Jak zarejestrować urodzenie w urzędzie stanu cywilnego?

Jak trzeba zarejestrować nowo narodzone dziecko?

Nowo narodzone dziecko musi zostać zarejestrowane w urzędzie stanu cywilnego. Sporządzony dla dziecka akt urodzenia będzie określał m.in. jego dane osobowe (imię, nazwisko), pochodzenie od określonych rodziców. Sporządzenie aktu urodzenia umożliwi nadanie dziecku numeru PESEL, który jest niezbędny dla jego identyfikacji w rejestrach państwowych.

Gdzie należy zgłosić urodzenie się dziecka?

Zgłoszenia urodzenia dziecka dokonuje się w urzędzie stanu cywilnego właściwym ze względu na miejsce urodzenia dziecka, tj. w urzędzie stanu cywilnego na obszarze działania którego urodziło się dziecko.

Jaki jest termin na zgłoszenie?

Fakt urodzenia dziecka należy zgłosić w terminie:

• 21 dni od dnia sporządzenia karty urodzenia,
• 3 dni od dnia sporządzenia karty martwego urodzenia.

Karta urodzenia/karta martwego urodzenia to dokument medyczny stwierdzający m.in. fakt urodzenia się dziecka wystawiany i przekazywany przez podmiot wykonujący działalność leczniczą (np. szpital) do urzędu stanu cywilnego właściwego do sporządzenia aktu urodzenia.

Termin przekazania:      

• karty urodzenia – 3 dni od dnia sporządzenia,
• karty martwego urodzenia - 1 dzień od dnia jej sporządzenia.

Kto zobowiązany jest zgłosić urodzenie się dziecka?

Musi to zrobić matka lub ojciec dziecka (posiadający pełną zdolność do czynności prawnych). Matka lub ojciec dziecka, którzy ukończyli 16 lat, mogą dokonać tego zgłoszenia jeżeli posiadają ograniczoną zdolność do czynności prawnych

W pozostałych przypadkach zgłoszenia urodzenia dokonają: przedstawiciel ustawowy matki (np. jej rodzic) lub opiekun matki.

Zgłoszenia urodzenia można dokonać także przez pełnomocnika.

Jakie dokumenty są niezbędne przy rejestracji dziecka?

Są to:

• dokument tożsamości osoby zgłaszającej urodzenie przedstawiany kierownikowi urzędu stanu cywilnemu do wglądu
• jeżeli zgłoszenie urodzenia dokonywane jest przez pełnomocnika - składa się stosowne pełnomocnictwo

Jak następuje rejestracja urodzenia?

Akt urodzenia sporządzany jest na podstawie: karty urodzenia (karty martwego urodzenia) i protokołu dokumentującego zgłoszenie urodzenia, podpisanego przez osobę zgłaszającą urodzenie i kierownika urzędu stanu cywilnego.

Po sporządzeniu aktu urodzenia wydawany jest z urzędu jeden bezpłatny odpis skrócony aktu urodzenia.

Wybór imienia (imion) dla dziecka

Wybór imienia (imion), które wpisane zostanie do aktu urodzenia, leży w gestii rodziców, gdyż jest atrybutem władzy rodzicielskiej. Oświadczenie o wyborze imienia (imion) dla dziecka składa osoba zgłaszająca urodzenie.

Nie istnieje żadna sformalizowana lista imion, które mogą zostać nadane dziecku, ale prawo przewiduje pewne ograniczenia w tym względzie.

Ograniczenia dotyczące wybieranego imienia dla dziecka:

• nie więcej niż 2 imiona,
• imię nie może mieć charakteru ośmieszającego i nieprzyzwoitego,
• nie może to być imię w formie zdrobniałej.

Nowością jest możliwość wyboru imienia (imion) obcego niezależnie od obywatelstwa i narodowości rodziców dziecka; może być to imię nie wskazujące na płeć, ale w powszechnym znaczeniu przypisane do danej płci.

Odmowa wpisania do aktu urodzenia wybranego imienia

Kierownik urzędu stanu cywilnego odmówi przyjęcia oświadczenia o wyborze imienia (imion) w formie zdrobniałej, mającego charakter ośmieszający lub nieprzyzwoity lub nie wskazującego na płeć dziecka (kierując się powszechnym znaczeniem imienia).

Kierownik urzędu stanu cywilnego odmawiając przyjęcia oświadczenia o wyborze imienia, samodzielnie wybierze dziecku imię z urzędu w formie decyzji administracyjnej podlegającej natychmiastowemu wykonaniu celem sporządzenia aktu urodzenia (w akcie urodzenia będzie  zamieszczona adnotacja o wyborze imienia z urzędu).

Od decyzji kierownika urzędu stanu cywilnego o odmowie wyboru imienia (imion) dla dziecka i nadaniu mu z urzędu imienia (imion) przysługuje odwołanie do wojewody właściwego ze względu na siedzibę urzędu stanu cywilnego.

Zmiana imienia dziecka

W terminie 6 miesięcy od dnia sporządzenia aktu urodzenia rodzice mogą złożyć przed wybranym kierownikiem urzędu stanu cywilnego lub konsulem oświadczenie o zmianie imienia dziecka zamieszczonego w tym akcie.

Nazwisko dziecka

Dziecko może nosić nazwisko jednego z rodziców albo nazwisko utworzone przez połączenie nazwisk matki i ojca. Wybór należy do rodziców. Jeżeli nie mogą się porozumieć w kwestii nazwiska dziecka, będzie ono nosić nazwisko dwuczłonowe, to znaczy nazwisko matki z dołączonym nazwiskiem ojca.

Nadanie numeru PESEL i zameldowanie

Kierownik urzędu stanu cywilnego niezwłocznie po sporządzeniu aktu urodzenia

• występuje do ministra właściwego do spraw informatyzacji o nadanie numeru PESEL (dla dzieci obywateli polskich zamieszkujących na terytorium Polski oraz dzieci cudzoziemców obowiązanych do posiadania numeru PESEL)
• powiadamia osobę zgłaszającą urodzenie o nadaniu numeru PESEL niezwłocznie po otrzymaniu informacji zwrotnej o jego nadaniu

Kierownik urzędu stanu cywilnego niezwłocznie po sporządzeniu aktu urodzenia melduje dziecko w miejscu stałego albo czasowego pobytu rodziców albo u tego z rodziców, u którego dziecko faktycznie przebywa.

Czytaj też: PESEL - czyli Powszechny Elektroniczny System Ewidencji Ludności

Dane przesłaniające w akcie urodzenia dziecka

W przypadku, gdy nie ustalono ojca dziecka (nie zachodzi domniemanie, że ojcem dziecka jest mąż jego matki oraz nie nastąpiło uznanie ojcostwa lub sądowe ustalenie ojcostwa) do aktu urodzenia dziecka wpisuje się:

• jako imię ojca – imię wskazane przez osobę zgłaszającą urodzenie, w braku wskazania – imię wybrane przez kierownika urzędu stanu cywilnego
• jako nazwiska ojca i jego nazwisko rodowe – nazwisko matki noszone w chwili urodzenia się dziecka

W akcie urodzenia zamieszczana jest stosowna adnotacja o wpisaniu ww. danych.

Podstawa prawna: 

• ustawa z dnia 25 lutego 1964 r. - Kodeks rodzinny i opiekuńczy (tekst jednolity: Dz.U. z 2015 r., poz. 2082 z późn. zm.);
• ustawa z dnia 28 listopada 2014 r. - Prawo o aktach stanu cywilnego (tekst jednolity: Dz.U. z 2016 r., poz. 2064);
• ustawa z dnia  25 czerwca 2015 r. - Prawo konsularne (Dz.U. poz. 1274, z późn. zm.).   

A.J.
Zespół e-prawnik.pl