Niewykonanie umowy z ważnych przyczyn

Odpowiedź prawnika: Niewykonanie umowy z ważnych przyczyn

Polski Kodeks cywilny nie zawiera definicji pojęcia "ważnych przyczyn", mimo iż jest ono często używane w przypadku umownego ustalania przyczyn wypowiedzenia czy odstąpienia od umowy. Tylko w przypadku umowy agencyjnej (art. 764[2] ustawy Kodeks cywilny) przewiduje się możliwość wypowiedzenia umowy z "ważnych powodów" (jest określenie doktrynalne, gdyż przepis posługuje się sformułowaniem "z powodu niewykonania obowiązków przez jedną ze stron w całości lub znacznej części, a także w przypadku zaistnienia nadzwyczajnych okoliczności"). Poza tym, pojęciem "ważne powody" posługuje się Kodeks rodzinny i opiekuńczy w przypadku zniesienia wspólności ustawowej lub pozbawienia drugiego małżonka zarządu majątkiem wspólnym, jednak formułowane przez orzecznictwo postulaty jak rozumieć przesłankę "ważnych powodów" nie mają charakteru uniwersalnego, ale odnoszą się tylko do stosunków majątkowych między małżonkami. W rozporządzeniu Prezydenta RP z dnia 27 października 1933 r. Kodeks zobowiązań znalazła się definicja "ważnych powodów", stworzona na potrzeby wypowiedzenia stosunku pracy. Zgodnie z tą definicją, "ważnymi powodami rozwiązania umowy są okoliczności, które sprawiają, że nie można zgodnie z wymaganiami dobrej wiary żądać od strony, aby pozostawała z drugą stroną w stosunku pracy". Mimo iż Kodeks zobowiązań utracił moc obowiązującą, nadal może służyć pomocą w zakresie interpretacji pojęć z zakresu prawa umów. Mimo braku generalnej ustawowej definicji "ważnych powodów" czy też "ważnych przyczyn", można stwierdzić, że na gruncie prawa zobowiązań "niewykonanie umowy z ważnych przyczyn" będzie miało miejsce wówczas, gdy naruszone zostaną zasadnicze obowiązki zobowiązanego, a naruszenie to będzie miało charakter poważny. Ocena wagi naruszenia należy oczywiście do swobodnej oceny sądu, który bierze pod uwagę wszelkie okoliczności mające znaczenie dla sprawy oraz specyfikę łączącego strony stosunku prawnego.