Zgodność towaru z umową

24.1.2014

Kto odpowiada za niezgodność towaru z umową?

Za niezgodność towaru z umową odpowiada sprzedawca. Zasady tej odpowiedzialności reguluje ustawa o szczególnych warunkach sprzedaży konsumenckiej implementująca do polskiego prawa unijną dyrektywę o niektórych aspektach sprzedaży towarów konsumpcyjnych i związanych z nią gwarancji. Dyrektywa zastąpiła pojęcie wady towaru będącej podstawą rękojmi - koncepcją zgodności towaru z umową. Zgodnie z dyrektywą uzasadnione oczekiwania konsumenta co do właściwości towarów powinny być spełniane.

Kiedy towar jest zgodny z umową, a kiedy nie?

Pojęcie zgodności towaru z umową jest w świetle dyrektywy rozumiane w następujący sposób. Towar jest zgodny z umową, jeżeli:

odpowiada opisowi podanemu przez sprzedawcę i posiada właściwości towaru, które sprzedawca przedstawił konsumentowi jako próbkę lub wzór.

nadaje się do celu określonego przez konsumenta, jeżeli cel ten został podany do wiadomości sprzedawcy, a sprzedawca go zaakceptował.

nadaje się do celów, do jakich dany towar jest zwykle używany, jeżeli właściwości towaru nie zostały indywidualnie uzgodnione.

posiada jakość normalną dla tego rodzaju towarów, której konsument może rozsądnie oczekiwać uwzględniając oświadczenia sprzedawcy w reklamie lub na oznakowaniu.

W świetle przepisów ustawy towar jest zgodny z umową, jeżeli odpowiada podanemu przez sprzedawcę opisowi lub ma cechy okazanej kupującemu próbki albo wzoru, a także gdy nadaje się do celu określonego przez kupującego przy zawarciu umowy. W przypadku braku indywidualnego uzgodnienia cech towaru, towar jest zgodny z umową, jeżeli nadaje się do celu, do jakiego tego rodzaju towar jest zwykle używany, oraz gdy jego właściwości odpowiadają właściwościom cechującym towar tego rodzaju

Na czym polega odpowiedzialność sprzedawcy z tytułu niezgodności towaru z umową?

Sprzedawca odpowiada wobec konsumenta, jeżeli towar konsumpcyjny w chwili jego wydania jest niezgodny z umową, ale tylko w przypadku stwierdzenia niezgodności przed upływem dwóch lat od wydania tego towaru kupującemu. Konsument może żądać doprowadzenia towaru do stanu zgodnego z umową przez nieodpłatną naprawę albo wymianę na nowy. W określonych przypadkach konsument może domagać się obniżenia ceny albo odstąpić od umowy.

Próbki, wzory

Jeżeli sprzedawca przedstawia kupującemu próbki lub wzory, to zobowiązuje się tym samym do dostarczenia towaru posiadającego właściwości identyczne z właściwościami próbki. Próbką jest np. dołączona do czasopisma saszetka szamponu, fotografia towaru, czy wzór tkaniny. Podobnie traktowane są oświadczenia sprzedawcy w katalogach, broszurach reklamowych. Sprzedawca jest zobowiązany spełnić powstałe na tej podstawie rozsądne oczekiwania konsumenta co do właściwości towarów.

Reklama wprowadzająca w błąd

Prawo chroni uzasadnione oczekiwania konsumenta, których źródłem są oświadczenia zawarte w reklamie. Reklama jest w prawie unijnym traktowana jako podstawowe źródło informacji o towarze pozwalające konsumentom na dokonywanie świadomych wyborów. Wprowadzenie w błąd może być dokonane w jakikolwiek sposób. Może polegać nie tylko na podaniu nieprawdziwych informacji o towarze, ale także na podaniu prawdziwych informacji, które mogą wprowadzić konsumentów w błąd. Konsument zostaje wprowadzony w błąd wtedy, gdy pod wpływem zapewnień publicznych nabywa towar, który nie spełnia jego oczekiwań.

Przydatność towaru do celu określonego w umowie

Aby sprzedawca ponosił odpowiedzialność z tytułu nieprzydatności towaru do szczególnego celu, konsument musi w chwili zawierania umowy poinformować sprzedawcę o specjalnym przeznaczeniu towaru. Chodzi o zastosowanie specjalne, nietypowe, wykraczające poza przyjęte standardy. Kwestia odpowiedzialności sprzedawcy jest wątpliwa w sytuacji, gdy sprzedawca oświadczył, że nie jest w stanie przesądzić, czy towar nadaje się do zgłoszonego przez kupującego celu.

W przypadku braku indywidualnego uzgodnienia właściwości towaru, towar jest zgodny z umową, jeżeli nadaje się do celu, do jakiego towar tego rodzaju jest zwykle używany.

Nieprawidłowy montaż

Na równi z niezgodnością towaru z umową traktowany jest montaż, jeżeli stanowił on część umowy sprzedaży towaru i był wykonywany przez sprzedawcę lub na jego odpowiedzialność. Sprzedawca będzie odpowiadał również wtedy, gdy wadliwego montażu dokonuje konsument, ale jest to spowodowane zastosowaniem się do błędnej instrukcji dostarczonej przez sprzedawcę. Informacje zawarte w instrukcji powinny być dostosowane do rodzaju towarów oraz do przeciętnego odbiorcy danego rodzaju towarów.

Rozkład ciężaru dowodu

Prawo „przerzuca” ciężar dowodu z konsumenta na sprzedawcę wtedy, gdy konsument stwierdzi niezgodność towaru z umową w ciągu 6 miesięcy od nabycia towaru. Konsument nie musi wtedy wykazywać faktu, iż niezgodność z umową istniała w chwili wydania. Jeżeli niezgodność z umową ujawni się w terminie późniejszym, to obowiązek udowodnienia faktu, że niezgodność istniała w chwili wydania towaru, ciążyć będzie na konsumencie.

Konsekwencją walki z nierzetelną reklamą i zasady ochrony zaufania konsumenta jest wprowadzenie szczególnej reguły dowodowej w przypadku reklamy wprowadzającej konsumenta w błąd. Zgodnie z art. 18 a ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji, to sprzedawca – a nie konsument- musi wykazać prawdziwość oznaczeń lub informacji umieszczanych na towarach albo wypowiedzi zawartych w reklamie.

Podstawa prawna:

Ustawa z dnia 27 lipca 2002 r. o szczególnych warunkach sprzedaży konsumenckiej i o zmianie kodeksu cywilnego (Dz. U. Nr 141, poz. 1176);

Zespół
e-prawnik.pl