Nowy rodzaj umowy dla pracowników sezonowych?

Czego dotyczy projekt zmian?

Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników oraz niektórych innych ustaw dotyczy uregulowania kwestii związanych z zabezpieczeniem społecznym pomocników rolnika przy zbiorach w gospodarstwie rolnym poprzez określenie nowego rodzaju umowy cywilnoprawnej o pomocy przy zbiorach w przepisach o ubezpieczeniu społecznym rolników. 

Projektowana nowelizacja została przygotowana przez ministra rolnictwa i rozwoju wsi. Dalsze prace nad nią trwają w Sejmie.

Najważniejsza zmiana dotyczy zabezpieczenia społecznego pomocników rolnika, pracujących przy zbiorach w gospodarstwie rolnym. Pozostałe regulacje odnoszą się do wyboru członków do Rady Ubezpieczenia Społecznego Rolników i wydatkowania środków z Funduszu Składkowego Ubezpieczenia Społecznego Rolników oraz zmiany upoważnienia ustawowego do wydania rozporządzenia dotyczącego gospodarki finansowej KRUS.  

Nowy rodzaj umowy

Nowy rodzaj umowy ma zapewnić dostęp do ochrony zdrowia i ubezpieczenia wypadkowego dla pomocnika, przy jednoczesnym minimum obciążeń administracyjno-fiskalnych dla rolnika.

Zawarte w projekcie rozwiązanie wychodzi naprzeciw oczekiwaniom rolników korzystających ze wsparcia innych osób przy zbiorach owoców i warzyw, podczas których dochodzi do spiętrzenia prac. Zmiana w zakresie zabezpieczenia społecznego pomocników rolnika, pracujących przy zbiorach w gospodarstwie rolnym, dotyczy zwłaszcza takich gatunków owoców i warzyw, które dojrzewają jednocześnie w krótkim okresie czasu i muszą być zbierane ręcznie ze względu na dużą podatność na zniszczenie i zepsucie.

Obecnie w sytuacjach wymagających wsparcia przy zbiorach nagminnie stosowane są umowy o dzieło, które nie są oskładkowane, czyli nie zabezpieczają osób przy nich pracujących, i nie przystają do charakteru prowadzonej pracy. Dlatego rząd zaproponował, aby podstawą świadczenia pomocy przy zbiorach był nowy rodzaj umowy cywilnoprawnej, zawieranej przez rolnika (prowadzącego gospodarstwo rolne) z osobą pomagającą przy zbiorach (pomocnikiem rolnika).

Umowa o pomocy przy zbiorach będzie stosowana do czynności bezpośrednio związanych ze zbiorem owoców i warzyw, ich sortowaniem oraz przygotowaniem do sprzedaży. Zbiór owoców i warzyw obejmuje takie czynności jak: zrywanie owoców lub warzyw (np. zrywanie truskawek oraz papryki i pomidorów, wycinanie pieczarek, zbieranie cebuli). Tak więc umowa o pomocy przy zbiorach będzie stosowana do czynności obejmujących:

• zbieranie owoców lub warzyw;
• usuwanie zbędnych części roślin;
• klasyfikowanie lub sortowanie zerwanych bądź zebranych owoców czy warzyw, bądź też wykonywanie innych czynności mających na celu przygotowanie tych owoców lub warzyw do transportu, przechowywania lub sprzedaży;
• wykonywanie innych czynności związanych z pielęgnowaniem i poprawą jakości plonów.

Umowa o pomocy przy zbiorach (na odpłatne wykonywanie tych prac) będzie zawierana na okres nie dłuższy niż 120 dni w ciągu roku kalendarzowego.

Do pracy wykonywanej na podstawie tej umowy nie będą miały zastosowania przepisy o minimalnym wynagrodzeniu za pracę, czyli dotyczące minimalnej stawki godzinowej.

Przyjęto, że pomocnikiem rolnika będzie mogła być także osoba przebywająca w Polsce na podstawie zezwolenia na pracę.

Ubezpieczenie pomocnika rolnika

Rolnik będzie zgłaszał pomocników do ubezpieczenia w ciągu 7 dni od rozpoczęcia świadczenia pracy.

Rolnik, w którego gospodarstwie pomocnik będzie wykonywał czynności określone w umowie o pomocy przy zbiorach, będzie musiał opłacać za niego składki na ubezpieczenie wypadkowe, chorobowe i macierzyńskie. Składkę na ubezpieczenie społeczne za pomocnika za dany miesiąc, rolnik będzie musiał opłacić do 15 dnia następnego miesiąca. W zamian pomocnik będzie miał prawo do jednorazowego odszkodowania w sytuacji, gdyby doszło do wypadku w gospodarstwie rolnym w związku z wykonywaniem przez niego czynności określonych w umowie o pomocy przy zbiorach. Doprecyzowano przy tym definicję wypadku przy pracy, dostosowując ją do pomocnika rolnika. 

Składki na ubezpieczenie zdrowotne rolnik będzie opłacał za pomocnika w wysokości takiej, jaka jest przewidziana za domowników rolników prowadzących działalność wyłącznie w zakresie działów specjalnych produkcji rolnej. Ma to zapewnić pomocnikom rolników możliwość korzystania ze świadczeń opieki zdrowotnej.

Podatek dochodowy

Projekt zakłada też, że dochody pomocnika rolnika będą opodatkowane, dlatego rolnik będzie musiał przygotować informacje o przychodach osiągniętych z tytułu zawartej umowy do wykorzystania w formularzu PIT-8C i przesłać je do urzędu skarbowego do końca lutego następnego roku podatkowego.

Kiedy proponowane przepisy mają zacząć obowiązywać?

Zasadniczo nowe regulacje mają obowiązywać po 30 dniach od daty ich ogłoszenia w Dzienniku Ustaw.

A.J.
Zespół e-prawnik.pl