Podmioty, dla których prowadzone są rachunki bankowe

Rachunki rozliczeniowe oraz rachunki lokat terminowych mogą być prowadzone wyłącznie dla:

1) osób prawnych, 

2) jednostek organizacyjnych nieposiadających osobowości prawnej, o ile posiadają zdolność prawną, 

3) osób fizycznych prowadzących działalność zarobkową na własny rachunek, w tym dla osób będących przedsiębiorcami. 

Rachunki oszczędnościowe, rachunki oszczędnościowo-rozliczeniowe oraz rachunki terminowych lokat oszczędnościowych mogą być prowadzone wyłącznie dla:

1) osób fizycznych, 

2) szkolnych kas oszczędnościowych, 

3) pracowniczych kas zapomogowo-pożyczkowych. 

Prowadząc rachunki bankowe, bank ma obowiązek kierować się zasadą, zgodnie z którą może on swobodnie dysponować powierzonymi środkami pieniężnymi, jednak w zamian powinien dokładać wszelkich starań w zakresie bezpieczeństwa powierzonych środków pieniężnych bankowi.

Jak należy rozumieć pojęcie rachunku bankowego?

Należałoby go rozpatrywać nie samoistnie, ale w związku frazeologicznym z wyrazem „umowa”.

Umowa rachunku bankowego, to między innymi stosunek cywilnoprawny, nie sposób jednak pominąć i takiego znaczenia umowy rachunku bankowego, według którego jest ona czynnością cywilnoprawną o charakterze dwustronnym, W takim wypadku jak drugi z opisanych jest owa czynność prawna źródłem powstania i ukształtowania treści stosunku rachunku bankowego.

Czym jest prowadzenie rachunków bankowych?

Termin ten nie oznacza nic innego jak zawieranie i wykonywanie umów rachunku bankowego. Prowadzenie rachunków bankowych mieści się przecież w pojęciu tzw. czynności bankowych w ścisłym tego słowa znaczeniu, czyli czynności, których wykonywanie w sposób zawodowy jest prawnie zastrzeżone dla podmiotów mających status banku.

Podstawowe strony umowy rachunku bankowego

Stroną umowy rachunku bankowego, jak to było już powiedziane na samym początku, może być między innymi osoba fizyczna, osoba prawna, a także jednostka organizacyjna nie mająca osobowości prawnej, o ile posiada zdolność prawną (czyli tzw. ułomna osoba prawna).

Osoba fizyczna

Posiadać rachunek bankowy może każda osoba fizyczna, nawet wiek nie ma tu znaczenia. Problem pojawia się w sytuacji, gdy osoba taka chciałaby samodzielnie założyć rachunek bankowy, omijając udział przedstawiciela ustawowego. Wytłumaczeniem tej sytuacji jest oczywiście fakt, iż do samodzielnego zawarcia umowy rachunku bankowego konieczne jest posiadanie pełnej zdolności do czynności prawnych. Samo prawo bankowe stanowi, że osoba małoletnia może posiadać rachunek oszczędnościowy, a po ukończeniu 13 lat dysponować środkami pieniężnymi znajdującymi się na tym rachunku, o ile nie sprzeciwi się temu na piśmie jej przedstawiciel ustawowy.

Osoba prawna

Osoby prawne w zakresie zawierania i wykonywania umowy rachunku bankowego muszą i działają przez swoje organy lub przedstawicieli.

Ułomne osoby prawne

Przykładem takiej ułomnej osoby prawnej jest choćby wspólnota mieszkaniowa. Można tu także przytoczyć przykład spółki jawnej, komandytowa, partnerskiej i komandytowo-akcyjnej.

Posiadanie choćby ułomnej osobowości prawnej pozwala właśnie na samodzielne posiadanie rachunku bankowego, nie mogą go bowiem posiadać różnego rodzaju jednostki organizacyjne lub grupy osób nie posiadające - choćby tylko ułomnej - podmiotowości prawnej.

Pamiętaj, że:

• Rachunki bankowe są prowadzone w złotych i w walutach obcych,
• Ustawowa regulacja umowy rachunku bankowego zachowuje w znacznym stopniu charakter ramowy, dlatego podstawową rolę regulatora uprawnień i obowiązków wynikających z umowy rachunku bankowego pełnią opracowywane przez banki wzorce umowne (ogólne warunki umów, regulaminy bankowe), do których mają zastosowanie przepisy o wzorcach umów właśnie,
• Umowa rachunku bankowego jest to zawsze umowa dobrowolna (bank nie jest zobowiązany do zawarcia takiej umowy na żądanie konkretnej osoby), nawet w przypadku nałożonego ustawowo na przedsiębiorców obowiązku posiadania rachunku bankowego nie można mówić o obowiązku banku, obowiązek ten bowiem ewidentnie spoczywa na samym przedsiębiorcy.
• W związku z tym, że spółki cywilne nie mają zdolności prawnej, nie mogą być posiadaczami rachunków bankowych, jednak wspólnicy takich spółek mogą być jednak współposiadaczami tzw. wspólnego rachunku bankowego otwartego dla obsługi finansowej wspólnie prowadzonej działalności.  

Podstawa prawna:

• Ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe (tekst jednolity: Dz. U. 2002 r., Nr 72, poz. 665 ze zmianami).

Zespół
e-prawnik.pl