Jeżeli masz zaległości w opłacaniu składek, możesz stracić prawo do zasiłku

Jeżeli masz zaległości w opłacaniu składek, możesz stracić prawo do zasiłku w przypadku choroby lub macierzyństwa. Od stycznia Twoją wpłatę ZUS rozliczy bowiem w pierwszej kolejności na najstarsze zadłużenie wraz z odsetkami. Nowe zasady rozliczania składek mogą zatem wpłynąć na podleganie dobrowolnym ubezpieczeniom. Dlatego, jeśli masz zaległości i z tego powodu będziesz miał niezapłaconą w pełnej wysokości bieżącą składkę, możesz m.in. utracić prawo do dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego, czyli prawa do zasiłku chorobowego lub macierzyńskiego.

Zawsze możesz w takiej sytuacji złożyć wniosek o wyrażenie zgody na opłacenie składki po terminie. Jeżeli masz zadłużenie i nie możesz go spłacić jednorazowo – skontaktuj się z doradcą ds. ulg i umorzeń. Spłata należności w układzie ratalnym jest korzystną formą uregulowania zaległości.

Ponadto od 1 stycznia 2018 r. opłacisz swoje składki jednym zwykłym przelewem.

Opłacasz składki na własne ubezpieczenie – pamiętaj 

Od 1 stycznia 2018 r. każda wpłata z tytułu należnych składek zostanie rozliczona na najstarszą zaległość. Jeśli masz zadłużenie na koncie w ZUS, będzie on rozliczał Twoje wpłaty na najstarsze zaległości.

Jeżeli zgłosiłeś się do dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego, a masz zaległości na koncie, Twoja wpłata najpierw rozliczy zaległości z odsetkami, a dopiero potem bieżące składki.

Nie będziesz mógł opłacić bieżących składek, zanim nie uregulujesz zaległości. To może spowodować, że nie będziesz miał prawa do zasiłku w razie choroby lub macierzyństwa.

Dobrowolne ubezpieczenie chorobowe

Jeśli jesteś:

• osobą, która prowadzi pozarolniczą działalność lub,
• osobą współpracującą z osobą, która prowadzi pozarolniczą działalność lub,
• duchownym,

i opłacasz składkę na dobrowolne ubezpieczenie chorobowe (lub opłaca ją Twój płatnik składek), pamiętaj, że Twoje ubezpieczenie ustaje od pierwszego dnia miesiąca kalendarzowego, za który należna składka nie zostanie opłacona w terminie.

Jeżeli masz zadłużenie, które przekracza 6,60 zł za wcześniejszy okres, to Twoje dobrowolne ubezpieczenie chorobowe ustaje, jeżeli wpłata (nawet wpłacona w terminie) nie uwzględni bieżących składek oraz zaległej kwoty z odsetkami.

Przykład:

 Pan X podlega dobrowolnemu ubezpieczeniu chorobowemu od 1 lipca 2017 r. jako osoba prowadząca pozarolniczą działalność.  Ma zaległość z tytułu składek za okres od 10/2015 do 05/2016 w wysokości 3.000 zł. Zadłużenie to nie jest objęte układem ratalnym. 9 stycznia 2018 r.

Pan X wpłaci kwotę 1.172,56 zł. Kwota ta odpowiada wysokości składek należnych za grudzień 2017 r., z uwzględnieniem składki na dobrowolne ubezpieczenie chorobowe.

Wpłatę tę ZUS rozliczy na pokrycie zaległości, a więc Pan X nie opłaci składki za grudzień 2017 r. W tej sytuacji dobrowolne ubezpieczenie chorobowe Pana X ustaje od 1 grudnia 2017 r.

Prawo do zasiłków

Jeżeli Twoje dobrowolne ubezpieczenie chorobowe ustało, oznacza to, że nie masz prawa do zasiłków w razie choroby lub macierzyństwa.

Jednym z warunków, jaki powinieneś spełnić jako osoba ubezpieczona, żeby otrzymać zasiłek chorobowy, jest niezdolność do pracy z powodu choroby, która powstała w czasie ubezpieczenia chorobowego. Jeśli ubezpieczenie to ustanie przed dniem powstania niezdolności do pracy, to zasiłek chorobowy nie przysługuje Ci za cały okres nieprzerwanej niezdolności do pracy.

Przykład:

Pan K, który prowadzi pozarolniczą działalność, ma zaległość z tytułu składek za okres od 5.2016 do 6.2016 w kwocie przekraczającej 6,60 zł. Zadłużenie to nie jest objęte układem ratalnym.

Otrzymał zwolnienie lekarskie od 20 grudnia 2017 r. do 25 stycznia 2018 r. Składki na ubezpieczenia społeczne za grudzień 2017 r., z uwzględnieniem składki na dobrowolne ubezpieczenie chorobowe opłacił 10 stycznia 2018 r. Ponieważ miał zaległość w opłacaniu składek za wcześniejsze okresy, wpłata z 10 stycznia 2018 r. nie pokryła składki należnej na jego ubezpieczenie chorobowe za grudzień 2017 r. Zatem pan K nie podlega dobrowolnemu ubezpieczeniu chorobowemu od 1 grudnia 2017 r. Nie otrzyma więc zasiłku chorobowego za cały okres zwolnienia lekarskiego.

Pamiętaj, że kiedy zachorowałeś w czasie dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego, to masz prawo do zasiłku chorobowego dopiero po upływie 90 dni tego ubezpieczenia. Jest to tzw. okres wyczekiwania na zasiłek chorobowy. Do tego okresu ZUS wlicza poprzednie okresy ubezpieczenia chorobowego, o ile przerwa pomiędzy nimi nie przekroczyła 30 dni. Jeżeli przerwa w ubezpieczeniu chorobowym przekroczy 30 dni, to masz prawo do zasiłku chorobowego dopiero od 91 dnia ubezpieczenia chorobowego, które rozpoczęło się po tej przerwie.

Przykład:

 Pani Y, która podlega ubezpieczeniom społecznym jako osoba współpracująca z osobą prowadzącą pozarolniczą działalność, otrzymała zwolnienie lekarskie od 10 marca 2018 r. do 5 kwietnia 2018 r.

Pani Y była objęta dobrowolnym ubezpieczeniem chorobowym od 1 stycznia 2016 r. Płatnik składek Pani Y miał zaległość w opłacaniu składek na ubezpieczenia społeczne za okres od listopada 2016 do marca 2017 w kwocie przewyższającej 6,60 zł. Zadłużenie to nie było objęte układem ratalnym.

Składki na ubezpieczenia społeczne za grudzień 2017 r., z uwzględnieniem składki na dobrowolne ubezpieczenie chorobowe, płatnik składek opłacił 15 stycznia 2018 r. Ponieważ miał zaległość w opłacaniu składek za wcześniejsze okresy, wpłata z 15 stycznia 2018 r. nie pokryła składki należnej na ubezpieczenie chorobowe Pani Y za grudzień 2017 r. Zatem pani Y nie podlega dobrowolnemu ubezpieczeniu chorobowemu od 1 grudnia 2017 r.

Całość zadłużenia płatnik składek uregulował 20 stycznia 2018 r. Składki na ubezpieczenia społeczne za styczeń i następne miesiące płatnik składek opłacał terminowo i w prawidłowej wysokości.

Pani Y podlega dobrowolnemu ubezpieczeniu chorobowemu ponownie od 1 stycznia 2018 r.

Pani Y nie otrzyma zasiłku chorobowego od 10 marca 2018 r. do 31 marca 2018 r. - z powodu braku wymaganego okresu wyczekiwania. Prawo do zasiłku chorobowego nabędzie od 91 dnia ubezpieczenia chorobowego, czyli od 1 kwietnia 2018 r.  

Również prawo do zasiłku opiekuńczego i zasiłku macierzyńskiego jest uzależnione od tego, czy podlegasz ubezpieczeniu chorobowemu. Zasiłek opiekuńczy przysługuje Ci tylko w okresie, w którym podlegasz ubezpieczeniu chorobowemu. Warunkiem, jaki musisz spełnić, żeby nabyć prawo do zasiłku macierzyńskiego, jest zaś urodzenie dziecka lub przyjęcie dziecka na wychowanie w okresie ubezpieczenia chorobowego. Prawo do tych świadczeń przysługuje Ci od pierwszego dnia ubezpieczenia chorobowego, bez okresu wyczekiwania.

Wniosek o wyrażenie zgody na opłacenie składek po terminie

Jeśli Twoje dobrowolne ubezpieczenie chorobowe ustało, to możesz wystąpić z wnioskiem o wyrażenie zgody na opłacenie składki na dobrowolne ubezpieczenie chorobowe po terminie. Taką zgodę ZUS wyraża w uzasadnionych przypadkach.

Pamiętaj, że aby zgoda była skuteczna, musisz (albo Twój płatnik, jeśli sam nie opłacasz za siebie składek):

• uregulować całość zadłużenia wraz z odsetkami lub
• zawrzeć z ZUS umowę – tzw. układ ratalny.

oraz opłacić wszystkie należne składki, w tym na dobrowolne ubezpieczenie chorobowe, za miesiąc którego wniosek dotyczy.

Wniosek o wyrażenie zgody na opłacenie składek po terminie (US-9) możesz przekazać do ZUS:

• osobiście w placówce ZUS,
• za pośrednictwem poczty tradycyjnej,
• elektronicznie za pośrednictwem Portalu Usług Elektronicznych ZUS (PUE ZUS) - wniosek dostępny po zalogowaniu do profilu w panelu Płatnika - Usługi - Katalog usług elektronicznych (Wniosek US-9),
• telefonicznie – zlecenie wysłania wniosku, po potwierdzeniu tożsamości, może przyjąć konsultant Centrum Obsługi Telefonicznej.

Jeżeli nie wystąpisz z takim wnioskiem albo ZUS nie wyrazi zgody na opłacenie składek po terminie, powinieneś złożyć wyrejestrowanie i ponowne zgłoszenie do ubezpieczeń bez uwzględniania dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego oraz korektę dokumentów rozliczeniowych w celu skorygowania rozliczenia składki na to ubezpieczenie,
w związku z ustaniem dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego.

Układ ratalny

Jeżeli masz zadłużenie, skorzystaj z układu ratalnego. Dzięki układowi ratalnemu możesz spłacić dług i jednocześnie, po opłaceniu składki bieżącej, możesz nabyć prawo do świadczeń.

W przypadku jakichkolwiek pytań dotyczących możliwości spłaty zadłużenia w ratach, możesz zwrócić się o pomoc do doradcy do spraw ulg i umorzeń w placówkach ZUS. 

Zob.: Lista doradców wraz z telefonami kontaktowymi.

Od 1 stycznia wszystkie składki jednym przelewem

Przedsiębiorco, przypominamy, od 1 stycznia 2018 r. opłacisz swoje składki prościej i szybciej. Opłacanie składek nie będzie wiązało się już z koniecznością dokonania trzech lub czterech oddzielnych wpłat, a składki opłacisz jednym zwykłym przelewem, podobnie jak opłaty za gaz czy prąd.

Pamiętaj, aby przy opłacaniu składek w styczniu skorzystać z Numeru Rachunku Składkowego (NRS), który otrzymałeś listem poleconym z ZUS. Jeżeli nie odebrałeś takiej przesyłki, nic straconego, w każdej chwili możesz sprawdzić swój numer na stronie ZUS w wyszukiwarce numeru rachunku składkowego http://www.eskladka.pl, a także w każdej placówce ZUS lub w Centrum Obsługi Telefonicznej pod numerem 22 560 16 00.

Twój rachunek zawsze zawiera nasz numer identyfikacyjny 6000 0002 026, a ostatnie 10 cyfr rachunku to Twój numer NIP.

Jedyne informacje, jakie od 1 stycznia 2018 r. musisz wpisać na przelewie, to kwota składki, nadawca i odbiorca płatności oraz Twój numer rachunku składkowego. Nie trzeba będzie już wpisywać, jakiego okresu dotyczy wpłata.

Jakie korzyści wiążą się z nowym sposobem rozliczania składek?

• Płacisz składki jednym, zwykłym przelewem (zamiast trzech albo czterech) - niższe koszty bankowe.
• Przekazujesz składki na indywidualny Numer Rachunku Składkowego - jeden rachunek dla jednego płatnika.
• ZUS zaksięguje wpłatę na właściwym koncie płatnika - wpłata będzie niezwłocznie rozliczona.
• Na przelewie nie podajesz danych: NIP/REGON/PESEL/Dowód osobisty/Paszport, numer deklaracji, miesiąca, za który opłacane są składki, numeru decyzji/umowy/tytułu wykonawczego - brak wpłat niezidentyfikowanych z kontem płatnika.
• Wpisujesz na przelewie tylko Numer Rachunku Składkowego - szybkie wypełnienie i wykonanie przelewu.
• Wpłata będzie rozliczona na najstarsze zadłużenie - niższe odsetki.

Zob. też: E-składka w 2018 r.

Nowa wersja portalu PUE

Od 1 stycznia 2018 r., dostępna będzie nowa wersja portalu PUE.

Główne zmiany to:  

 1.  w roli Płatnik:

• udostępnienie komunikatu w formie popup wymagającego potwierdzenia o indywidulnym numerze rachunku składkowego,
• udostępnienie nowych widoków w zakładkach: Salda bieżące, Podział wpłat,
• modyfikacja widoku zakładki: Należne składki i wpłaty,
• zmiana nazwy zakładki Salda na koncie na Salda bieżące i zmiana widoku w tej zakładce,
• udostępnienie w sekcji Moje dane informacjo o indywidualnym numerze rachunku składkowego płatnika składek.

• w ePłatniku: udostępnienie komunikatu w formie popup wymagającego potwierdzenia o indywidulnym numerze rachunku składkowego,

• w kartotece płatnika zostanie udostępniona informacja o indywidualnym  numerze rachunku składkowego płatnika składek,
• z programu zostały usunięte dotychczasowe numery kont bankowych ZUS dla płatności składek,
• została zablokowana możliwość generowania dokumentów płatniczych.

Na podst. www.zus.pl

Podstawa prawna:

• ustawa z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (Dz.U. z 2017 r., poz. 1368) - art. 1 ust. 1, art. 4 ust. 1 pkt 2, art. 6 ust. 1, art. 29 ust. 1, art. 32 ust. 1;
• ustawa z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz.U. z 2017 r. poz. 1778) - art. 14.  

A.J.
Zespół e-prawnik.pl