Pytanie klienta:
Odpowiedź prawnika:
W postępowaniu o zniesienie współwłasności sąd rozstrzyga także spory o prawo żądania zniesienia współwłasności i o prawo własności, jak również wzajemne roszczenia współwłaścicieli z tytułu posiadania rzeczy. Po zapadnięciu prawomocnego postanowienia o zniesieniu współwłasności uczestnik nie może dochodzić roszczeń z tytułu posiadania rzeczy, chociażby nie były one zgłoszone w postępowaniu o zniesienie współwłasności.
Z chwilą uprawomocnienia się postanowienia przyznającego dotychczasowym współwłaścicielom części lub jednemu z nich całość rzeczy, własność przechodzi na uczestników wskazanych w postanowieniu. Postanowienie uprawomocni się w części dotyczącej przyznania własności rzeczy.
Postanowienie o zniesieniu współwłasności należy do orzeczeń tzw. niepodzielnych. Z jednej strony oznacza to, że powinno ono obejmować całość przedmiotu podlegającego podziałowi, z drugiej zaś, że ze względu na wzajemne powiązanie i uzależnienie poszczególnych rozstrzygnięć niemożliwa jest ingerencja sądu wyższej instancji w jedno tylko rozstrzygnięcie bez przekształcania innego. W związku z tym jedynie wyjątkowo, gdy jest oczywiste, że uchylenie określonego rozstrzygnięcia nie może mieć wpływu na pozostałe, dopuszczalne jest uchylenie postanowienia działowego tylko w tej kwestii. (tak SN z dnia 7 listopada 1964 r., sygn. III CR 294/64, opubl. w OSNCP 1965/7-8 poz. 130).
W przedstawionym przypadku należałoby uznać, iż kwestie dotyczące rozliczenia nakładów nie mają wpływu na przysądzenie własności i rozstrzygnięcie o spłatach na rzecz pozostałych współwłaścicieli. Postanowienie uprawomocni się więc w części dotyczącej przyznania własności rzeczy.