Struktura i zadania Krajowej Administracji Skarbowej

9.3.2017

1 marca 2017 r. ruszyła Krajowa Administracja Skarbowa (KAS). Jej utworzenie to reforma dotychczasowych 3 odrębnie działających służb podległych ministrowi właściwemu do spraw finansów publicznych: administracji podatkowej, Służby Celnej i kontroli skarbowej. Zmiany te oznaczają połączenie tych 3 służb – umożliwią tym samym lepsze wykorzystanie ich zasobów kadrowych, finansowych i organizacyjnych. Mają przyczynić się też do sprawniejszej obsługi podatników i podnoszenia standardów tej obsługi. Ponadto pozwolą na:

zwiększenie bezpieczeństwa finansowego państwa – nowa organizacja pracy sprzyjać będzie sprawniejszemu wykrywaniu oszustw i innych przestępstw podatkowych, popełnianych na szkodę Skarbu Państwa – a zatem nas wszystkich;
lepsze identyfikowanie oraz eliminowanie zjawisk sprzyjających uszczupleniom wpływów budżetowych, jakimi są działania zmierzające do omijania przepisów prawa podatkowego i niepłacenia należnych podatków.

Dzięki wdrożonym zmianom powstała wyspecjalizowana administracja rządowa wykonująca zadania z zakresu:

realizacji dochodów z tytułu podatków, należności celnych, opłat oraz niepodatkowych należności budżetowych;
ochrony interesów Skarbu Państwa oraz ochrony obszaru celnego Unii Europejskiej;
obsługi i wsparcia podatnika i płatnika w prawidłowym wykonywaniu obowiązków podatkowych;
obsługi i wsparcia przedsiębiorcy w prawidłowym wykonywaniu obowiązków celnych.

Organy i jednostki KAS

Utworzenie Krajowej Administracji Skarbowej oznacza, że z dniem 1 marca 2017 r. przestały funkcjonować organy administracji podatkowej, celnej i kontroli skarbowej w znanym dotąd kształcie.

Urzędy skarbowe oraz izby administracji skarbowej (dawne izby skarbowe) działają zaś tak jak dotychczas – nie zmieniły się ich siedziby ani zasięg terytorialny, zmienił się tylko nieco katalog realizowanych przez nie zadań. Został on poszerzony o zadania z zakresu podatku akcyzowego, podatku od wydobycia niektórych kopalin, podatku od gier, a w przypadku izb administracji skarbowej – również o zadania związane z cłem.

Podobnie jest z oddziałami celnymi – mieszczą się one nadal tam, gdzie do tej pory i wykonują te same zadania, jak dotąd.

Natomiast na bazie izb celnych, urzędów celnych oraz urzędów kontroli skarbowej powstały urzędy celno-skarbowe i ich delegatury – jednostki wyspecjalizowane głównie w wykrywaniu przestępstw popełnianych na szeroką skalę na szkodę Skarbu Państwa i ściganiu ich sprawców.

Za koordynowanie i współdziałanie w kształtowaniu polityki państwa w zakresie zadań KAS odpowiedzialny jest minister właściwy do spraw finansów publicznych. Ma on także określać 4-letnie kierunki działania i rozwoju KAS.

Na czele Krajowej Administracji Skarbowej stoi Szef Krajowej Administracji Skarbowej, który podlega ministrowi właściwemu do spraw finansów publicznych. Szef KAS ma nadzorować jednostki regionalne i lokalne KAS oraz realizować zadania, które do tej pory wykonywał Szef Służby Celnej, Generalny Inspektor Kontroli Skarbowej, Generalny Inspektor Informacji Finansowej, a także dotychczasowe zadania ministra do spraw finansów publicznych, m.in. w zakresie, w jakim nadzoruje on administrację podatkową. Szef KAS, na podstawie odrębnych przepisów, w niektórych sytuacjach pełni również funkcje organu podatkowego i celnego. Swoje zadania wykonuje przy pomocy wyodrębnionych komórek organizacyjnych Ministerstwa Finansów.

Szefowi KAS podlegają:

Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej,
dyrektorzy izb administracji skarbowej.

Natomiast dyrektorom izb administracji skarbowej podlegają:

naczelnicy urzędów skarbowych,
naczelnicy urzędów celno-skarbowych.

Zadania KAS

Krajowa Administracja Skarbowa ma wykonywać przede wszystkim zadania realizowane dotychczas przez administrację podatkową, Służbę Celną i organy kontroli skarbowej. Zostały one poszerzone o nowe, dotąd nierealizowane zadania dotyczące zwalczania przestępstw gospodarczych (podatkowych) lub związanych z wykonywaniem obowiązków służbowych przez pracowników i funkcjonariuszy KAS. Należą do nich:

a) rozpoznawanie, wykrywanie, zapobieganie i zwalczanie:

przestępczości zorganizowanej oraz udziału w zorganizowanej grupie przestępczej,
przypadków podrabiania, przerabiania dokumentów lub używania takich dokumentów jako autentycznych,
poświadczania nieprawdy w dokumentach,
używania dokumentów, w których poświadczono nieprawdę,
oszustw

- w związku z którymi nastąpiło uszczuplenie lub narażenie na uszczuplenie należności publicznoprawnej, oraz ściganie ich sprawców, jeżeli zostały ujawnione przez KAS.

b) rozpoznawanie, zapobieganie i wykrywanie oraz ściganie sprawców przestępstw:

sprzedajności pełniącego funkcję publiczną, przekupstwa, płatnej protekcji (czynnej i biernej) oraz nadużycia uprawnień przez funkcjonariusza, popełnianych przez osoby zatrudnione albo pełniące służbę w jednostkach organizacyjnych KAS, w związku z wykonywaniem czynności służbowych;
przekupstwa popełnianego przez osoby niezatrudnione albo niepełniące służby w jednostkach organizacyjnych KAS, w związku z wykonywaniem czynności służbowych przez osoby zatrudnione albo pełniące służbę w jednostkach organizacyjnych KAS;
gróźb karalnych, naruszenia nietykalności cielesnej funkcjonariusza, czynnej napaści na funkcjonariusza publicznego, znieważenia funkcjonariusza skierowanych przeciwko osobom zatrudnionym albo pełniącym służbę w jednostkach organizacyjnych KAS podczas lub w związku z pełnieniem obowiązków służbowych.

Nowa struktura organizacyjna oznacza także zmianę kompetencji w wykonywanych dotychczas zadań. W tym zakresie główne zmiany sprowadzają się do:

przejęcia przez urzędy skarbowe spraw z zakresu podatku akcyzowego, podatku od wydobycia niektórych kopalin, podatku od gier;
przejęcia przez izby administracji skarbowej większości spraw załatwianych dotychczas przez izby skarbowe oraz izby celne;
powierzenia zadań związanych z prowadzeniem tzw. twardej kontroli nakierowanej głównie na wykrywanie i zwalczanie oszustw i innych przestępstw podatkowych urzędom celno-skarbowym.

Jak podał resort finansów, do głównych zadań poszczególnych organów KAS należą:

1) Minister właściwy do spraw finansów publicznych:

koordynowanie i współdziałanie w kształtowaniu polityki państwa w zakresie zadań KAS,
określanie czteroletnich kierunków działania i rozwoju KAS,
wydawanie koncesji na prowadzenie kasyna gry oraz zezwoleń na prowadzenie salonu gry bingo pieniężne, urządzanie zakładów wzajemnych, urządzanie turnieju gry w pokera,
wydawanie ogólnych interpretacji podatkowych i objaśnień podatkowych;

2) Szef KAS:

nadzór nad podległymi organami i jednostkami KAS,
kształtowanie polityki kadrowej i szkoleniowej w jednostkach KAS,
nadzorowanie, koordynowanie i wykonywanie czynności operacyjno-rozpoznawczych,
rozpoznawanie, wykrywanie i zwalczanie przestępstw skarbowych i wykroczeń skarbowych i zapobieganie im,
rozpoznawanie, wykrywanie, zapobieganie i zwalczanie wymienionych wyżej przestępstw gospodarczych i popełnianych przez pracowników i funkcjonariuszy KAS,
kontrolowanie oświadczeń majątkowych składanych przez pracowników i funkcjonariuszy KAS,
przeciwdziałanie praniu brudnych pieniędzy,
prowadzenie działalności analitycznej, prognostycznej i badawczej w zakresie działalności KAS oraz analiza ryzyka,
zmiana interpretacji indywidualnych oraz ich uchylanie i umarzanie postępowania w tym zakresie,
wydawanie opinii zabezpieczających;

3) Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej:

zapewnienie jednolitej i powszechnie dostępnej informacji podatkowej i celnej,
wydawanie indywidualnych interpretacji przepisów prawa podatkowego,
prowadzenie działalności informacyjnej i edukacyjnej w zakresie prawa podatkowego i celnego;

4) Dyrektor Izby Administracji Skarbowej:

nadzór nad działalnością naczelników urzędów skarbowych oraz urzędów celno-skarbowych, z wyjątkiem nadzoru nad wykonywaniem czynności operacyjno-rozpoznawczych zastrzeżonych dla Szefa KAS,
rozpatrywanie (jako organ drugiej instancji) odwołań od rozstrzygnięć wydawanych przez naczelników urzędów skarbowych i celno-skarbowych, z wyjątkiem spraw, w których kontrola celno-skarbowa przekształca się w postępowanie podatkowe (jeżeli kontrolowany nie złożył korekty deklaracji albo organ podatkowy nie uwzględnił złożonej korekty deklaracji),
wykonywanie czynności audytowych i audytu, z wyjątkiem audytu gospodarowania środkami pochodzącymi z budżetu UE oraz niepodlegającymi zwrotowi środkami z pomocy udzielanej przez państwa członkowskie EFTA (zadanie Szefa KAS),
wykonywanie zadań wynikających z przepisów unijnych regulujących statystykę dotyczącą obrotu towarowego pomiędzy państwami członkowskimi Unii Europejskiej (INTRASTAT) oraz obrotu towarowego państw członkowskich Unii Europejskiej z pozostałymi państwami (EXTRASTAT),
prowadzenie postępowania w zakresie INTRASTAT,
prowadzenie spraw związanych z importem towarów z zakresu: przyznania statusu upoważnionego przedsiębiorcy, pozwolenia na regularne stosowanie zgłoszenia uproszczonego, pozwolenia na złożenie zgłoszenia celnego w formie wpisu do rejestru, pozwolenia na złożenie zabezpieczenia generalnego, wyznaczenia miejsc wejść i wyjść w wolnych obszarach celnych i składach wolnocłowych, powiadomienia o prowadzeniu działalności w wolnym obszarze celnym lub składzie wolnocłowym, pozwolenia na odroczenie terminu płatności należności, pozwolenia na stosowanie innych ułatwień płatniczych niż odroczenie płatności; pozwolenia na odprawę scentralizowaną, pozwolenia na samoobsługę celną, zatwierdzania ewidencji w wolnych obszarach celnych, przyznania statusu upoważnionego odbiorcy w procedurze TIR, pozwolenia na uproszczenia w tranzycie unijnym;

5) Naczelnik Urzędu Skarbowego:

wykonywanie zadań w zakresie ustalania, określania i poboru podatków, opłat i niepodatkowych należności budżetowych,
pobór należności celnych oraz innych opłat związanych z przywozem i wywozem towarów,
prowadzenie egzekucji administracyjnej należności pieniężnych,
bieżąca obsługa podatników, w tym zapewnienie obsługi i wsparcia podatnika i płatnika w prawidłowym wykonywaniu obowiązków podatkowych,
prowadzenie kontroli podatkowych na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej i wykonywanie czynności sprawdzających;

6) Naczelnik Urzędu Celno-Skarbowego:

prowadzenie kontroli celno-skarbowej,
ustalanie i określanie podatków, opłat i niepodatkowych należności budżetowych oraz innych należności na podstawie odrębnych przepisów,
prowadzenie urzędowego sprawdzenia,
prowadzenie w pierwszej instancji postępowań w sprawach celnych przewidzianych przepisami prawa celnego oraz w sprawach podatkowych związanych z przywozem lub wywozem towarów,
prowadzenie postępowań jako organ drugiej instancji w sprawach, w których kontrola celno-skarbowa przekształca się w postępowanie podatkowe (jeżeli kontrolowany nie złożył korekty deklaracji albo organ podatkowy nie uwzględnił złożonej korekty deklaracji),
obejmowanie towarów procedurami celnymi,
wymiar należności celnych i podatkowych związanych z przywozem i wywozem towarów,
rozpoznawanie, wykrywanie, zapobieganie i zwalczanie przestępstw i wykroczeń skarbowych oraz ściganie ich sprawców,
rozpoznawanie, wykrywanie, zapobieganie i zwalczanie niektórych przestępstw i wykroczeń określonych w innych przepisach np. w ustawie o przeciwdziałaniu narkomanii, o prawie autorskim i prawach pokrewnych, Prawo własności przemysłowej.

W ramach Krajowej Administracji Skarbowej działa Służba Celno-Skarbowa – jednolita i umundurowana formacja, w której służbę pełnią funkcjonariusze. Część zadań Krajowej Administracji Skarbowej ma być realizowana wyłącznie przez funkcjonariuszy Służby Celno-Skarbowej. Należą do nich m.in.:

prowadzenie kontroli celno-skarbowej w zakresie przestrzegania przepisów prawa celnego oraz innych przepisów związanych z przywozem i wywozem towarów w obrocie między obszarem celnym Unii Europejskiej a państwami trzecimi, w szczególności przepisów dotyczących towarów objętych ograniczeniami lub zakazami – jeżeli jest wykonywana w oddziałach celnych urzędów celno-skarbowych;
prowadzenie kontroli celno-skarbowej w innym zakresie, o ile przepisy ustawy o Krajowej Administracji Skarbowej tak stanowią;
przeprowadzanie czynności operacyjno-rozpoznawczych;
wymiar należności celnych i podatkowych oraz innych opłat związanych z przywozem i wywozem towarów w oddziałach celnych urzędów celno-skarbowych;
obejmowanie towarów procedurami celnymi i regulowanie sytuacji towarów związanych z przywozem i wywozem towarów w oddziałach celnych urzędów celno-skarbowych;
zadania wynikające z zakazu obejmowania procedurą celną dopuszczenia do obrotu paliw stałych niespełniających wymagań określonych w ustawie o systemie monitorowania i kontrolowania jakości paliw.

Podstawa prawna:

ustawa z dnia 16 listopada 2016 r. o Krajowej Administracji. Skarbowej (Dz.U. poz. 1947, ze zm.).

A.J.
Zespół e-prawnik.pl

Organy i jednostki KAS

Zadania KAS

Komentarze