Interes prawny w postępowaniu administracyjnym

Odpowiedź prawnika: Interes prawny w postępowaniu administracyjnym

Na początek należy podkreślić, że przedmiotem pytania nie jest kwestia czy przedsiębiorstwo uzyskało pozwolenie na budowę odpowiednich urządzeń górniczych na terenie sąsiadującym z nieruchomością znajdującą się na terenie parku krajobrazowego i czy podejmuje swoją działalność zgodnie z prawem. Na eksploatację złóż kopalin potrzebne jest uzyskanie koncesji, zakładamy, że przedsiębiorstwo spełniło wszystkie wymogi dla podjęcia działalności, skoro chce podjąć eksploatację kopalin, a konieczna decyzja została wydana zgodnie z prawem.

Zadane pytanie jest raczej pytaniem z zakresu prawa administracyjnego, chociaż na pewno zastosowanie będą miały regulacje ustawy o ochronie przyrody i prawa cywilnego.

W skrócie możemy powiedzieć, że interes prawny to chroniony przepisami prawa interes jednostki, wynikający z przepisów prawa materialnego. W zdecydowanej większości sytuacji należy wykazać jego istnienie, aby uzyskać korzystne dla siebie rozstrzygnięcie wydane przez odpowiednie organy. W tym przypadku naszym zdaniem na pewno istnieje taki interes. Warto choćby wspomnieć przepisy kodeksu cywilnego i jego art. 144  "Właściciel nieruchomości powinien przy wykonywaniu swego prawa powstrzymywać się od działań, które by zakłócały korzystanie z nieruchomości sąsiednich ponad przeciętną miarę, wynikającą ze społeczno-gospodarczego przeznaczenia nieruchomości i stosunków miejscowych". Art. 4 ust. 1 ustawy o ochronie przyrody stanowi, że obowiązkiem organów administracji publicznej, osób prawnych i innych jednostek organizacyjnych oraz osób fizycznych jest dbałość o przyrodę będącą dziedzictwem i bogactwem narodowym. Dlatego osoba fizyczna może ubiegać się o to, aby przedsiębiorstwo zamierzające podjąć eksploatację kopalin na terenie parku krajobrazowego nie mogło podjąć takiej działalności.

Jednak ze stanu faktycznego wynika, że właściwy organ podjął już decyzję w sprawie, a uczestnikiem postępowania nie był mieszkaniec parku krajobrazowego, zainteresowany konkretnym rezultatem. Dlatego nie jest możliwe odwołanie od nieprawomocnej decyzji, bo taką czynność może dokonać strona postępowania (art. 127 kodeksu postępowania administracyjnego). Na podstawie art. 145 pkt. 4 możliwe jest wznowienie postępowania jeżeli strona (podmiot zainteresowany rozstrzygnięciem) nie brała bez swej winy udziału w postępowaniu. Trzeba jednak wykazać tę okoliczność.

Jeżeli decyzja wydana została bez podstawy prawnej lub z rażącym naruszeniem prawa,  można też żądać jej unieważnienia np. jeżeli wcześniej wprowadzono zakaz realizacji przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko, jeżeli wojewoda nie wydał decyzji określającej warunki prowadzenia robót na terenie o szczególnej wartości przyrodniczej, a mimo to np. wydano pozwolenie na budowę

Generalnie nie ma zakazu budowy kopalni (inwestycji oddziałującej degradująco na środowisko) na terenie parku krajobrazowego, chyba, że wydano zakaz, o którym mowa wyżej, a kopalnia podejmie działalność nie samowolnie, ale po uzyskaniu odpowiedniej decyzji i koncesji. Dlatego należy postępować w myśl przepisów Kodeksu Postępowania Administracyjnego jak wyżej.