Pytanie klienta:
Odpowiedź prawnika:
Niezdolną do pracy jest osoba, która całkowicie lub częściowo utraciła zdolność do pracy zarobkowej z powodu naruszenia sprawności organizmu i nie rokuje odzyskania zdolności do pracy po przekwalifikowaniu. Częściowo niezdolną do pracy jest osoba, która w znacznym stopniu utraciła zdolność do pracy zgodnej z poziomem posiadanych kwalifikacji. Z tytułu częściowej niezdolności do pracy przysługuje renta. Wynosi ona 75% renty dla osoby całkowicie niezdolnej do pracy.
Renta z tytułu niezdolności do pracy jest świadczeniem przysługującym osobie ubezpieczonej, która spełniła łącznie następujące warunki:
-
jest niezdolna do pracy,
-
ma wymagany okres składkowy i nieskładkowy,
-
niezdolność do pracy powstała w okresach określonych w ustawie emerytalnej np. okresach podlegania ubezpieczeniu, pobierania zasiłku dla bezrobotnych, zasiłku macierzyńskiego albo nie później niż w ciągu 18 miesięcy od ustania tych okresów.
Natomiast ubezpieczony, którego niezdolność do pracy powstała w wyniku wypadku w drodze do pracy lub z pracy, nie musi spełniać warunku dotyczącego wymaganego okresu składkowego i nieskładkowego.
Przy niezdolności orzeczonej na określony czas (jak to najwidoczniej ma miejsce w opisanym przypadku), przysługuje renta okresowa przez okres wskazany w decyzji organu rentowego (czyli w przedstawionym przypadku od orzeczenia biegłego sądowego).
Oprócz zwykłej renty może być przyznana także renta szkoleniowa. Może ja otrzymać osoba, która ze względu na niezdolność do pracy, wymaga przekwalifikowania zawodowego i ma orzeczenie w tej sprawie. Renta taka przysługuje przez okres 6 miesięcy i okres ten może ulec przedłużeniu na podstawie wniosku starosty, jeśli jest to niezbędne do przekwalifikowania, nie dłużej jednak niż o 30 miesięcy. Jeśli jednak starosta zawiadomi organ rentowy o braku możliwości przekwalifikowania do innego zawodu lub osoba zainteresowana nie wykazuje chęci zmiany zawodu i nie poddaje się przekwalifikowaniu, wówczas 6-miesięczny okres pobierania renty szkoleniowej może ulec skróceniu.
Renta szkoleniowa wynosi 75% podstawy wymiaru renty i nie może być niższa niż najniższa renta dla osoby częściowo niezdolnej do pracy. Renta szkoleniowa nie przysługuje w razie osiągania przychodu z tytułu działalności, podlegającej obowiązkowi ubezpieczenia społecznego (zatrudnienie, służba lub inna praca zarobkowa lub prowadzenie pozarolniczej działalności), bez względu na wysokość tego przychodu.
Jeżeli niezdolność do pracy została orzeczona na czas określony, organ rentowy nie później niż na trzy miesiące przed ustaniem prawa do renty okresowej z tego tytułu zawiadamia osobę uprawnioną o terminie wstrzymania wypłaty oraz o warunkach przywrócenia prawa do tego świadczenia.