Wyrównywanie zasiłków w związku z wyrokiem Trybunału Konstytucyjnego - wywiad z Hanną Perło, dyrektor Departamentu Zasiłków Centrali ZUS

A jak było dotychczas?

Ustawa z 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych przewidywała, że przy ustalaniu podstawy wymiaru zasiłków przysługujących pracownikom nie uwzględnia się składników wynagrodzenia, jeżeli układy zbiorowe pracy bądź inne przepisy o wynagradzaniu nie przewidują ich zmniejszenia za okresy pobierania zasiłków. Kierując się tym brzmieniem przepisu nie uwzględnialiśmy w podstawie wymiaru np. premii uznaniowych, których zasady przyznawania nie przewidywały zmniejszenia w związku z pobieraniem zasiłków. Trybunał przyjął natomiast inny punkt widzenia. Faktycznie przyjął zasadę wynikającą z poprzednio obowiązującego przepisu. Powiedział, że do podstawy wymiaru zasiłków nie przyjmujemy tylko tych oskładkowanych składników wynagrodzenia, do których pracownik zachowuje prawa w okresie pobierania zasiłku.

Dlaczego ZUS informował przedsiębiorców, że nie powinni wliczać premii i nagród do podstawy wymiaru zasiłków chorobowych?

Dotychczasowa praktyka ZUS wynikała z przepisów ustawy, których wykładnię konsultowaliśmy z Ministerstwem Pracy. Przez kilka lat wyroki Sądu Najwyższego oraz sądów rejonowych i okręgowych potwierdzały przyjętą przez resort, a stosowaną przez nas wykładnię.

Czy wyrok TK będzie skutkować zmianą przepisów?

Trybunał w uzasadnieniu stwierdził, że wskazana jest interwencja ustawodawcy. Oznacza to, że przepisy w obecnym brzmieniu należy zmienić. Ustawodawca powinien je doprecyzować tak, aby nie budziły już żadnych wątpliwości interpretacyjnych. W związku z realizacją wyroku TK zgłaszamy Ministerstwu Pracy wiele problemów z tym związanych. Zarówno oddziały ZUS jak i nasz Departament, otrzymują bardzo dużo wystąpień, głownie od płatników składek, z pytaniami jak postępować w związku z wypłatą konkretnych składników wynagrodzeń. Uważam, że konieczne są pilne zmiany w ustawie w tym zakresie, aby płatnicy składek kierując się samym przepisem mogli prawidłowo ustalać podstawę wymiaru zasiłków.

A jaka jest zasada przeliczania świadczeń, kto powinien to robić?

Zasada ta związana jest z ogólna zasadą wypłaty zasiłków tzn. ten kto wypłacał świadczenie powinien je teraz przeliczyć zgodnie z wyrokiem i dokonać odpowiedniego wyrównania. Jeżeli to pracodawca wypłacał zasiłek, bo zgłaszał do ubezpieczenia chorobowego powyżej 20 osób, to on przeliczy podstawę wymiaru świadczenia i wypłaci wyrównanie. Oczywiście rozliczy to w ciężar składek. Jeżeli pracownikom zasiłki płacił ZUS, bo są to ubezpieczeni zatrudnieni w firmach do 20 osób lub osoby pobierające zasiłki za okres po ustaniu zatrudnienia, to przeliczenia i wyrównania dokona Zakład.

A co jeżeli pracodawca już nie istnieje?

Jeżeli będą bezsporne dowody na to, że podstawa powinna być przeliczona to zrobi to ZUS.

Czy jest jakiś termin, po którym roszczenia o ewentualne wyrównanie wygasają?

Pracownicy mają możliwość dochodzenia wyrównania zasiłku w zasadzie przez okres trzech lat od ostatniego dnia, za który przysługuje zasiłek. Krótszy termin dotyczy przypadków, w których wcześniej była wydawana decyzja lub zapadł wyrok sądu.

A czy w związku z odmiennym sposobem naliczania zasiłków należą się teraz odsetki?

Wykonanie wyroku wiąże się nie tylko z wypłatą wyrównania ale również odsetek od zasiłków. Odsetki od wypłaconych wyrównań zasiłków podlegają również rozliczeniu w ciężar składek.

Jeżeli pracodawcy będą mieć jakiekolwiek wątpliwości z realizacją wyroku to gdzie mogą szukać pomocy?

Obszerne wyjaśnienia wraz z przykładami postępowania zostały zamieszczone na naszej stronie internetowej http://www.zus.pl/default.asp?p=1&id=1011. Zostały przekazane również do naszych placówek na terenie całego kraju, do których powinni zgłaszać się płatnicy.

Rozmawiała Aleksandra Bełkowska

Źródło: http://e-inspektorat.zus.pl