Cesja wierzytelności a prawa małżonka dłużnika

Odpowiedź prawnika: Cesja wierzytelności a prawa małżonka dłużnika

Z momentem nadania klauzuli wykonalności na małżonka dłużnika, potwierdzona została Pani odpowiedzialność za zobowiązana, wynikająca z zasad dotyczących wspólności majątkowej małżeńskiej. Jest więc Pani dłużnikiem. Zgodnie z art. 509 kc wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią (przelew), chyba że sprzeciwiałoby się to ustawie, zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania. Zastrzeżenie umowne, o którym mowa w powyższym przepisie, powinno zostać zawarte przed powstaniem zobowiązania w umowie między wierzycielem a dłużnikiem. Zastrzeżenie to wynika ze swobody zawierania umów, zgodnie z którą, strony mogą, ale nie muszą, dokonać takiego zastrzeżenia - uprawnienie to nie dotyczy małżonka dłużnika, który nie jest stroną tego stosunku prawnego. W przedstawionym stanie faktycznym wierzyciel sprzedał wierzytelność już wykonalną (z klauzulą wykonalności na rzecz dłużnika i jego małżonka), w związku z czym, nabywca wierzytelności w celu egzekwowania nabytej wierzytelności zobowiązany jest uzyskać klauzulę wykonalności na swoją rzecz (przeciwko dłużnikowi i małżonce).

W związku z powyższym, przelew wierzytelności, na której ustanowiono klauzulę wykonalności przeciwko dłużnikowi i jego małżonkowi, jest jak najbardziej dopuszczalny, nie jest on uzależniony do zgody dłużnika, a tym bardziej od zgody małżonka dłużnika .

Zgodnie z przepisami obowiązującymi od 20 stycznia 2005 r. (dotyczą zobowiązań powstałych po tej dacie) oboje małżonkowie są obowiązani współdziałać w zarządzie majątkiem wspólnym. Jeżeli małżonek zaciągnął zobowiązanie za zgodą współmałżonka to wierzyciel może domagać się zaspokojenia również z majątku wspólnego małżonków. Jeżeli jednak małżonek zaciągnął zobowiązanie bez zgody drugiego małżonka albo zobowiązanie jednego z małżonków nie wynika z czynności prawnej, wierzyciel może żądać zaspokojenia z majątku osobistego dłużnika, z wynagrodzenia za pracę lub z dochodów uzyskanych przez dłużnika z innej działalności zarobkowej, jak również z korzyści uzyskanych z jego praw, o których mowa w art. 33 pkt 9 (prawa autorskie i prawa pokrewne, prawa własności przemysłowej oraz inne prawa twórcy), a jeżeli wierzytelność powstała w związku z prowadzeniem przedsiębiorstwa, także z przedmiotów majątkowych wchodzących w skład przedsiębiorstwa. Jeżeli wierzytelność powstała przed powstaniem wspólności lub dotyczy majątku osobistego jednego z małżonków, wierzyciel może żądać zaspokojenia z majątku osobistego dłużnika, z wynagrodzenia za pracę lub z dochodów uzyskanych przez dłużnika z innej działalności zarobkowej, jak również z korzyści uzyskanych z jego praw, o których mowa w art. 33 pkt 9.

Powyższe przepisy obowiązują od 20 stycznia 2005 r. i stosuje się je wyłącznie do zobowiązań powstałych po tej dacie. Z przedstawionego stanu faktycznego wynika, że wierzytelność prawdopodobnie powstała przed w/w dniem, a w związku z tym została nadana klauzula wykonalności przeciwko małżonkowi dłużnika. W związku z powyższym, nabywca wierzytelności ma prawo wnosić o nadanie klauzuli wykonalności przeciwko dłużnikowi i jego małżonkowi.