Nagrania z wizerunkiem przypadkowych osób

Odpowiedź prawnika: Nagrania z wizerunkiem przypadkowych osób

Zgodnie z art. 23 Kodeksu cywilnego dobra osobiste człowieka, jak w szczególności zdrowie, wolność, cześć, swoboda sumienia, nazwisko lub pseudonim, wizerunek, tajemnica korespondencji, nietykalność mieszkania, twórczość naukowa, artystyczna, wynalazcza i racjonalizatorska, pozostają pod ochroną prawa cywilnego. Ze względu na podaną sytuację należy bliżej rozważyć kwestię ochrony wizerunku. W tym celu należy ustalić co składa się na pojęcie wizerunku podlegającego ochronie. Można powołać się na orzecznictwo Sądu Najwyższego oraz na poglądy Jana Błeszyńskiego wyrażone w glosie do wyroku Sądu Najwyższego - Izby Cywilnej z dnia 27 lutego 2003 r. IV CKN 1819/2000 ( OSP 2004/6 poz. 75 ). Zgodnie z twierdzeniami tego autora w rozpatrywanej sprawie Sąd Najwyższy uznał za pozbawiony znaczenia sposób ujęcia fotografowanej osoby, oraz to czy jest przedstawiona w całości czy sfotografowanie ogranicza się do przedstawienia charakterystycznych cech ubioru lub sylwetki. Autor w cytowanej glosie słusznie podnosił że traktowanie elementów ubioru jako charakterystycznych cech danej osoby idzie za daleko. Tak szerokie rozumienie wizerunku, stawia bowiem znak równości pomiędzy rozpoznawalnością a wizerunkiem. Sylwetka jest elementem wyglądu osoby, tyle że niewystarczającym do tego, aby mówić o wizerunku. Nie stanowi wizerunku element ubrania lub wyposażenia. Nie przeszkadza to jednak, aby elementy te łącznie wzięte, dla oznaczonego grona, mogły być wystarczające do zidentyfikowania osoby. Dokonane rozróżnienie jest istotne, na gruncie prawa autorskiego.

Wykorzystanie wizerunku bez zezwolenia uprawnionego już samo w sobie stanowi naruszenie dobra osobistego, z wyjątkami wyraźnie wskazanymi w art. 81 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych. Pojęciu wizerunku daje się zatem zakreślić wyraźne granice. Jest nim wizualne ukazanie osoby, a więc zespołu charakterystycznych cech fizycznych osoby, pozwalających na uzyskanie wyobrażenia o jej wyglądzie. Synonimem terminu „wizerunek" jest podobizna osoby fizycznej, bez względu na sposób jej ukazania, a więc w postaci fotografii, pliku graficznego lub utworu plastycznego. Istotą wizerunku jest zatem wizualne utrwalenie zespołu cech charakterystycznych osoby.

Biorąc pod uwagę powyższe rozważania należy stwierdzić, że zasadą jest chronienie wizerunku a upublicznienie go ( nawet jeżeli osobę rozpozna tylko nieliczne grono znajomych ) bez zgody osoby zainteresowanej może skutkować wytoczeniem procesu cywilnego.