Pytanie klienta:
Odpowiedź prawnika:
Do sprzedaży konsumenckiej (czyli dokonywanej w zakresie dzialalnosci przedsiebiorstwa sprzedaży rzeczy ruchomej osobie fizycznej, która nabywa te rzecz w celu niezwiązanym z działalnością zawodową lub gospodarczą) zastosowanie znajduje ustawa o szczególnych warunkach sprzedaży konsumenckiej, która wprowadza szczególny, w stosunku do przepisów kodeksu cywilnego, reżim odpowiedzialności sprzedawcy za wady przedmiotu sprzedaży. Ustanowiona w niej została swoista ustawowa gwarancja co do jakości, której warunkiem jest niezgodność towaru z umową i istnienie tej niezgodności w chwili wydania towaru konsumentowi. Niezgodność towaru z umową występuje wtedy, gdy nie posiada on właściwości określonych w umowie nawet, gdy nie ma to znaczenia dla wartości czy użyteczności towaru. Jeśli jednak jakaś wada została przewidziana w umowie, sprzedawca nie będzie za nią odpowiadał.
Sprzedawca nie ponosi jednak odpowiedzialności, jeśli kupujący w chwili wydania towaru wiedział o danej wadzie lub, oceniając rozsądnie, powinien był o niej wiedzieć. Jeśli tak nie było, odpowiedzialność sprzedawcy będzie trwała przez dwa lata od wydania towaru. Kupujący powinien zawiadomić sprzedawcę o niezgodności towaru z umową najpóźniej przed upływem dwóch miesięcy od stwierdzenia niezgodności. Będą mu z tego tytułu przysługiwać następujące roszczenia:
-
o doprowadzenie towaru do stanu zgodnego z umową przez nieodpłatną naprawę albo wymianę na towar nowy,
-
o obniżenie ceny albo o odstąpienie od umowy (jeśli nie jest możliwe skorzystanie z roszczenia z punktu pierwszego).
Jednakże kupujący nie może odstąpić od umowy, gdy niezgodność towaru konsumpcyjnego z umową jest nieistotna.
W kwestii zaliczki należy zacząć od tego, że w przeciwieństwie do zadatku, nie stanowi ona formy zabezpiecznia wykonania umowy, jest jedynie kwotą wpłaconą na poczet przyszłych należności. Dlatego w razie niewykonania umowy konsument może domagać się jej zwrotu, a sprzedawca nie może tego odmówić. Natomiast jeśli strony zamierzały ustanowić zadatek posługując się terminem "zaliczka", można przyjąć, że kwota ta rzeczywiście była zadatkiem, jeśli taka w istocie była wola stron.
Regulacja dotycząca zadatku określa, że w razie wykonania umowy zadatek ulega zaliczeniu na poczet świadczenia strony, natomiast w przypadku niewykonania umowy przez jedną ze stron, druga strona może bez wyznaczenia terminu dodatkowego od umowy odstapić i otrzymany zadatek zatrzymać, a jeśli sama go dała, może żądać sumy dwukrotnie wyższej. Sprzedawca mógłby więc zatrzymać zadatek tylko wtedy, gdy kupujący nie wykonał umowy z własnej winy np. odstępując od niej bez przyczyny. Nie jest niewykonaniem umowy zgłaszanie roszczeń w ramach rekojmi (z tytułu niezgodności towaru z umową), ponieważ sprzedawca ma obowiązek je rozpatrzyć.
W dochodzeniu roszczeń od sprzedawcy pomoc wobec konsumenta mogą świadczyć:
Rzecznik konsumentów, którego podstawowym zadaniem jest udzielanie bezpłatnego poradnictwa i informacji prawnych z zakresu ochrony konsumenta. Może także wytaczac powództwa na rzecz komnsumenta i wstepować do toczącego sie postępowania, a także zaskarżać do Sądu Antymonopolowego klauzule umowne niekorzystne dla konsumenta. Ma także prawo występowania do przedsiębiorców w sprawach ochrony interesów konsumentów,
Federacja Konsumentów, która także przede wszystkim udziela porad prawnych konsumentom, uczestniczy w mediacjach między konsumentem a sprzedawcą, pomaga konsumentowi w dochodzeniu praw przed sądem,
Inspekcja Handlowa, do której zadań należy podejmowanie mediacji w celu ochrony interesów i praw konsumentów, organizowanie i prowadzenie stałych polubownych sądów konsumenckich, prowadzenie poradnictwa konsumenckiego.