Obniżenie czynszu za najem

Odpowiedź prawnika: Obniżenie czynszu za najem

Strony umowy oczywiście zawsze mogą negocjować jej warunki przed jej podpisaniem. Możliwe jest także negocjowanie zmiany umowy, która już wiąże strony. Nie oznacza to w żadnym wypadku roszczenia o zmianę treści umowy. Umowa jest bowiem zgodnym oświadczeniem woli obu stron. Umowa najmu jest stosunkiem prawnym o charakterze trwałym i przepisy przewidują szczególne sytuacje, w których może nastąpić zmiana umowy.

Wynajmujący może podwyższyć czynsz wypowiadając jego dotychczasową wysokość, najpóźniej na koniec miesiąca kalendarzowego, z zachowaniem terminów wypowiedzenia (3 miesiące, chyba że strony w umowie ustala dłuższy okres). Ten tryb jest zarezerwowany dla podwyższenia czynszu przez wynajmującego, nie znajduje zastosowania do obniżenia czynszu przez najemcę. Podwyższanie czynszu lub innych opłat za używanie lokalu, z wyjątkiem opłat niezależnych od właściciela, nie może być dokonywane częściej niż co 6 miesięcy, a jeżeli poziom rocznego czynszu lub innych opłat za używanie lokalu, z wyłączeniem opłat niezależnych od właściciela, przekracza 3 % wartości odtworzeniowej lokalu, to roczna podwyżka nie może być wyższa niż 10 % dotychczasowego czynszu albo dotychczasowych opłat za używanie lokalu, liczonych bez opłat niezależnych od właściciela. 

Dodatkowa możliwość zmiany wysokości czynszu (tym razem na korzyść najemcy) istnieje przy lokalach wchodzących w skład publicznego zasobu mieszkaniowego. Tu właściciel ustala stawki czynszu za 1 m2 powierzchni użytkowej lokali, z uwzględnieniem czynników podwyższających lub obniżających ich wartość użytkową. Właściciele tacy mogą na wniosek najemcy, w oparciu o postanowienia odpowiednio uchwały organu stanowiącego jednostki samorządu terytorialnego, zarządzenia wojewody lub uchwały organu wykonawczego państwowej osoby prawnej, stosować określone obniżki czynszu naliczonego według obowiązujących stawek w stosunku do najemców o niskich dochodach. Obniżki takie mogą być udzielane najemcom, których średni dochód w przeliczeniu na członka gospodarstwa domowego nie przekracza poziomu określonego w uchwale odpowiedniego organu lub w zarządzeniu wojewody. Kwota obniżki powinna być zróżnicowana w zależności od wysokości dochodu gospodarstwa domowego najemcy.

Możliwość zaskarżenia wysokości czynszu jest aktualna w przypadku jego podwyżki. W ciągu 2 miesięcy od dnia wypowiedzenia lokator może zakwestionować podwyżkę wnosząc pozew do sądu o ustalenie, że podwyżka jest niezasadna albo jest zasadna, lecz w innej wysokości, albo odmówić przyjęcia podwyżki ze skutkiem rozwiązania umowy z upływem okresu dokonanego wypowiedzenia. Ciężar udowodnienia zasadności podwyżki ciąży na właścicielu.

Lokator jest obowiązany uiszczać czynsz albo inne opłaty za używanie lokalu w dotychczasowej wysokości do dnia uprawomocnienia się orzeczenia sądu kończącego postępowanie w sprawie (razie zakwestionowania podwyżki) albo do dnia rozwiązania stosunku prawnego, na podstawie którego lokator zajmuje lokal (w razie odmowy przyjęcia podwyżki). Nie ma to zastosowania przy podwyżkach nieprzekraczających w skali roku 10 % dotychczasowego czynszu albo dotychczasowych opłat za używanie lokalu.