Przekształcenie spółki z o.o. w spółkę osobową

5.1.2006

Jakie czynności konieczne są do przekształcenia spółki z o.o. w spółkę osobową?

Do przekształcenia spółki z o.o. w spółkę osobowa wymagane jest przeprowadzenie następujących czynności:

sporządzenie planu przekształcenia spółki wraz z załącznikami oraz opinią biegłego rewidenta,
zawiadomienie wspólników o przekształceniu,
powzięcie uchwały o przekształceniu spółki,
określenie wspólników prowadzących sprawy spółki i reprezentujących ją,
zawarcie umowy spółki,
dokonanie w rejestrze wpisu spółki przekształconej i wykreślenie spółki przekształcanej.

Co powinien zawierać plan przekształcenia spółki z o.o.?

Plan przekształcenia spółki wraz z załącznikami zawiera podstawowe informacje dotyczące spółki przekształcanej (spółki z o.o.) oraz spółki osobowej, która ma powstać w wyniku przekształcenia. W szczególności plan przekształcenia spółki powinien zawierać:

ustalenie wartości bilansowej majątku przekształcanej spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, na określony dzień w miesiącu poprzedzającym przedłożenie wspólnikom planu przekształcenia,
określenie wartości udziałów zgodnie ze sprawozdaniem finansowym sporządzonym dla celów przekształcenia.

Do planu przekształcenia spółki powinny zostać ponadto dołączone następujące dokumenty:

projekt uchwały w sprawie przekształcenia spółki,
projekt umowy spółki osobowej (spółki przekształconej),
wycenę składników majątku (aktywów i pasywów) przekształcanej spółki z o.o.,
sprawozdanie finansowe sporządzone dla celów przekształcenia na ten sam dzień, na który została ustalona wartość bilansowa majątku spółki, przy zastosowaniu takich samych metod i w takim samym układzie, jak ostatnie roczne sprawozdanie finansowe.

Kto powinien sporządzić plan przekształcenia spółki?

W przypadku przekształcania spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, plan przekształcenia przygotowuje zarząd tej spółki.

Plan przekształcenia powinien zostać sporządzony w formie pisemnej. Forma ta zastrzeżona jest pod rygorem nieważności. Oznacza to, że plan przekształcenia, który nie spełnia wymogu formy pisemnej nie może być wykorzystywany w procesie przekształcania spółki, ponieważ jest nieważny i nie wywołuje żadnych skutków prawnych. Jeżeli jednak spółka z o.o. jest spółką jednoosobową (została utworzona przez jeden podmiot) wówczas plan przekształcenia powinien zostać sporządzony w formie aktu notarialnego.

Plan przekształcenia przygotowany przez zarząd spółki podlega badaniu przez biegłego rewidenta, pod względem jego poprawności i rzetelności.

Kto wyznacza biegłego rewidenta?

Biegły rewident, który bada plan przekształcenia spółki nie jest swobodnie wybierany przez wspólników spółki przekształcanej czy członków zarządu tej spółki. Biegłego rewidenta powołuje sąd rejestrowy, który jest właściwy dla siedziby spółki przekształcanej, na wniosek tej spółki. Sądem właściwym dla siedziby spółki jest sąd, w którym spółka została zarejestrowana.
W niektórych przypadkach, sąd może wyznaczyć dwóch lub większą liczbę rewidentów. Uzależnione to jest od okoliczności konkretnego przypadku. Jeżeli na przykład przekształcana spółka z o.o. jest wielką firmą, o złożonej strukturze, której plan przekształcenia jest bardzo rozbudowany i wymaga szczegółowej analizy, wówczas sąd może zdecydować się na wyznaczenie więcej niż jednego rewidenta.
Wyznaczając biegłego rewidenta, sąd wyznacza mu jednocześnie termin, w którym obowiązany będzie sporządzić na piśmie opinię. Termin wyznaczony przez sąd nie może być dłuższy niż dwa miesiące.

Jeżeli podczas badania planu przekształcenia biegły rewident uzna, że przedstawione mu dokumenty są niepełne, niekompletne, może żądać na piśmie, ażeby zarząd spółki z o.o. przedstawił mu dodatkowe, żądane prze niego dokumenty. Biegły rewident może również wystąpić do zarządu na piśmie, o udzielenie mu dodatkowych wyjaśnień. W obu tych sytuacjach zarząd spółki ma obowiązek przychylić się do żądania rewidenta.

Po zakończeniu badania biegły rewident przygotowuje opinię na temat planu przekształcenia. Następnie obowiązany jest on do złożenia powyższej opinii wraz z planem przekształcenia sądowi rejestrowemu oraz przekształcanej spółce z o.

o. Po zakończeniu badania, sąd rejestrowy określa wynagrodzenie za pracę rewidenta oraz zatwierdza rachunki jego wydatków. Jeżeli przekształcana spółka z o.o. nie uiści należności przypadających biegłemu rewidentowi z tytułu wynagrodzenia, w terminie dwóch tygodni, sąd rejestrowy ściągnie je w trybie przewidzianym dla egzekucji opłat sądowych.

Biegły rewident odpowiada wobec spółki i wspólników spółki przekształcanej za szkody wyrządzone z jego winy. W przypadku gdy biegłych jest kilku, ich odpowiedzialność jest solidarna.

Kiedy wspólnicy powinni zostać powiadomieni o zamiarze przekształceniu spółki?

Jeżeli plan przekształcenia został przeanalizowany przez biegłego rewidenta, który sporządził na jego temat stosowną opinię, zarząd spółki z o.o. może przystąpić do kolejnych etapów zmierzających do zakończenia procesu przekształcania spółki. W takiej sytuacji spółka zobowiązana jest do zawiadomienia wszystkich wspólników o zamiarze powzięcia uchwały o przekształceniu spółki. Zawiadomienie powinno nastąpić dwukrotnie. Odstęp jaki powinien upłynąć między pierwszym a drugim powiadomieniem nie może być krótszy niż dwa tygodnie, a ponadto zawiadomienie nie powinno nastąpić później niż na miesiąc przed planowanym dniem powzięcia uchwały o przekształceniu. Zawiadomienie powinno zawierać istotne elementy planu przekształcenia oraz opinii biegłego rewidenta a także określać miejsce i termin, w którym wspólnicy spółki przekształcanej mogą się zapoznać z pełną treścią planu i załączników, a także opinią biegłego rewidenta. Termin w ciągu którego wspólnicy mogą się zapoznać z dokumentami nie może być krótszy niż dwa tygodnie przed planowanym dniem powzięcia uchwały.
Oprócz obowiązkowej treści zawiadomienia, powinny zostać do niego dołączone dodatkowe dokumenty. Otóż do zawiadomienia dołącza się projekt uchwały w sprawie przekształcenia spółki oraz projekt umowy spółki osobowej (spółki przekształconej). Obowiązek ten nie dotyczy sytuacji, w przypadku których zawiadomienie jest ogłaszane.

W jaki sposób wspólnicy mogą zapoznać się z dokumentacją przekształcenia?

Każdy wspólnik może zapoznać się w lokalu spółki z całą dokumentacją przekształcenia. W szczególności spółka powinna zapewnić dostęp do planu podziału wraz ze wszystkimi załącznikami oraz do opinii biegłego rewidenta. Ponadto każdy ze wspólników może żądać wydania mu bezpłatnie odpisów tych dokumentów.

Jaka jest wymagana większość do podjęcia uchwały o przekształceniu?

Zanim zgromadzenie wspólników spółki z ograniczoną odpowiedzialnością będzie głosowało na powzięciem uchwały o przekształceniu, wspólnikom powinny zostać ustnie przedstawione istotne elementy treści planu przekształcenia i opinii biegłego rewidenta. Uchwałę o przekształceniu spółki z o.o. w spółkę osobową podejmuje zgromadzenie wspólników, jeżeli za przekształceniem spółki wypowiedzieli się wspólnicy reprezentujący co najmniej dwie trzecie kapitału zakładowego, chyba że statut przewiduje surowsze warunki. Jeżeli spółka z o.o. przekształca się w spółkę komandytową lub komandytowo-akcyjną, uchwała oprócz wymaganej większości wymaga uzyskania zgody osób, które w spółce przekształconej mają być komplementariuszami. Zgoda tych osób powinna zostać wyrażona w formie pisemnej pod rygorem nieważności. Pozostali wspólnicy spółki przekształcanej stają się komandytariuszami lub akcjonariuszami.
Uchwała o przekształceniu powinna zostać umieszczona w protokole, sporządzonym przez notariusza.

Co powinna zawierać uchwała o przekształceniu?

Uchwała o przekształceniu powinna zawierać co najmniej:

typ spółki, w jaki spółka zostaje przekształcona,
wysokość sumy komandytowej, w przypadku przekształcenia w spółkę komandytową, albo wartość nominalną akcji w przypadku przekształcenia w spółkę komandytowo-akcyjną,
wysokość kwoty przeznaczonej na wypłaty dla wspólników nieuczestniczących w spółce przekształconej, która nie może przekraczać 10% wartości bilansowej majątku spółki,
zakres praw przyznanych osobiście wspólnikom uczestniczących w spółce przekształconej, jeżeli przyznanie takich praw jest przewidziane,
nazwiska i imiona wspólników prowadzących sprawy spółki i mających reprezentować spółkę przekształconą,
zgodę na brzmienie umowy spółki przekształconej.

Czy możliwe jest uchylenie uchwały o przekształceniu?

Tak, jest to możliwe. Uchwała zgromadzenia wspólników może zostać uchylona jeżeli jest sprzeczna ze statutem, dobrymi obyczajami i godzi w interesy spółki lub ma na celu pokrzywdzenie wspólnika. Powództwo o uchylenie uchwały albo stwierdzenie jej nieważności należy wnieść w terminie miesiąca od dnia otrzymania wiadomości o uchwale, nie później jednak niż w terminie trzech miesięcy od dnia powzięcia uchwały.

Kto może być wspólnikiem spółki przekształconej?

Każdy ze wspólników przekształcanej spółki z o.o. może stać się wspólnikiem przekształconej spółki osobowej. Konieczne jest jednak złożenie stosownego oświadczenia. Spółka zobowiązana jest do wezwania wspólników do złożenia w terminie miesiąca od dnia powzięcia uchwały o przekształceniu spółki do złożenia oświadczenia o uczestnictwie w spółce przekształconej. Powyższy warunek nie dotyczy sytuacji, gdy wspólnicy złożyli stosowne oświadczenie w dniu powzięcia uchwały.
Oświadczenie o uczestnictwie w spółce przekształconej wymaga formy pisemnej pod rygorem nieważności.

Jeżeli jednak jakiś wspólnik spółki przekształcanej nie zamierza stać się wspólnikiem spółki przekształconej i w związku z tym nie złoży oświadczenia o uczestnictwie w nowej spółce, przysługuje mu roszczenie o wypłatę kwoty odpowiadającej wartości jego udziałów w przekształconej spółce z o.o. Wartość ta ustalana jest zgodnie ze sprawozdaniem finansowym sporządzonym dla celów przekształcenia. Podkreślić należy, iż roszczenie to ulega przedawnieniu po upływie dwóch lat. Termin ten biegnie od dnia przekształcenia.
W przypadku, gdy spółka zobowiązana jest do wypłaty wspólnikowi wartości jego udziału, zobowiązana jest to uczynić nie później niż w terminie sześciu miesięcy od dnia przekształcenia. Jeżeli jednak roszczenie o wypłatę zostało zgłoszone przez wspólnika po dniu przekształcenia, termin na wypłatę biegnie od dnia zgłoszenia roszczenia.

W przypadku gdy wspólnik (zarówno ten występujący ze spółki, jak i wspólnik w niej pozostający) ma zastrzeżenia do rzetelności wyceny wartości udziałów, przyjętej w planie przekształcenia, może zgłosić, najpóźniej w dniu powzięcia uchwały o przekształceniu, żądanie ponownej wyceny wartości bilansowej jego udziałów. Jeżeli jednak spółka nie uwzględni żądania wspólnika w terminie dwóch miesięcy od dnia jego wniesienia, wspólnik ten ma prawo wnieść powództwo o ustalenie wartości jego udziałów.

Kto powinien złożyć o wniosek o wpis do rejestru spółki przekształconej.

Jeżeli udziałowcy przekształcanej spółki z o.o. podejmą uchwałę o jej przekształceniu, możliwe staje się złożenie wniosku od dokonanie wpisu przekształcenia. Wniosek o wpis przekształcenia do rejestru wnoszą wszyscy wspólnicy nowo powstałej przekształconej spółki osobowej, którzy mają prawo reprezentowania tej spółki.

Czy firma spółki przekształconej ulegnie zmianie?

Firma przekształconej spółki osobowej, powstałej w wyniku przekształcenia powinna odpowiadać wymaganiom określonym dla danej spółki osobowej, która powstaje w wyniku przekształcenia. I tak na przykład:

firma spółki jawnej powinna zawierać nazwiska lub firmy (nazwy) wszystkich wspólników albo nazwisko albo firmę (nazwę) jednego albo kilku wspólników oraz dodatkowe oznaczenie „spółka jawna”,
firma spółki partnerskiej powinna zawierać nazwisko co najmniej jednego partnera, dodatkowe oznaczenie „i partner” bądź „i partnerzy” albo „spółka partnerska” oraz określenie wolnego zawodu wykonywanego w spółce,
firma spółki komandytowej powinna zawierać nazwisko jednego lub kilku komplementariuszy oraz dodatkowe oznaczenie „spółka komandytowa”,
firma spółki komandytowo-akcyjnej powinna zawierać nazwiska jednego lub kilku komplementariuszy oraz dodatkowe oznaczenie „spółka komandytowo-akcyjna”.

W związku z tym, gdy zmiana brzmienia firmy dokonywana w związku z przekształceniem nie polega tylko na zmianie dodatkowego oznaczenia wskazującego na charakter spółki (np. „sp. z o.o.” zmienia się na „sp. j.”) , spółka przekształcona ma obowiązek podawania w nawiasie dawnej firmy obok nowej firmy z dodaniem wyrazu „dawniej”, przez okres co najmniej roku od dnia przekształcenia

Pamiętaj, że:

Nie może być przekształcona spółka w likwidacji, która rozpoczęła podział majątku, ani spółka w upadłości.
Dniem przekształcenia jest dzień, w którym nastąpił wpis do rejestru osobowej spółki przekształconej.
Osoby działające za spółkę przekształcaną odpowiadają solidarnie wobec spółki, wspólników, akcjonariuszy oraz osób trzecich za szkody spowodowane naruszeniem prawa lub umowy albo statutu spółki przekształcanej, w trakcie jej przekształcania, chyba że nie ponoszą winy.
Ogłoszenie o przekształceniu spółki jest dokonywane na wniosek zarządu spółki przekształconej albo wszystkich wspólników prowadzących sprawy spółki przekształconej.
Do powstania przekształconej spółki osobowej niezbędny jest jej wpis do Krajowego Rejestru Sądowego, który dokonywany jest równocześnie z wykreśleniem przekształcanej spółki z o.o.

Podstawa prawna: