Świadczenie rekompensacyjne z tytułu utraty prawa do bezpłatnego węgla

Ustawa o rekompensacie z tytułu utraty prawa do bezpłatnego węgla

24 października 2017 r. weszła w życie ustawa z dnia 12 października 2017 r. o świadczeniu rekompensacyjnym z tytułu utraty prawa do bezpłatnego węgla. Nowe przepisy przewidują jednorazową wypłatę rekompensaty za utracone prawo do świadczenia w wysokości 10 tysięcy złotych netto. Wypłata świadczenia zaplanowana jest do końca 2017 roku. Wnioski o wypłatę można składać tylko do 18 listopada 2017 r.!

Celem ustawy jest zrekompensowanie, w ramach możliwości budżetu państwa, strat finansowych poniesionych przez osoby, które na podstawie układów zbiorowych pracy oraz związanych z nimi porozumień, otrzymywały bezpłatny węgiel w naturze lub w ekwiwalencie, i utraciły to uprawnienie wskutek wypowiedzenia w tym zakresie ww. układów i porozumień. Realizacja tego celu nastąpi poprzez wypłatę z budżetu państwa jednorazowego świadczenia rekompensacyjnego z tytułu trwałej utraty prawa do bezpłatnego węgla.

Ustawa przewiduje, że każda z osób spełniających przesłanki do otrzymania świadczenia rekompensacyjnego, może wystąpić o jego wypłatę, poprzez złożenie wniosku wraz z oświadczeniem o określonej treści. Wniosek o wypłatę świadczenia rekompensacyjnego osoba uprawniona należy złożyć do właściwego przedsiębiorstwa wypłacającego, czyli określonego przedsiębiorstwa górniczego, w terminie 21 dni od dnia wejścia ustawy w życie.

O rekompensatę mogą ubiegać się emeryci i renciści, którzy mieli ustalone prawo do deputatu (w naturze albo ekwiwalentu pieniężnego), a którym świadczenie zawiesiły spółki węglowe. Uprawnione będą też wdowy oraz sieroty otrzymujące renty po górnikach.

Rekompensaty nie otrzymają osoby, które pobierają świadczenie z ZUS.

Deputat to element wynagrodzenia górników i świadczeniem dla emerytów i rencistów. Był rodzajem zobowiązania Państwa Polskiego wobec pracowników kopalń, jednym z warunków umowy o pracę. 

Świadczenie rekompensacyjne z tytułu utraty prawa do bezpłatnego węgla jest zwolnione z podatku dochodowego.

Wysokość rekompensaty

Wysokość rekompensaty wynosić to 10 000 zł. Rekompensata będzie wypłacana jednorazowo.

Kto dokładnie jest uprawniony do rekompensaty?

Zgodnie z ustawą, osobami uprawnionymi do uzyskania świadczenia rekompensacyjnego są emeryci i renciści, którzy w momencie utraty uprawnienia spełniali łącznie następujące warunki: mieli ustalone prawo do emerytury lub renty z tytułu niezdolności do pracy, pobierali emeryturę lub rentę, otrzymywali bezpłatny węgiel na podstawie układów zbiorowych pracy, porozumień i innych regulacji obowiązujących w przedsiębiorstwie górniczym, które, na skutek zawartych porozumień lub dokonanych wypowiedzeń, utraciły moc obowiązującą przed dniem wejścia w życie ustawy. Do grona osób uprawnionych zaliczono także wdowy, wdowców i sieroty, mających ustalone prawo do renty rodzinnej po uprawnionym emerycie lub renciście.

Rekompensata nie przysługuje emerytom lub rencistom, których roszczenia z tytułu prawa do bezpłatnego węgla podlegają zaspokojeniu na podstawie prawomocnego wyroku sądowego, oraz emerytom i rencistom z kopalń zlikwidowanych przed dniem 1 stycznia 2007 r., gdyż na podstawie posiadanego przez te osoby prawa do bezpłatnego węgla Zakład Ubezpieczeń Społecznych wypłaca im, na mocy ustawy z dnia 7 września 2007 r. o funkcjonowaniu górnictwa węgla kamiennego, ekwiwalent pieniężny.

OSOBĄ UPRAWNIONĄ, zgodnie z ustawą, jest: 

1. emeryt lub rencista, który spełnia łącznie następujące warunki:

• miał ustalone prawo do emerytury lub renty z tytułu niezdolności do pracy, czyli spełnia warunki określone w ustawie z dnia 17.12.1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, 
• pobierał świadczenie z ZUS w postaci emerytury lub renty,
• w trakcie pobierania emerytury lub renty otrzymywał z przedsiębiorstwa górniczego, z którego przeszedł na emeryturę lub rentę, bezpłatny węgiel w naturze lub w ekwiwalencie pieniężnym przed dniem wejścia w życie ustawy o świadczeniu rekompensacyjnym:
  • do dnia 31.12.2011 r. w „Kazimierz-Juliusz” sp. z o.o.,
  • do dnia 31.12.2014 r. w Kompanii Węglowej S.A.,
  • do dnia 31.12.2014 r. w Jastrzębskiej Spółce Węglowej S.A.,
  • do dnia 31.12.2014 r. w Katowickim Holdingu Węglowym S.A.,
  • do dnia 17.10.2017 r. na skutek zawarcia porozumienia w sprawie zmiany ZUZP w LW Bogdanka S.A.,
  • do dnia 15.10.2017 r. w Tauron Wydobycie S.A., 
• postanowienia układów zbiorowych pracy, porozumień lub innych regulacji obowiązujących w przedsiębiorstwie górniczym, utraciły moc obowiązującą przed dniem wejścia w życie ustawy, na skutek zawartych porozumień lub dokonanych wypowiedzeń.

II.  Wdowa, wdowiec i sierota mające ustalone prawo do renty rodzinnej po emerycie lub renciście, który spełniał wyżej wymienione warunki do otrzymania świadczenia rekompensacyjnego.

W przypadku więcej niż jednej osoby uprawnionej do renty rodzinnej po emerycie lub renciście rekompensata jest wypłacana w częściach równych osobom uprawnionym.

OSOBY NIEUPRAWNIONE to:

• osoby, które przeszły na emeryturę lub rentę w okresie, kiedy przedsiębiorstwa górnicze nie przyznawały już emerytom i rencistom bezpłatnego węgla;
• osoby, których roszczenie z tytułu prawa do bezpłatnego węgla podlegają zaspokojeniu na podstawie prawomocnego wyroku sadowego;
• osoby, które wraz z emeryturą lub rentą otrzymują ekwiwalent pieniężny z tytułu prawa do bezpłatnego węgla wypłacany przez ZUS – dotyczy to emerytów i rencistów z kopalń, których likwidację rozpoczęto przed 1 stycznia 2007 r.;
• osoby, które w ramach restrukturyzacji sektora gwk ze spółek czynnych przeszły wraz z majątkiem przekazanym do SRK S.A., skorzystały z urlopu górniczego lub urlopu dla pracowników zakładów przeróbki mechanicznej węgla, a następnie po zakończeniu okresu w/w urlopów przeszły na emeryturę.

Jaki wniosek trzeba złożyć?

Aby otrzymać rekompensatę, uprawniona osoba musi wypełnić wniosek. Formularze można pobrać ze stron internetowych m.in. Ministerstwa Energii oraz spółek górniczych. Zostaną też opublikowane w prasie lokalnej i regionalnej.

Wnioski o świadczenia rekompensacyjne z tytułu utraty prawa do bezpłatnego węgla można składać do 18 listopada 2017 r. w wyznaczonych do tego miejscach.

W terminie do 21 dni od dnia wejścia w życie ustawy (tj. do 18 listopada 2017 r. włącznie) osoba uprawniona składa wniosek osobiście, pocztą lub przez osobę upoważnioną do przedsiębiorstwa wypłacającego. Osoba weryfikująca wniosek w przedsiębiorstwie wypłacającym weryfikuje zgodność danych zawartych we wniosku z danymi w dokumencie tożsamości oraz potwierdza uprawnienie do bezpłatnego węgla lub jego brak.

W przypadku składania wniosku osobiście, osoba uprawniona musi mieć dokument tożsamości, na podstawie którego będzie można dokonać weryfikacji danych zawartych we wniosku.  

W przypadku składania wniosku pocztą liczy się data stempla pocztowego. Wniosek składany pocztą powinien posiadać poświadczenie podpisu przez notariusza lub przez gminę - pod warunkiem, że na terenie gminy nie ma kancelarii notarialnej upoważnionej do poświadczenia własnoręczności podpisu. Na kopercie dopisać „REKOMPENSATA”.

W przypadku składania wniosku przez osobę upoważnioną, osoba ta musi legitymować się upoważnieniem/pełnomocnictwem poświadczonym notarialnie lub przez gminę – pod warunkiem, że na terenie gminy nie ma kancelarii notarialnej upoważnionej do poświadczenia własnoręczności podpisu - upoważniającym do złożenia imieniem osoby uprawnionej wniosku o wypłatę. Osoba upoważniona przy składaniu wniosku musi mieć przy sobie dowód osobisty, celem potwierdzenia jej tożsamości przez osobę przyjmującą wniosek.

Rencista dodatkowo dołącza do wniosku decyzję ZUS o ciągłości swoich uprawnień do pobierania renty.

Wdowa, wdowiec lub sierota do wniosku dołączają dokument potwierdzający uprawnienie do rekompensaty:   

• wdowa, wdowiec - decyzję ZUS  o ustaleniu prawa do renty rodzinnej po zmarłej osobie uprawnionej lub zaświadczenie z ZUS o pobieraniu renty rodzinnej na stałe,
• sierota - decyzję ZUS lub zaświadczenie o pobieraniu renty rodzinnej po zmarłej osobie uprawnionej.

Wniosek – wersja edytowalna

Wniosek – wersja pdf

Gdzie należy złożyć wniosek?

Osoby uprawnione składają wniosek, wraz z oświadczeniem, do przedsiębiorstwa górniczego, z którego przeszły na emeryturę lub rentę – w przypadku osób z:

1. Jastrzębskiej Spółki Węglowej S.A.,
2. Tauron Wydobycie S.A.
3. LW „Bogdanka” S.A.
4. Spółki Restrukturyzacji Kopalń S.A. – w przypadku osób, które przeszły na emeryturę lub rentę z: 

• Kompani Węglowej S.A.,
• Katowickiego Holdingu Węglowego S.A.
• „Kazimierz-Juliusz” sp. z o.o.

Gdzie dokładnie złożyć wniosek? 

• SPÓŁKA RESTRUKTURYZACJI KOPALŃ S.A. (www.srk.com.pl)

1.    SRK SA POK KWK Krupiński

Suszec, ul Piaskowa 35
Godz. otwarcia: pon. - niedz. 8-20

2.    SRK SA POK Czechowice -Dziedzice

Czechowice-Dziedzice, ul. Nad Białką 2a
Godz. otwarcia: pon. - niedz. 8-20

3.    SRK SA POK Wola

Wola, ul. Kopalniana 10
Godz. otwarcia: pon. - niedz. 8-20

4.    SRK SA POK KWK Makoszowy

Zabrze, ul. Makoszowska 24
Godz. otwarcia: pon. - niedz. 8-20

5.    SRK SA POK KHW

Katowice, ul. Damrota 16/18
Godz. otwarcia: pon. - niedz. 8-20

6.    SRK SA POK Zabrze

Zabrze, ul. Lompy 11
Godz. otwarcia: pon. - niedz. 8-20

7.    SRK SA POK Rybnik

przychodnia
Rybnik, ul. Jastrzębska 12
Godz. otwarcia: pon. - niedz. 8-20

8.    SRK SA POK Libiąż

Przychodnia
Libiąż, ul. Górnicza 5
Godz. otwarcia: pon. - niedz. 8-20

9.    SRK SA POK Rybnik

KWK Jankowice - biurowiec
Rybnik, ul. Jastrzębska 12
Godz. otwarcia: pon. - niedz. 8-20

10.    SRK SA POK Rydułtowy

KWK ROW – budynek byłego klubu NOT
Rydułtowy, ul. Ofiar Terroru 87
Godz. otwarcia: pon. - niedz. 8-20

11.    SRK SA POK Bytom

KWK Centrum
Bytom, ul. Łużycka 7
Godz. otwarcia: pon. - niedz. 8-20

12.    SRK SA POK Pszów

KWK Anna
Pszów, ul. Skwary 21
Godz. otwarcia: pon. - niedz. 8-20

13.    SRK SA POK Sosnowiec

KWK Kazimierz Juliusz
Sosnowiec, ul. Ogrodowa 1
Godz. otwarcia: pon. - niedz. 8-20

14.    SRK SA POK Katowice

KWK Boże Dary
Katowice, ul. Boya Żeleńskiego 95
Godz. otwarcia: pon. - niedz. 8-20

15.     SRK SA POK Katowice

KWK Wieczorek
Katowice, ul. Szopienicka 58
Godz. otwarcia: pon. - niedz. 8-20

16.    SRK SA POK Chwałowice

KWK ROW
Chwałowice, ul. Przewozowa 13a
Godz. otwarcia: pon.-niedz.8-20

17.     PGG POK Łaziska Górne

KWK Bolesław Śmiały – budynek Dyrekcji
Łaziska Górne, ul. Świętej Barbary 12
Godz. otwarcia: pon.-sob.. 8-20

18.     PGG POK Bieruń

KWK Piast – Budynek sekcji transportu, pokój nr 1
Bieruń, ul. Granitowa 16
Godz. otwarcia: pon.-sob. 8-20

19.     PGG POK Lędziny

KWK Ziemowit – Budynek byłego referatu węglowego, pokój nr 1
Lędziny, ul. Pokoju 4
Godz. otwarcia: pon.-sob. 8-20

20.    PGG POK Radlin

KWK Marcel –- Budynek byłej stolarni
Radlin, ul. Korfantego 52
Godz. otwarcia: pon.-sob. 8-20

21.     PGG POK Ruda Śląska

KWK Bielszowice - budynek Dyrektora ds. Ekonomicznych – pokój nr 14
Ruda Śląska, ul. Halembska 160
Godz. otwarcia: pon.-sob. 8-20

22.     PGG POK Ruda Śląska

KWK Halemba – budynek Dyrekcji B – pokój nr 8 A
Ruda  Śląska, ul. Kłodnicka 54
Godz. otwarcia: pon.-sob. 8-20

23.     PGG POK Ruda Śląska

KWK Pokój – budynek  Dyrekcji  - pokój nr 16
Ruda Śląska,  ul. Niedurnego 13
Godz. otwarcia: pon.-sob. 8-20

24.     PGG POK Sośnica

KWK Sośnica – Pawilon BHP
Sośnica, ul. Błonie 6A
Godz. otwarcia: pon.-sob. 8-20

25.     MOK – Miejski Ośrodek Kultury Radlin

Radlin ul. Mariacka 9

Godz. otwarcia: pon. – piątek 7- 14.

• JASTRZĘBSKA SPÓŁKA WĘGLOWA S.A. (www.jsw.pl)

26.     KWK „Borynia-Zofiówka-Jastrzębie” Ruch „Borynia”
Dawny referat węglowy w budynku transportu
44-268  Jastrzębie-Zdrój ul. Węglowa 4
Tel. 32 756 1702; 32 756 1653
Godz. otwarcia: pon.-pt. 6-20, sob. 7-15
27.     KWK „Borynia-Zofiówka-Jastrzębie” Ruch „Zofiówka”
Dawny referat węglowy w budynku szkoleniowym oraz sali nr 33
44-335  Jastrzębie-Zdrój ul. Rybnicka 6
Tel. 32 756 5106;  32 756 5653
Godz. otwarcia: pon.-pt. 6-20, sob. 7-15
28.      KWK „Borynia-Zofiówka-Jastrzębie” Ruch „Jastrzębie”
Dawny budynek działu BHP oraz biuro w „starej” Dyrekcji obok siedziby Fundacji Ochrony Zdrowia
44-330  Jastrzębie-Zdrój ul. Górnicza 1
Tel. 32 756 3254;  32 756 3653
Godz. otwarcia: pon.-pt. 6-20, sob. 7-15
29.      KWK „Budryk”
Budynek A „starej” Dyrekcji, pokój nr 25 (parter)
43-178  Ornontowice ul. Zamkowa 10
Tel. 32 239 5611; 32 239 5750
Godz. otwarcia: pon.-pt. 6-20, sob. 7-15
30.      KWK „Knurów-Szczygłowice” Ruch „Knurów”
W siedzibie Dyrekcji pokój 4, 5 i 6
44-190 Knurów ul. Dworcowa 1
Tel. 32 718 5526;  32 718 5119
Godz. otwarcia: pon.-pt. 6-20, sob. 7-15 
31.     KWK „Knurów-Szczygłowice” Ruch „Szczygłowice”
Dział Zatrudnienia  pokój 10 B  i 13
44-193 Knurów ul. Górnicza 1
Tel. 32 717 6200; 32 717 6207
Godz. otwarcia: pon.-pt. 6-20, sob. 7-15
32.     KWK „Krupiński”
Biuro Ruchu Załogi
43-267 Suszec ul. Piaskowa 35
Tel. 32 756 6611;  32 756 6644
Godz. otwarcia: pon.-pt. 6-20, sob. 7-15
33.     KWK „Pniówek”
Hala Zborna
43-251 Pawłowice ul. Krucza 18
Tel. 32 756 2897; 32 756 2898

 Godz. otwarcia: pon.-pt. 6-20, sob. 7-15
34.    Zakład Wsparcia Produkcji JSW S.A. ( były Zakład Logistyki Materiałowej)
Pokój 402
44-330  Jastrzębie-Zdrój ul. Towarowa 1
Tel. 32 756 4919
Godz. otwarcia: pon.-pt. 7-15

• TAURON Wydobycie S.A. (www.tauron-wydobycie.pl)

35.    Tauron Wydobycie SA (Centrum)
pokój nr 2
43-600 Jaworzno, ul. Grunwaldzka 37
Tel. 32 618 5086, 32 618 5238
Godz. otwarcia: pon.-pt. 8-20

36.     Tauron Wydobycie SA (Szyb Piłsudski)
pokoje nr 6, 7,
43-600 Jaworzno, ul. Krakowska 6
Tel. 32 618 5653, 32 618 5437, 32 618 5224
Godz. otwarcia: pon.-pt. 8-20
37.    Tauron Wydobycie SA (Budynek przed Bramą Główną ZG Janina)
pokoje nr 108, 202
32-590 Libiąż, ul. Górnicza 23
Tel. 32 6270 630, 32 6270 611, 32 6270 286, 32 6270 692, 32 6270 654
Godz. otwarcia: pon.-pt. 8-20

• LW „Bogdanka” S.A. (www.lw.com.pl)

38.     LW Bogdanka SA
w Bogdance
stołówka górnicza
21-013 Puchaczów
Godz. otwarcia: 8-14, w czwartki: 8-18 

Świadczenia dla emerytów górniczych – bez dodatkowych opłat 

Świadczenia z tytułu utraty prawa do bezpłatnego węgla osobom uprawnionym będą przekazywane bez dodatkowych opłat. Jakiekolwiek płatne usługi, proponowane przez firmy i kancelarie prawne w tym zakresie, są bezpodstawne i nie stanowią warunku koniecznego do otrzymania świadczenia.

Ustawa przewiduje, że kwota świadczenia rekompensacyjnego nie:

1. stanowi podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie zdrowotne;
2. jest wliczana do dochodu, o którym mowa w:

• art. 3 ust. 3 ustawy z dnia 21 czerwca 2001 r. o dodatkach mieszkaniowych,
• art. 8 ust. 3 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej.

Ponadto z kwoty tego świadczenia nie można dokonywać potraceń i egzekucji.

Nowe zwolnienie od podatku dochodowego od osób fizycznych

Otrzymane z tego tytułu środki są zwolnione z podatku dochodowego od osób fizycznych na podstawie art. 52h dodanego do ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Kto będzie wypłacał rekompensaty?

Wypłaty rekompensat będą dokonywały przedsiębiorstwa wypłacające. W przypadku osób uprawnionych ze zlikwidowanych przedsiębiorstw górniczych lub przedsiębiorstw górniczych, które zaprzestały wydobycia węgla kamiennego, czyli KW SA, KHW SA i Kazimierz-Juliusz sp. z o.o., będzie to przedsiębiorstwo, o którym mowa w art. 8 ust. 1 ustawy z dnia 7 września 2007 r. o funkcjonowaniu górnictwa węgla kamiennego (Spółka Restrukturyzacji Kopalń), a w przypadku osób uprawnionych z przedsiębiorstw górniczych, które w dniu wejścia w życie ustawy prowadzą wydobycie węgla kamiennego – będą to: JSW SA, Tauron Wydobycie oraz Bogdanka. W zależności od tego, z jakiego przedsiębiorstwa górniczego osoby uprawnione przeszły na emeryturę lub rentę, będą składać wnioski do odpowiednich przedsiębiorstw wypłacających.

Przedsiębiorstwo wypłacające będzie wypłacało świadczenie rekompensacyjne przekazem pocztowym, przelewem na wskazany rachunek bankowy albo rachunek prowadzony w spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej. Przedsiębiorstwo wypłacające odmówi wypłaty świadczenia rekompensacyjnego, jeżeli wniosek zostanie złożony przez osobę nieuprawnioną. Osobie takiej będzie przysługiwało odwołanie do sądu pracy i ubezpieczeń społecznych, w terminie 14 dni od dnia otrzymania odmowy.

Przedsiębiorstwo wypłacające będzie miało obowiązek sporządzenia rozliczenia dotacji przyznanej na wypłatę świadczeń rekompensacyjnych i przekazania go ministrowi właściwemu do spraw gospodarki złożami kopalin, w terminie 15 dni od dnia zakończenia wypłacania świadczeń.

Infolinie

Czynne od poniedziałku do piątku w godz. 8.00 - 20.00:

Polska Grupa Górnicza - tel. 32 757 27 27

Jastrzębska Spółka Węglowa - tel. 32 756 21 13

Spółka Restrukturyzacji Kopalń - tel. 32 757 32 60

LW Bogdanka - tel. 81 462 53 00

Tauron Wydobycie - tel. 32 618 50 00, 32 627 00 00

Pełne listy punktów informacyjnych, formularze wniosków oraz szczegółowe informacje dostępne są na stronach: www.me.gov.pl, www.pgg.pl, www.jsw.pl, www.srk.com.pl, www.lw.com.pl, www.tauron-wydobycie.pl  

Pamiętaj, że:

• Rekompensata z tytułu utraconego prawa do bezpłatnego węgla wynosi 10.000 zł (netto).
• Komu przysługuje? Emerytom – mającym ustalone prawo do emerytury i pobierającym emeryturę, uprawnionym w czasie pobierania świadczenia do bezpłatnego węgla. Rencistom – mającym ustalone prawo do renty z tytułu niezdolności do pracy i pobierającym to świadczenie, uprawnionym w czasie pobierania świadczenia do bezpłatnego węgla. Wdowom, wdowcom i sierotom - mającym ustalone prawo do renty rodzinnej po uprawnionym emerycie lub renciście.
• Osoby uprawnione do świadczenia z tytułu utraty prawa do bezpłatnego węgla mogą składać wnioski w wyznaczonych do tego miejscach do 18 listopada 2017 r. włącznie. W związku z dużym zainteresowaniem został wydłużony czas pracy punktów informacyjnych oraz infolinii do godz. 20.
• Gdzie złożyć wniosek? Jeśli pracowałeś w: Jastrzębskiej Spółce Węglowej S.A., Tauronie Wydobycie S.A. , LW „Bogdanka” S.A. złóż wniosek w przedsiębiorstwie górniczym, z którego przeszedłeś na emeryturę lub rentę. Jeśli pracowałeś w: Kompani Węglowej S.A., Katowickim Holdingu Węglowym S.A., „Kazimierzu-Juliuszu” sp. z o.o., złóż wniosek w Spółce Restrukturyzacji Kopalń S.A. lub PGG. 

Podstawa prawna:

•  ustawa z dnia 12 października 2017 r. o świadczeniu rekompensacyjnym z tytułu utraty prawa do bezpłatnego węgla (Dz.U. poz. 1971).

A.J.
Zespół e-prawnik.pl