Czy i kiedy możliwe jest zawieszenie świadczenia wypłacanego z FUS?
Generalnie prawo do emerytur i rent może ulec zawieszeniu. Istnieje jednak kilka wyjątków, chodzi konkretnie o emerytów, którzy ukończyli 60 lat (kobiety) lub 65 lat (mężczyźni). W ich przypadku zawieszenie prawa do emerytury nie jest możliwe. Ustawodawca przewidział także sytuację, gdy prawo do emerytury, renty z tytułu niezdolności do pracy lub renty rodzinnej, do której uprawniona jest jedna osoba, może ulec zawieszeniu na wniosek emeryta lub rencisty.
Co jest przesłanką zawieszenia świadczenia?
Na zawieszenie emerytur i rent wpływa przychód uzyskany przez emerytów lub rencistów będących jednocześnie:
- pracownikami,
- pracownikami wykonującymi jednocześnie umowę zlecenia, umowę agencyjną lub umowę o dzieło na rzecz pracodawcy, z którym pozostają w stosunku pracy,
- osobami wykonującymi pracę nakładczą,
- członkami rolniczych spółdzielni produkcyjnych i spółdzielni kółek rolniczych,
- osobami wykonującymi pracę na podstawie umowy agencyjnej, umowy zlecenia albo innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia oraz osobami z nimi współpracującymi,
- osobami prowadzącymi pozarolniczą działalność lub osobami z nimi współpracującymi,
- osobami wykonującymi odpłatnie pracę, na podstawie skierowania do pracy, w czasie odbywania kary pozbawienia wolności lub tymczasowego aresztowania,
- żołnierzami zawodowymi,
- funkcjonariuszami Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Państwowej Straży Pożarnej, Straży Granicznej i Służby Więziennej.
Co uwzględnia się przy ustalaniu przychodu?
Przy ustalaniu przychodu uwzględnia się także kwoty pobranych zasiłków: chorobowego, macierzyńskiego i opiekuńczego oraz kwoty świadczenia rehabilitacyjnego i wyrównawczego, zasiłku wyrównawczego i dodatku wyrównawczego. Do przychodu tego wlicza się również wynagrodzenia za czas niezdolności pracownika do pracy.
Do przychodów mających wpływ na zawieszanie prawa do świadczeń emerytalno-rentowych nie wlicza się natomiast przychodów uzyskiwanych z tytułu wykonywania pracy zarobkowej nie objętej obowiązkowymi ubezpieczeniami społecznymi.
Przychody nie objęte obowiązkiem ubezpieczenia społecznego, a tym samym nie uwzględniane przy ustalaniu przychodu wpływającego na zawieszenie lub zmniejszenie świadczeń, to np. uzyskiwane z tytułu:
- darowizn i zapomóg,
- umowy o dzieło, praw autorskich i patentowych,
- wynajmu lub dzierżawy nieruchomości albo lokali, chyba że wynajem lub dzierżawa stanowią przedmiot działalności gospodarczej.
Prawo do emerytury, renty z tytułu niezdolności do pracy oraz renty rodzinnej, do której uprawniona jest jedna osoba, ulega zawieszeniu w razie osiągania przychodu w kwocie wyższej niż 130% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia za kwartał kalendarzowy, ostatnio ogłoszonego przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego.
Jakie dochody bierze się pod uwagę przy ustalaniu okoliczności powodujących zawieszenie emerytury lub renty?
Przy ustalaniu okoliczności powodujących zawieszenie emerytury lub renty uwzględnia się:
- wynagrodzenie z tytułu pracy wykonywanej w ramach stosunku pracy oraz na podstawie umowy o pracę nakładczą,
- uposażenie z tytułu służby w Wojsku Polskim, w Policji, w Urzędzie Ochrony Państwa, w Straży Granicznej, w Służbie Więziennej i w Państwowej Straży Pożarnej,
- dochody z tytułu pracy wykonywanej na podstawie umowy agencyjnej lub umowy zlecenia, jeżeli wykonywanie tych umów jest objęte obowiązkowym ubezpieczeniem społecznym,
- dochody z tytułu pozarolniczej działalności gospodarczej, której wykonywanie podlega obowiązkowi ubezpieczenia społecznego,
- dochody z tytułu wykonywania zawodu adwokata,
- dochody z tytułu pracy wykonywanej w rolniczych spółdzielniach produkcyjnych, spółdzielniach kółek rolniczych oraz w zespołowych gospodarstwach rolnych tych spółdzielni.
Bardzo ważnym zastrzeżeniem jest to, że za dochód osiągnięty uważa się faktyczny dochód uzyskany przez emeryta lub rencistę w danym roku kalendarzowym. Natomiast dochód osiągany z dwóch lub więcej tytułów sumuje się.
Pamiętaj, że:
- Prawo do emerytury ulega zawieszeniu bez względu na wysokość przychodu uzyskiwanego przez emeryta z tytułu zatrudnienia kontynuowanego bez uprzedniego rozwiązania stosunku pracy z pracodawcą, na rzecz którego wykonywał je bezpośrednio przed dniem nabycia prawa do emerytury, ustalonym w decyzji organu rentowego,
- Zasady dotyczące zawieszania (zmniejszania również) emerytur i rent nie dotyczą emerytów i rencistów osiągających honoraria z tytułu działalności twórczej i artystycznej,
- Przy ustalaniu przychodu emerytów i rencistów wlicza się także przychód z tytułu działalności wykonywanej za granicą.
Podstawa prawna:
- Ustawa z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. 1998 r., Nr 162, poz. 1118 ze zmianami),
- Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 22 lipca 1992 r. w sprawie szczegółowych zasad zawieszania lub zmniejszania emerytury i renty (Dz. U. 1992 r., Nr 58, poz. 290 ze zmianami).
Michał Włodarczyk
Radca Prawny
Skomentuj artykuł - Twoje zdanie jest ważne
Czy uważasz, że artykuł zawiera wszystkie istotne informacje? Czy jest coś, co powinniśmy uzupełnić? A może masz własne doświadczenia związane z tematem artykułu?