Co nowego w instytutach i społecznej aktywności?

Co przewiduje ustawa z dnia 7 czerwca 2018 r. o zmianie ustawy o Narodowym Instytucie WolnoÅ›ci – Centrum Rozwoju SpoÅ‚eczeÅ„stwa Obywatelskiego? 

Celem nowelizacji jest podniesienie maksymalnego limitu wydatków budżetu paÅ„stwa, bÄ™dÄ…cych skutkiem finansowania ustawy o Narodowym Instytucie WolnoÅ›ci – Centrum Rozwoju SpoÅ‚eczeÅ„stwa Obywatelskiego. Ma ona sÅ‚użyć zapewnieniu Å›rodków finansowania na zmiany systemowe oraz zmiany organizacyjne, w tym nowe zadania realizowane przez Instytut WolnoÅ›ci, poczÄ…wszy od 2018 r. oraz Å›rodków na adaptacjÄ™ budynku pod siedzibÄ™ Instytutu.

Ustawa okreÅ›la limit wydatków z budżetu paÅ„stwa w latach 2017-2026 na poziomie 387 380 000 zÅ‚, z podziaÅ‚em na kolejne lata:

  1. 2017 – 1 580 000 zÅ‚;
  2. 2018 – 39 400 000 zÅ‚;
  3. 2019 – 60 800 000 zÅ‚;
  4. 2020 – 40 800 000 zÅ‚;
  5. 2021 – 40 800 000 zÅ‚;
  6. 2022 – 40 800 000 zÅ‚;
  7. 2023 – 40 800 000 zÅ‚;
  8. 2024 – 40 800 000 zÅ‚;
  9. 2025 – 40 800 000 zÅ‚;
  10. 2026 – 40 800 000 zÅ‚.

W uzasadnieniu do projektu ustawy, zwiÄ™kszenie wydatków przeznaczonych na dziaÅ‚anie Narodowego Instytutu WolnoÅ›ci motywowane jest m.in. finansowaniem projektów programów rzÄ…dowych (projekty programów wspierania rozwoju spoÅ‚eczeÅ„stwa obywatelskiego w rozumieniu art. 23 ust. 1 ustawy): Programu Rozwoju Organizacji Obywatelskich „PRO”, Programu Rozwoju Harcerstwa, Programu Rozwoju Wolontariatu „Korpus SolidarnoÅ›ci” oraz przygotowywanego Programu Wsparcia Uniwersytetów Ludowych.

Nowelizacja weszła w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia, czyli 20 lipca br..

Zob. też: Nowa instytucja bÄ™dzie wspierać zorganizowanÄ… aktywność obywateli

Co przewiduje ustawa z dnia 20 lipca 2018 r. o Polskim Instytucie Ekonomicznym? 

Nowelizacja ma na celu utworzenie Instytutu naukowo–badawczego Polskiego Instytutu Ekonomicznego, w miejsce Instytutu BadaÅ„ Rynku, Konsumpcji i Koniunktur – PaÅ„stwowego Instytutu Badawczego.

Tak wiÄ™c ustawa zakÅ‚ada likwidacjÄ™ Instytutu BadaÅ„ Rynku, Konsumpcji i Koniunktur – PaÅ„stwowego Instytutu Badawczego, a w jego miejsce powoÅ‚uje Polski Instytut Ekonomiczny. BÄ™dzie on paÅ„stwowÄ… jednostkÄ… organizacyjnÄ… posiadajÄ…cÄ… osobowość prawnÄ… nadzorowanÄ… przez Prezesa Rady Ministrów. DziaÅ‚alność Instytutu ma siÄ™ koncentrować na ekonomicznych aspektach rozwoju Polski. 

DziaÅ‚alność Instytutu bÄ™dzie wykorzystana do realizacji celów strategicznych istotnych z punktu widzenia rozwoju gospodarczego i spoÅ‚ecznego kraju. MisjÄ… Instytutu bÄ™dzie rozwój polskich badaÅ„ naukowych i ich popularyzacja zarówno w kraju, jak i zagranicÄ….

Ustawa określa organizację i zadania Instytutu. Do zadań Instytutu zgodnie z przedmiotową regulacją będzie należało:

  • inspirowanie, organizowanie i prowadzenie badaÅ„ naukowych w zakresie nauk ekonomicznych i spoÅ‚ecznych oraz przekazywanie ich wyników organom wÅ‚adzy publicznej;
  • przygotowywanie analiz, ekspertyz i studiów prognostycznych z zakresu nauk ekonomicznych i spoÅ‚ecznych;
  • wspóÅ‚praca z polskimi i zagranicznymi instytucjami, oÅ›rodkami nauki i osobami fizycznymi oraz promocja polskiej myÅ›li analitycznej poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej;
  • wspóÅ‚praca z jednostkami akademickimi i naukowymi, w tym zagranicznymi, w realizacji badaÅ„ naukowych z zakresu nauk ekonomicznych i spoÅ‚ecznych, na podstawie porozumieÅ„ w celu pozyskiwania funduszy z realizacji badaÅ„, w tym z ich komercjalizacji;
  • gromadzenie specjalistycznego ksiÄ™gozbioru i dokumentacji naukowej oraz organizowanie szkoleÅ„ w zakresie nauk ekonomicznych i spoÅ‚ecznych;
  • organizowanie seminariów i konferencji w celu prezentowania wyników badaÅ„ z zakresu nauk ekonomicznych i spoÅ‚ecznych;
  • upowszechnianie wiedzy o stanie i tendencjach zmian sytuacji gospodarczej oraz rozwoju stosunków gospodarczych.

Nadzór nad Instytutem bÄ™dzie sprawowaÅ‚ Prezes Rady Ministrów. Organami Instytutu bÄ™dÄ…: Dyrektor Instytutu i Rada Instytutu.

Dyrektora Instytutu bÄ™dzie powoÅ‚ywaÅ‚ i odwoÅ‚ywaÅ‚ Prezes Rady Ministrów, po zasiÄ™gniÄ™ciu opinii ministra wÅ‚aÅ›ciwego do spraw gospodarki oraz Rady Instytutu.

Rada Instytutu ma skÅ‚adać siÄ™ z siedmiu czÅ‚onków powoÅ‚ywanych przez Prezesa Rady Ministrów. W skÅ‚ad Rady Instytutu bÄ™dÄ… wchodzili:

  1. przedstawiciel Prezesa Rady Ministrów;
  2. przedstawiciel ministra właściwego do spraw gospodarki;
  3. pięć osób powoÅ‚ywanych na okres kadencji (trwajÄ…cej 4 lata).

Gospodarka finansowa Instytutu bÄ™dzie prowadzona w oparciu o corocznÄ… dotacjÄ™ podmiotowÄ… z budżetu paÅ„stwa przeznaczonÄ… na pokrycie bieżących kosztów dziaÅ‚alnoÅ›ci Instytutu oraz w oparciu o:

  • dotacje celowe z budżetu paÅ„stwa przeznaczone na realizacjÄ™ zadaÅ„ Instytutu oraz wspóÅ‚finansowanie realizacji programów finansowanych z udziaÅ‚em Å›rodków europejskich;
  • Å›rodki finansowe pochodzÄ…ce z funduszy Unii Europejskiej;
  • przychody z tytuÅ‚u krajowych i miÄ™dzynarodowych projektów i programów badawczych;
  • przychody z tytuÅ‚u dziaÅ‚alnoÅ›ci gospodarczej;
  • odsetki od Å›rodków zgromadzonych na rachunkach bankowych Instytutu, chyba że przepisy odrÄ™bne lub umowa, na podstawie której Instytut otrzymaÅ‚ Å›rodki, stanowiÄ… inaczej;
  • zapisy, spadki i darowizny,
  • przychody z innych tytuÅ‚ów.

Ustawa weszła w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia, tj. 22 września br.

Co przewiduje ustawa z dnia 20 lipca 2018 r. o zmianie ustawy o Instytucie SolidarnoÅ›ci i MÄ™stwa oraz niektórych innych ustaw? 

Nowelizacja zakÅ‚ada m.in.: likwidacjÄ™ paÅ„stwowej instytucji kultury OÅ›rodka BadaÅ„ nad Totalitaryzmami imienia Witolda Pileckiego oraz zmienia nazwÄ™ Instytutu SolidarnoÅ›ci i MÄ™stwa na „Instytut  SolidarnoÅ›ci i MÄ™stwa imienia Witolda Pileckiego". Ponadto w ustawie uszczegóÅ‚owiono cele dziaÅ‚alnoÅ›ci Instytutu i wskazano że wspóÅ‚pracuje on z IPN.

Celem nowelizacji jest rozszerzenie zakresu dziaÅ‚ania Instytutu SolidarnoÅ›ci i MÄ™stwa o zadania, które dotychczas byÅ‚y realizowane przez OÅ›rodek BadaÅ„ nad Totalitaryzmami im. Witolda Pileckiego. Ustawa umieszcza OÅ›rodek BadaÅ„ nad Totalitaryzmami im. Witolda Pileckiego w strukturze Instytutu SolidarnoÅ›ci i MÄ™stwa, nadajÄ…c Instytutowi imiÄ™ Witolda Pileckiego. Nowe zadania Instytutu SolidarnoÅ›ci i MÄ™stwa dotyczÄ… w szczególnoÅ›ci:

  • prowadzenia badaÅ„ w zakresie nauk historycznych oraz badaÅ„ interdyscyplinarnych z wykorzystaniem narzÄ™dzi pokrewnych nauk humanistycznych i spoÅ‚ecznych, a w szczególnoÅ›ci badanie, dokumentowanie i poszerzanie wiedzy na temat totalitaryzmów oraz zbrodni nazistowskich i komunistycznych w XX wieku;
  • gromadzenia, opracowywania i udostÄ™pniania relacji ofiar i Å›wiadków zbrodni totalitarnych oraz popularyzowanie wiedzy na ten temat.

Instytut SolidarnoÅ›ci i MÄ™stwa bÄ™dzie wspóÅ‚pracowaÅ‚ z Instytutem PamiÄ™ci Narodowej – KomisjÄ… Åšcigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu.

Ustawa wprowadza ponadto zmiany, stanowiÄ…ce konsekwencje połączenia dotychczas odrÄ™bnych podmiotów w zakresie organizacji i finansowania, a także zawiera przepisy modyfikujÄ…ce zasady wykorzystania w kolejnych latach obrotowych dotacji dla Instytutu SolidarnoÅ›ci i MÄ™stwa, przyznanej w roku 2017.

Nowelizacja uzupeÅ‚nia strukturÄ™ Instytutu o RadÄ™ NaukowÄ…, do której bÄ™dÄ… miaÅ‚y zastosowanie przepisy ustawy z dnia 30 kwietnia 2010 r. o instytutach badawczych (Dz.U. z 2018 r. poz. 736), z wyjÄ…tkiem przepisów dotyczÄ…cych uchwalania statutu Instytutu oraz opiniowania rocznego planu finansowego Instytutu.

WskazanÄ… nowelizacjÄ… zmienia siÄ™ także trzy inne ustawy: ustawÄ™ z dnia 16 października 1992 r. o orderach i odznaczeniach, ustawÄ™ z dnia 15 grudnia 2016 r. o ustanowieniu Krzyża Wschodniego i ustawÄ™ z dnia 7 kwietnia 2017 r. o ustanowieniu Krzyża Zachodniego, dostosowujÄ…c ich przepisy do zmienionej nazwy Instytutu SolidarnoÅ›ci i MÄ™stwa imienia Witolda Pileckiego.

Zgodnie z przyjÄ™tymi zmianami, pracownicy OÅ›rodka BadaÅ„ nad Totalitaryzmami im. Witolda Pileckiego stajÄ… siÄ™ - z dniem wejÅ›cia w życie ustawy - pracownikami Instytutu SolidarnoÅ›ci i MÄ™stwa imienia Witolda Pileckiego. Odpowiednio mienie OÅ›rodka staje siÄ™ nieodpÅ‚atnie mieniem Instytutu, a zobowiÄ…zania i wierzytelnoÅ›ci OÅ›rodka przejmuje nieodpÅ‚atnie Instytut. Instytut wstÄ™puje także w stosunki prawne, których podmiotem jest OÅ›rodek, w szczególnoÅ›ci staje siÄ™ podmiotem zezwoleÅ„, koncesji oraz ulg, które zostaÅ‚y przyznane tej instytucji przed jej likwidacjÄ….

Ustawa weszÅ‚a w życie po upÅ‚ywie 14 dni od dnia ogÅ‚oszenia (tj. 29 sierpnia 2018 r.), z wyjÄ…tkiem art. 5 ust. 3 i 4, który wszedÅ‚ w życie z dniem nastÄ™pujÄ…cym po dniu ogÅ‚oszenia (tj. 15 sierpnia). 

Co przewiduje ustawa z dnia 20 lipca 2018 r. o zmianie ustawy o rozwoju lokalnym z udziaÅ‚em lokalnej spoÅ‚ecznoÅ›ci?

Ustawa ma sÅ‚użyć usprawnieniu i zwiÄ™kszeniu efektywnoÅ›ci systemu wdrażania rozwoju lokalnego kierowanego przez spoÅ‚eczność (RLKS), w szczególnoÅ›ci w zakresie wdrażania RLKS przy udziale Å›rodków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego (EFRR) i Europejskiego Funduszu SpoÅ‚ecznego (EFS).

Nowelizacja ma na celu wyeliminowanie wątpliwości interpretacyjnych, jakie pojawiły się na skutek jej stosowania w zakresie oceny operacji przez lokalną grupę działania podczas procesu wyboru operacji.

Ustawa uzupeÅ‚niÅ‚a zakres informacji, jakie muszÄ… zostać zawarte w ogÅ‚oszeniu o naborze wniosków o udzielenie wsparcia, o dodatkowy element w postaci warunków wyboru operacji, w szczególnoÅ›ci odnoszÄ…cych siÄ™ do zakresu operacji, miejsca jej realizacji lub podmiotu ubiegajÄ…cego siÄ™ o udzielenie wsparcia.

Nowelizacja wprowadziÅ‚a ponadto możliwość modyfikacji wniosku w zakresie wynikajÄ…cym z ustalenia przez lokalnÄ… grupÄ™ dziaÅ‚ania kwoty wsparcia niższej niż wnioskowana. Dodatkowo w ustawie pojawiÅ‚a siÄ™ możliwość poprawienia wniosku w celu usuniÄ™cia nieprawidÅ‚owoÅ›ci, nieprowadzÄ…cego do istotnych modyfikacji wniosku; wydÅ‚użenie terminu na usuniÄ™cie braków, oczywistych omyÅ‚ek oraz innych nieprawidÅ‚owoÅ›ci we wniosku o udzielenie wsparcia.

Przedmiotowa ustawa wprowadziÅ‚a także 60–dniowy termin na dokonanie przez lokalnÄ… grupÄ™ dziaÅ‚ania czynnoÅ›ci w procesie wyboru operacji.

Nowelizacja weszÅ‚a w życie w terminie 14 dni od dnia ogÅ‚oszenia, czyli 7 wrzeÅ›nia 2018 r.