Generalnie prawo do emerytur i rent może ulec zawieszeniu. Istnieje jednak kilka wyjÄ…tków, chodzi konkretnie o emerytów, którzy ukoÅ„czyli 60 lat (kobiety) lub 65 lat (mężczyźni). W ich przypadku zawieszenie prawa do emerytury nie jest możliwe. Ustawodawca przewidziaÅ‚ także sytuacjÄ™, gdy prawo do emerytury, renty z tytuÅ‚u niezdolnoÅ›ci do pracy lub renty rodzinnej, do której uprawniona jest jedna osoba, może ulec zawieszeniu na wniosek emeryta lub rencisty.
Co jest przesłanką zawieszenia świadczenia?
Na zawieszenie emerytur i rent wpÅ‚ywa przychód uzyskany przez emerytów lub rencistów bÄ™dÄ…cych jednoczeÅ›nie:
- pracownikami,
- pracownikami wykonujÄ…cymi jednoczeÅ›nie umowÄ™ zlecenia, umowÄ™ agencyjnÄ… lub umowÄ™ o dzieÅ‚o na rzecz pracodawcy, z którym pozostajÄ… w stosunku pracy,
- osobami wykonującymi pracę nakładczą,
- czÅ‚onkami rolniczych spóÅ‚dzielni produkcyjnych i spóÅ‚dzielni kóÅ‚ek rolniczych,
- osobami wykonujÄ…cymi pracÄ™ na podstawie umowy agencyjnej, umowy zlecenia albo innej umowy o Å›wiadczenie usÅ‚ug, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje siÄ™ przepisy dotyczÄ…ce zlecenia oraz osobami z nimi wspóÅ‚pracujÄ…cymi,
- osobami prowadzÄ…cymi pozarolniczÄ… dziaÅ‚alność lub osobami z nimi wspóÅ‚pracujÄ…cymi,
- osobami wykonującymi odpłatnie pracę, na podstawie skierowania do pracy, w czasie odbywania kary pozbawienia wolności lub tymczasowego aresztowania,
- żołnierzami zawodowymi,
- funkcjonariuszami Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Państwowej Straży Pożarnej, Straży Granicznej i Służby Więziennej.
Co uwzględnia się przy ustalaniu przychodu?
Przy ustalaniu przychodu uwzglÄ™dnia siÄ™ także kwoty pobranych zasiÅ‚ków: chorobowego, macierzyÅ„skiego i opiekuÅ„czego oraz kwoty Å›wiadczenia rehabilitacyjnego i wyrównawczego, zasiÅ‚ku wyrównawczego i dodatku wyrównawczego. Do przychodu tego wlicza siÄ™ również wynagrodzenia za czas niezdolnoÅ›ci pracownika do pracy.
Do przychodów majÄ…cych wpÅ‚yw na zawieszanie prawa do Å›wiadczeÅ„ emerytalno-rentowych nie wlicza siÄ™ natomiast przychodów uzyskiwanych z tytuÅ‚u wykonywania pracy zarobkowej nie objÄ™tej obowiÄ…zkowymi ubezpieczeniami spoÅ‚ecznymi.
Przychody nie objęte obowiązkiem ubezpieczenia społecznego, a tym samym nie uwzględniane przy ustalaniu przychodu wpływającego na zawieszenie lub zmniejszenie świadczeń, to np. uzyskiwane z tytułu:
- darowizn i zapomóg,
- umowy o dzieło, praw autorskich i patentowych,
- wynajmu lub dzierżawy nieruchomości albo lokali, chyba że wynajem lub dzierżawa stanowią przedmiot działalności gospodarczej.
Prawo do emerytury, renty z tytuÅ‚u niezdolnoÅ›ci do pracy oraz renty rodzinnej, do której uprawniona jest jedna osoba, ulega zawieszeniu w razie osiÄ…gania przychodu w kwocie wyższej niż 130% przeciÄ™tnego miesiÄ™cznego wynagrodzenia za kwartaÅ‚ kalendarzowy, ostatnio ogÅ‚oszonego przez Prezesa GÅ‚ównego UrzÄ™du Statystycznego.
Jakie dochody bierze się pod uwagę przy ustalaniu okoliczności powodujących zawieszenie emerytury lub renty?
Przy ustalaniu okoliczności powodujących zawieszenie emerytury lub renty uwzględnia się:
- wynagrodzenie z tytułu pracy wykonywanej w ramach stosunku pracy oraz na podstawie umowy o pracę nakładczą,
- uposażenie z tytułu służby w Wojsku Polskim, w Policji, w Urzędzie Ochrony Państwa, w Straży Granicznej, w Służbie Więziennej i w Państwowej Straży Pożarnej,
- dochody z tytuÅ‚u pracy wykonywanej na podstawie umowy agencyjnej lub umowy zlecenia, jeżeli wykonywanie tych umów jest objÄ™te obowiÄ…zkowym ubezpieczeniem spoÅ‚ecznym,
- dochody z tytuÅ‚u pozarolniczej dziaÅ‚alnoÅ›ci gospodarczej, której wykonywanie podlega obowiÄ…zkowi ubezpieczenia spoÅ‚ecznego,
- dochody z tytułu wykonywania zawodu adwokata,
- dochody z tytuÅ‚u pracy wykonywanej w rolniczych spóÅ‚dzielniach produkcyjnych, spóÅ‚dzielniach kóÅ‚ek rolniczych oraz w zespoÅ‚owych gospodarstwach rolnych tych spóÅ‚dzielni.
Bardzo ważnym zastrzeżeniem jest to, że za dochód osiÄ…gniÄ™ty uważa siÄ™ faktyczny dochód uzyskany przez emeryta lub rencistÄ™ w danym roku kalendarzowym. Natomiast dochód osiÄ…gany z dwóch lub wiÄ™cej tytuÅ‚ów sumuje siÄ™.
Pamiętaj, że:
- Prawo do emerytury ulega zawieszeniu bez wzglÄ™du na wysokość przychodu uzyskiwanego przez emeryta z tytuÅ‚u zatrudnienia kontynuowanego bez uprzedniego rozwiÄ…zania stosunku pracy z pracodawcÄ…, na rzecz którego wykonywaÅ‚ je bezpoÅ›rednio przed dniem nabycia prawa do emerytury, ustalonym w decyzji organu rentowego,
- Zasady dotyczÄ…ce zawieszania (zmniejszania również) emerytur i rent nie dotyczÄ… emerytów i rencistów osiÄ…gajÄ…cych honoraria z tytuÅ‚u dziaÅ‚alnoÅ›ci twórczej i artystycznej,
- Przy ustalaniu przychodu emerytów i rencistów wlicza siÄ™ także przychód z tytuÅ‚u dziaÅ‚alnoÅ›ci wykonywanej za granicÄ….
Podstawa prawna:
- Ustawa z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. 1998 r., Nr 162, poz. 1118 ze zmianami),
- RozporzÄ…dzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 22 lipca 1992 r. w sprawie szczegóÅ‚owych zasad zawieszania lub zmniejszania emerytury i renty (Dz. U. 1992 r., Nr 58, poz. 290 ze zmianami).