Częściowe zniesienie wiz dla Ukraińców

21.6.2017

Ukraina latami zmagała się z podjęciem decyzji, z którą z sąsiedzkich potęg – Rosją, czy UE, nawiązać bliższe kontakty. Wejście w życie handlowej części umowy stowarzyszeniowej Ukrainy z UE w 2016 roku, a niedawno zielone światło Parlamentu Europejskiego i Rady UE dla zniesienia wiz dla Ukraińców - to duży krok dla Kijowa w kierunku bliższej integracji z Unią.

Obywatele Ukrainy do UE bez wiz

Z dniem 11 czerwca 2017 roku obywatele Ukrainy posiadający ważne paszporty biometryczne i spełniający inne warunki wjazdu określone w odrębnych przepisach, zostaną zwolnieni z obowiązku posiadania wizy przy przekraczaniu granic zewnętrznych, gdy ich całkowity pobyt nie przekroczy 90 dni w ciągu każdego 180-dniowego okresu. Liberalizacja ta nie dotyczy wjazdu do Wielkiej Brytanii i Irlandii. Należy pamiętać, że do tego okresu wliczane są również poprzednie pobyty krótkoterminowe cudzoziemca, np. na podstawie uprzednio posiadanej wizy Schengen.

Podsumowując, częściowe zniesienie obowiązku wizowego dla obywateli Ukrainy wjeżdżających na terytorium Unii Europejskiej będzie polegało na tym, że:

Ukraińcy posiadający paszporty biometryczne będą mogli podróżować do UE (strefy Schengen) bez wizy na pobyt do 90 dni w okresie 180 dni;
nowe zasady dotyczą wyłącznie podróży (np. biznesowych, turystycznych czy odwiedzin krewnych);
nowe zasady nie będą uprawniały do pracy w UE i nie będą obowiązywały w Irlandii i Zjednoczonym Królestwie.

W 2016 r. państwa UE wydały 13,9 mln wiz krótkoterminowych: najwięcej wiz otrzymali Rosjanie (3,1 mln), Chińczycy (2,1 mln) i Ukraińcy (1,36 mln). Odsetek decyzji odmownych o wydaniu wiz na Ukrainie wyniósł 3,4% (na świecie - 6,9%. Kraje wydające najwięcej wiz Ukraińcom to Polska (560 tys.), Węgry (117 tys.) i Niemcy (99 tys.).

Czytaj więcej: Wkrótce zniesienie wiz dla Ukraińców

Podstawa prawna

W grudniu 2015 r. Komisja stwierdziła, że Ukraina spełniła wszystkie kryteria planu liberalizacji wizowej i można znieść wobec niej wymóg wizowy. 20 kwietnia 2016 r. Komisja opublikowała projekt aktu zwalniającego posiadaczy ukraińskich paszportów z wymogu wizowego. Następnie Rada i Parlament Europejski osiągnęły co do tego aktu porozumienie.

"Przyjęcie rozporządzenia o liberalizacji wizowej dla obywateli Ukrainy to ważne wydarzenie, które zacieśni więzy między mieszkańcami Ukrainy i UE. Wcześniej Ukraina wprowadziła konieczne reformy w dziedzinach takich, jak migracja, porządek publiczny i bezpieczeństwo publiczne, stosunki zewnętrzne i prawa podstawowe. Gdyby pojawiły się poważne problemy w zakresie migracji czy bezpieczeństwa, niedawno zmieniony mechanizm zawieszający pozwoli UE zawiesić zliberalizowane wymogi wizowe” - stwierdził Carmelo Abela, maltański minister spraw wewnętrznych i bezpieczeństwa narodowego.

Przyjęte rozporządzenie, podpisane przez Radę i Parlament Europejski, jest formalną nowelizacją rozporządzenia 539/2001: przenosi Ukrainę z załącznika I (kraje, których obywatele potrzebują wizy, by wjechać do strefy Schengen) do załącznika II (kraje, których obywatele wizy nie potrzebują). Ukraińcy wjeżdżający do UE z paszportem biometrycznym na maksymalnie 90 dni w celach biznesowych, turystycznych lub rodzinnych nie będą już musieli mieć wizy.

W myśl protokołów do unijnych traktatów rozwiązania tego nie będą stosować Irlandia i Wielka Brytania. Oba państwa regulują kwestie wizowe własnymi przepisami.

Zob. Nowelizacja rozporządzenia 539/2001 wymieniającego państwa trzecie, których obywatele muszą posiadać wizy podczas przekraczania granic zewnętrznych, oraz te, których obywatele są zwolnieni z tego wymogu (Ukraina)

Wjazd i pobyt w Polsce

Ponadto KAS poinformowała, że obywatele Ukrainy przekraczający granicę, w tym w ramach bezwizowego, są uprawnieni do wykonywania pracy na terytorium Polski, pod warunkiem posiadania odpowiednich dokumentów do realizacji tego celu, np. oświadczenia o zamiarze powierzenia wykonywania pracy lub odpowiedniego zezwolenia na pracę.

Zob. warunki pobytu cudzoziemców w Polsce.

Dodatkowo Krajowa Administracja Skarbowa wraz ze Strażą Graniczną przypomina o rozwiązaniach ułatwiających przekraczanie granicy, prezentowanych na portalu granica.gov.pl. Serwis ten w przejrzysty sposób przedstawia informacje dotyczące ruchu granicznego i zasad przekraczania granicy, m.in. aktualne czasy oczekiwania, komunikaty o sytuacji na przejściach granicznych, w tym o zakłóceniach ruchu granicznego czy utrudnieniach na drogach dojazdowych, aktualne przepisy prawne oraz wzory dokumentów wymagane przy przekraczaniu granicy. Na stronie granica.gov.pl jest również dostęp do e-usług m.in. Tax Free (zwrot dla podróżnych VAT) oraz e-booking BUS (awizowanie autobusów do odprawy granicznej).

Oprócz serwisu dostępne są też aplikacje na urządzenia mobilne:

Praca obywateli Ukrainy po wprowadzeniu ruchu bezwizowego

Ruch bezwizowy pomiędzy państwami obszaru Schengen a Ukrainą, wprowadzony 11 czerwca br., sprawaia, iż obywatele Ukrainy, posiadający paszporty biometryczne, mogą przekraczać granice bez konieczności posiadania wizy. Wprowadzenie ruchu bezwizowego nie oznacza jednak zaprzestania prowadzenia kontroli granicznej, która polega m.in. na sprawdzeniu, czy cudzoziemiec spełnia warunki wjazdu i pobytu na terytorium państwa przyjmującego.

W celu podjęcia pracy w Polsce nadal wymagane jest posiadanie zezwolenia na pracę, chyba że dany cudzoziemiec jest zwolniony z obowiązku jego uzyskania na podstawie obowiązujących przepisów (np. posiada zarejestrowane w powiatowym urzędzie pracy oświadczenie o zamiarze powierzenia wykonywania pracy cudzoziemcowi).

Jak wspomniano, okres pobytu na terytorium państw obszaru Schengen w ramach ruchu bezwizowego nie może przekroczyć 90 dni w ciągu każdego 180-dniowego okresu (liczy się łączny okres pobytu na terytorium wszystkich państw Schengen, w tym Polski). W razie potrzeby przedłużenia pobytu w celu wykonywania pracy, istnieje możliwość złożenia przez cudzoziemca wniosku do właściwego wojewody o wydanie odpowiedniego zezwolenia na pobyt czasowy. Zezwolenie takie jest wydawane na okres nie krótszy niż 3 miesiące i nie dłuższy niż 3 lata. Szczegółowe informacje o warunkach uzyskania zezwoleń na pobyt czasowy zawarte są na stronach internetowych Urzędu do Spraw Cudzoziemców oraz urzędów wojewódzkich.

Cudzoziemiec, który zamierza przyjechać i przebywać w Polsce w celu wykonywania pracy przez okres dłuższy niż 3 miesiące, może nadal ubiegać się o wydanie wizy krajowej w celu wykonywania pracy, uprawniającej do pobytu w Polsce przez okres dłuższy niż 90 dni, nie dłuższy niż rok.

UWAGA pracodawcy, podmioty powierzające pracę cudzoziemcowi:

Pracodawca zatrudniający cudzoziemca nadal jest zobowiązany zażądać od cudzoziemca przed dopuszczeniem go do pracy okazania dokumentu uprawniającego do legalnego pobytu w Polsce i przechowywania jego kopii przez cały okres powierzania pracy. Dokumentem takim może być kopia paszportu ze stampilą potwierdzającą przekroczenie granicy (w przypadku ruchu bezwizowego) lub kopia wizy albo kopia karty pobytu wydanej w związku z uzyskaniem zezwolenia pobytowego. W przypadku powierzenia wykonywania pracy cudzoziemcowi przebywającemu w ramach ruchu bezwizowego, dla uniknięcia ryzyka zarzutu powierzenia cudzoziemcowi nielegalnego wykonywania pracy, zalecamy sprawdzenie przez pracodawców pod koniec okresu 90 dni uprawniającego danego cudzoziemca do pobytu bez wizy, czy cudzoziemiec uregulował kwestie pobytowe (tj. ma wizę krajową, odpowiednie zezwolenie na pobyt czasowy upoważaniające do wykonywania pracy albo odcisk stempla w paszporcie potwierdzający złożenie wniosku o udzielenie zezwolenia na pobyt czasowy).

Szczegółowe informacje dotyczące ruchu bezwizowego można uzyskać także na stronie internetowej Urzędu do Spraw Cudzoziemców.

Senat Niderlandów za ratyfikacją układu o stowarzyszeniu między Unią Europejską a Ukrainą

W ubiegłym roku w referendum Holandia zablokowała ratyfikację układu o stowarzyszeniu między UE a Ukrainą. Jednak po debacie politycznej teraz zielone światło dla ratyfikowania układu dali holenderscy senatorowie.

"(...) głosowanie w Senacie Niderlandów stanowi istotny sygnał od Niderlandów i całej Unii Europejskiej dla naszych ukraińskich przyjaciół: miejsce Ukrainy jest w Europie. Przyszłość Ukrainy wiąże się z Europą.

Pragnę podziękować rządowi Niderlandów i kierownictwu pozostałych partii za ich wysiłki na rzecz pomyślnego zakończenia tego procesu. Prawie dotarliśmy do mety. Jesteśmy o krok od ratyfikacji układu o stowarzyszeniu, obejmującego pogłębioną i kompleksową strefę wolnego handlu. Chciałbym, aby proces ten został teraz szybko zakończony, przed rozpoczęciem szczytu UE-Ukraina, który odbędzie się w lipcu.

Unia Europejska jest w pełni zaangażowana w partnerstwo z narodem ukraińskim, należące do najściślejszych i najbardziej cenionych. Układ o stowarzyszeniu wpłynął już na zwiększenie wzajemnej wymiany handlowej, zwiększenie dobrobytu przedsiębiorców, przyczynił się do rozpoczęcia i konsolidacji szeregu reform na Ukrainie, a także otworzył nowe możliwości przed obywatelami Unii Europejskiej i Ukrainy. Powinniśmy wykorzystać sprzyjający klimat związany z pozytywnym wynikiem dzisiejszego głosowania w celu dalszego wzmocnienia naszego partnerstwa" - oświadczył Jean-Claude Juncker, przewodniczący Komisji Europejskiej w liście z podziękowaniami skierowanym do holenderskiego Senatu.

Przebieg procedury

W 2014 r. Unia Europejska i Ukraina podpisały układ o stowarzyszeniu, który oznaczał nowy etap rozwoju stosunków między UE a tym państwem. Układ o stowarzyszeniu wejdzie w życie po jego ratyfikacji przez wszystkie strony układu.

W dniu 15 grudnia 2016 r. głowy państw i szefowie rządów UE zawarli porozumienie w sprawie prawnie wiążącej decyzji określającej wspólne rozumienie niektórych aspektów układu o stowarzyszeniu z Ukrainą: wyjaśniono w niej, że układ nie oznacza perspektywy członkostwa w Unii Europejskiej, nie zapewnia Ukrainie zbiorowej gwarancji bezpieczeństwa ani pomocy wojskowej, ani też nie daje obywatelom Ukrainy dostępu do rynków pracy państw członkowskich UE, nie zobowiązuje on też państw członkowskich do pomocy finansowej dla Ukrainy; podkreślono również, że zasadniczym jego elementem jest walka z korupcją.

W dniu 16 grudnia rząd Niderlandów przyjął projekt ustawy potwierdzającej ratyfikację układu o stowarzyszeniu przez Niderlandy.

W dniu 23 lutego projekt ustawy został przyjęty przez niższą izbę parlamentu. W dniu 23 maja Senat przeprowadził debatę, w której większość uczestników opowiedziała się za ratyfikacją. Głosowanie pod koniec maja w Senacie było wynikiem tej debaty.

Dalsze działania

Niderlandy powinny dokończyć proces ratyfikacji zgodnie ze swoimi przepisami krajowymi. Kolejne kroki to podpisanie ustawy przez króla, jej opublikowanie w Dzienniku Urzędowym Niderlandów oraz złożenie dokumentu ratyfikacyjnego w Sekretariacie Generalnym Rady.

Następnie po stronie UE będą musiały zakończyć się procedury zawarcia układu i złożenia dokumentów ratyfikacyjnych. Układ wejdzie w życie w pierwszym dniu drugiego miesiąca po dacie złożenia ostatniego dokumentu ratyfikacyjnego lub zatwierdzającego.

Dodatkowe informacje:

A.J.
Zespół e-prawnik.pl