Kiedy jest dopuszczalne odstępstwo od przepisów techniczno-budowlanych?

W jakich przypadkach dopuszcza się odstępstwo od przepisów techniczno-budowlanych?

Wedle art. 9 ust. 1 ustawy - Prawo budowlane, w przypadkach szczególnie uzasadnionych dopuszcza się odstępstwo od przepisów techniczno-budowlanych, o których mowa w art. 7.

Odstępstwo nie może powodować zagrożenia życia ludzi lub bezpieczeństwa mienia, a w stosunku do obiektów, o których mowa w art. 5 ust. 1 pkt 4 - ograniczenia dostępności dla osób niepełnosprawnych oraz nie powinno powodować pogorszenia warunków zdrowotno-sanitarnych i użytkowych, a także stanu środowiska, po spełnieniu określonych warunków zamiennych.

W jakim trybie i po spełnieniu jakich warunków właściwy organ udziela bądź odmawia zgody na odstępstwo?

Zgodnie z art. 9 ust. 2 ustawy - Prawo budowlane, właściwy organ, po uzyskaniu upoważnienia ministra, który ustanowił przepisy techniczno-budowlane, w drodze postanowienia, udziela bądź odmawia zgody na odstępstwo. Wniosek do ministra o udzielenie zgody na odstępstwo właściwy organ składa przed wydaniem decyzji o pozwoleniu na budowę. Natomiast niezbędną przesłanką do złożenia przez organ wniosku, o którym mowa w art. 9 ust. 3 ustawy - Prawo budowlane, jest wcześniejsze wystąpienie inwestora z wnioskiem w tej sprawie do organu administracji architektoniczno-budowlanej.

Właściwy organ administracji architektoniczno-budowlanej, pomimo uzyskania upoważnienia do udzielenia zgody na odstępstwo od przepisów techniczno-budowlanych, nie ma jednak obowiązku udzielenia takiej zgody. Wskazuje na to zwrot zawarty w przepisie „udziela bądź odmawia zgody”.

Dodatkowo art. 9 ust. 2 Prawa budowlanego stanowi jedynie o możliwości złożenia wniosku do ministra, w sprawie upoważnienia do udzielenia zgody na odstępstwo od przepisów techniczno-budowlanych, przed wydaniem decyzji o pozwoleniu na budowę, zatem należy przyjąć, że przedmiotowy wniosek do ministra, właściwy organ administracji architektoniczno–budowlanej może złożyć zarówno przed złożeniem wniosku o pozwolenie na budowę, jak i po jego złożeniu przez inwestora.  

Zgodnie zaś z art. 35 ust. 6 Prawa budowlanego, przypadku gdy właściwy organ nie wyda decyzji w sprawie pozwolenia na budowę w terminie 65 dni od dnia złożenia wniosku o wydanie takiej decyzji, organ wyższego stopnia wymierza temu organowi, w drodze postanowienia, na które przysługuje zażalenie, karę w wysokości 500 zł za każdy dzień zwłoki. Natomiast do terminu, o którym mowa w art. 35 ust. 6 Prawa budowlanego, nie wlicza się terminów przewidzianych w przepisach prawa do dokonania określonych czynności, okresów zawieszenia postępowania oraz okresów opóźnień spowodowanych z winy strony, albo z przyczyn niezależnych od organu (zob. art. 35 ust. 8 Prawa budowlanego).

Natomiast w myśl art. 97 § 1 pkt 4 K.p.a., organ administracji publicznej zawiesza postępowanie, gdy rozpatrzenie sprawy i wydanie decyzji zależy od uprzedniego rozstrzygnięcia zagadnienia wstępnego przez inny organ lub sąd. W przypadku więc gdy właściwy organ wystąpi z wnioskiem do ministra, w sprawie upoważnienia do udzielenia zgody na odstępstwo, po złożeniu przez inwestora wniosku o pozwolenie na budowę, organ ten powinien rozważyć możliwość zawieszenia postępowania w sprawie wydania pozwolenia na budowę, do czasu zajęcia stanowiska przez własciwego ministra.

Procedura uregulowana w art. 9  ustawy – Prawo budowlane, mająca zastosowanie do obiektów wymagających pozwolenia na budowę, nie powinna mieć zastosowania do obiektów wymagających jedynie zgłoszenia.

Kiedy bedzie dopuszczalne odstępstwo od przepisów techniczno-budowlanych w przypadku obiektów wymagających zasadniczo jedynie zgłoszenia?

Zgodnie art. 30 ust. 6 pkt 2 ustawy – Prawo budowlane, właściwy organ ma obowiązek wnieść sprzeciw do zgłoszenia, jeżeli budowa lub wykonywanie robót budowlanych narusza ustalenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego lub inne przepisy (np. przepisy techniczno-budowlane).

Ponadto prowadzący sprawę organ administracji architektoniczno-budowlanej posiada uprawnienie fakultatywne do nałożenia w drodze decyzji obowiązku uzyskania pozwolenia na wykonanie określonego obiektu lub robót budowlanych objętych obowiązkiem zgłoszenia, jeśli ich realizacja może naruszać ustalenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego lub spowodować zagrożenie bezpieczeństwa ludzi lub mienia, pogorszenie stanu środowiska, stanu zachowania zabytków, pogorszenie warunków zdrowotno-sanitarnych albo wprowadzenie, utrwalenie bądź zwiększenie ograniczeń czy uciążliwości dla terenów sąsiednich  (zob. art. 30 ust. 7 ustawy - Prawo budowlane). Niemniej jednak, ostateczna ocena co do nałożenia obowiązku uzyskania pozwolenia na budowę na mocy ww. przepisu, pozostaje w wyłącznej kompetencji organu administracji architektoniczno-budowlanej, który ma możliwość stwierdzenia wystąpienia ww. przesłanek. 

Podstawa prawna:

• Ustawa z dnia 7 lipca 1994 r. - Prawo budowlane (Dz. U. 2006 r., Nr 156, poz. 1118, ze zm.)

A.J.
Zespół e-prawnik.pl