno spowodować konieczności wymiany anteny odbiorczej, ale może pojawić się potrzeba zmiany jej kierunku odbioru.

Jeżeli korzystasz z odbioru telewizji za pomocą płatnej platformy: kablowej, satelitarnej lub IPTV nie musi podejmować żadnych działań, ponieważ będziesz odbierał programy telewizyjne nadal w taki sam sposób – za pomocą tego samego odbiornika (tunera) – dostarczonego przez operatora.

Natomiast jeżeli korzystasz z bezpłatnej telewizji naziemnej DVB-T i stwierdzisz, że nie posiadasz odbiornika telewizyjnego przystosowanego do odbioru telewizji w nowym standardzie DVB-T2/HEVC, wówczas będziesz musiał podjąć kilka działań. 

Co muszę zrobić, by odbierać telewizję w nowym standardzie?

Jeśli nie posiadasz telewizora przystosowanego do odbioru naziemnej telewizji cyfrowej w nowym standardzie nadawania DVB-T2/HEVC, przy zakupie nowego odbiornika zwróć uwagę na kilka rzeczy:

1. telewizor musi być przystosowany do odbioru telewizji naziemnej w standardzie DVB-T2,
2. wymagany jest odbiór kodowania obrazu w standardzie HEVC (H.265/MPEG-H),
3. telewizor powinien odbierać kodowanie fonii w standardzie MPEG-2 Audio Warstwa 2 
   i Dolby E-AC-3,
4. jeśli odbiornik umożliwia podłączenie do Internetu, to powinien on obsługiwać standard HbbTV w wersji przynajmniej 2.0.1.

Ponadto, jeżeli odbiornik ma umożliwiać odbiór programów o ultra wysokiej rozdzielczości (UHDTV/4k), to powinien oprócz powyższych, spełniać także dodatkowe wymagania:

1. odbiór obrazu HEVC HDR w wersjach HLG10 oraz PQ10,
2. Odbiór dźwięku w wersji Dolby AC-4.

Powyższe cechy powinny być wyszczególnione w specyfikacji technicznej odbiornika lub w instrukcji obsługi.

• Działanie 1: nie posiadasz telewizora, a chcesz dokonać zakupu, pamiętaj aby był on zgodny ze standardem DVBT-2 HEVC. 
• Działanie 2: posiadasz telewizor, ale jest on niezgodny ze standardem DVB-T2 HEVC (to oznacza: że posiadasz albo telewizor analogowy z przystawką „set-top-box” zgodną ze standardem DVBT MPEG 4, albo telewizor zgodny ze standardem DVB-T2 MPEG 4. W takim przypadku musisz dokonać zakupu przystawki „set-top-box” „tunera” zgodnego ze  standardem DVBT-2 HEVC. Już obecnie można nabyć takie urządzenie w cenie ok. 100 zł).
• Działanie 3: posiadasz telewizor z możliwością odbioru naziemnej telewizji cyfrowej DVBT MPEG 4 i jest on zgodny ze standardem DVBT-2 HEVC, wtedy może być konieczna zmiana jego ustawień.
• Brak działania: masz telewizor z możliwością odbioru telewizji kablowej, satelitarnej i IPTV, wtedy nie musisz nic robić i możesz cieszyć się odbiorem telewizji w dotychczasowy sposób.

Gdzie szukać informacji o parametrach telewizora?

W związku ze zmianą standardu naziemnej telewizji cyfrowej, odbiór programów telewizyjnych „z powietrza” nadawanych w systemie DVB-T2 przez odbiorniki telewizyjne przystosowane jedynie do systemu DVB-T nie będzie możliwy. Na szczęście szacuje się, że w ostatnich czterech latach około 80% sprzedawanych odbiorników telewizyjnych było już odbiornikami dwusystemowymi, przystosowanymi do odbioru zarówno DVB-T AVC, jak i DVB-T2/HEVC, a udział w sprzedaży odbiorników jednosystemowych DVB-T systematycznie maleje.

Niestety nie wszystkie odbiorniki DVB-T2 będą mogły być wykorzystywane w Polsce do odbioru w nowym standardzie – dotyczy to odbiorników, które nie są przystosowane do standardu kodowania obrazu HEVC, np. odbiorników używanych obecnie na Ukrainie i w niektórych innych krajach (z kodowaniem obrazu typu AVC) i które zdarzają się również obecnie w sprzedaży w sklepach w Polsce. W przypadku niektórych typów telewizorów DVB-T2, które posiadają stary system kodowania wizji (AVC), możliwe będzie zdalne uaktualnienie wariantu kodowania
(z AVC do HEVC) poprzez jego aktualizację udostępnioną na stronach internetowych producenta telewizorów. Aby otrzymać informację, czy dany typ telewizora można zaktualizować zdalnie, należy skonsultować się z producentem telewizora lub jego przedstawicielem.

Sprawdź, zanim kupisz!

Źródło: gov.pl

A.J.
Zespół e-prawnik.pl