Mediacja w procesie karnym

Odpowiedź prawnika: Mediacja w procesie karnym

Mediacja jest możliwa zarówno w trakcie postępowania przygotowawczego, jak i w trakcie postępowania przed sądem. Skierować na mediację może prokurator albo sąd, z inicjatywy lub za zgodą pokrzywdzonego i oskarżonego.

Nie jesteśmy w stanie ocenić szans powodzenia postępowania mediacyjnego i jego ewentualnego wpływu na wyrok w sprawie. Jednakże, jak głosi przepis art. 54 kk, wymierzając karę sąd bierze także pod uwagę pozytywne wyniki przeprowadzonej mediacji pomiędzy pokrzywdzonym a sprawcą albo ugodę pomiędzy nimi osiągniętą w postępowaniu przed sądem lub prokuratorem.

Pojednanie się pokrzywdzonego ze sprawcą, naprawienie szkody lub uzgodnienie sposobu jej naprawienia może spowodować nadzwyczajnie złagodzenie kary. W stosunku do młodocianego (osoby, która w chwili popełnienia czynu nie ukończyła 21 lat i w czasie orzekania w pierwszej instancji 24 lat) nadzwyczajne złagodzenie można zastosować także na tej podstawie, iż przemawiają za tym względy wychowawcze.

Istnieje możliwość warunkowego umorzenia postępowania, jeżeli wina i społeczna szkodliwość czynu nie są znaczne, okoliczności jego popełnienia nie budzą wątpliwości, a postawa sprawcy nie karanego za przestępstwo umyślne, jego właściwości i warunki osobiste oraz dotychczasowy sposób życia uzasadniają przypuszczenie, że pomimo umorzenia postępowania będzie przestrzegał porządku prawnego, w szczególności nie popełni przestępstwa. W zasadzie warunkowego umorzenia nie stosuje się do sprawcy przestępstwa zagrożonego karą przekraczającą 3 lata pozbawienia wolności (to nie objęłoby przestępstwa z art. 157 § 1 kk). W wypadku gdy pokrzywdzony pojednał się ze sprawcą, sprawca naprawił szkodę lub pokrzywdzony i sprawca uzgodnili sposób naprawienia szkody (tu znów przydaje się mediacja), warunkowe umorzenie może być zastosowane do sprawcy przestępstwa zagrożonego karą nie przekraczającą 5 lat pozbawienia wolności (a zatem dotyczyć mogłoby przestępstwa z art. 157 § 1 kk).