Pracodawca nie chce mnie ponownie zatrudnić.
Pytanie:
"Od 4 lat pracuję w drukarni. Podczas wakacji, doznałam poważnego urazu kolana, który wymagał operacji i długotrwałej rehabilitacji. W sumie na zwolnieniu lekarskim byłam 180 dni, do tego później na zasiłku rehabilitacyjnym. W tym czasie mój pracodawca rozwiązał ze mną umowę, przy czym obiecano mi że dostanę ponownie moją posadę. Niestety tak się nie stało, po zakończeniu zwolnienia, mój pracodawca nie chce mnie ponownie zatrudnić. Co mam w tej sytuacji zrobić? "
Odpowiedź prawnika: Pracodawca nie chce mnie ponownie zatrudnić.
Niniejsza opinia prawna została sporządzona w oparciu o:
ustawę z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (Dz.U. 1974 nr 24 poz. 141);
ustawę z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (Dz.U.2014.159 j.t.).
Wzięty został również pod uwagę aktualny stan orzecznictwa polskich sądów powszechnych oraz wskazania doktryny w zakresie istotnym dla treści tej opinii.
Rozważając niniejszy stan faktyczny w pierwszej kolejności należy powołać treść stanowiącego podstawę wypowiedzenia art. 53 kodeksu pracy, w którym czytamy, iż:
§ 1. Pracodawca może rozwiązać umowę o pracę bez wypowiedzenia: 1) jeżeli niezdolność pracownika do pracy wskutek choroby trwa:
a) dłużej niż 3 miesiące - gdy pracownik był zatrudniony u danego pracodawcy krócej niż 6 miesięcy,
b) dłużej niż łączny okres pobierania z tego tytułu wynagrodzenia i zasiłku oraz pobierania świadczenia rehabilitacyjnego przez pierwsze 3 miesiące - gdy pracownik był zatrudniony u danego pracodawcy co najmniej 6 miesięcy lub jeżeli niezdolność do pracy została spowodowana wypadkiem przy pracy albo chorobą zawodową;
2) w razie usprawiedliwionej nieobecności pracownika w pracy z innych przyczyn niż wymienione w pkt 1, trwającej dłużej niż 1 miesiąc.
§ 2. Rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia nie może nastąpić w razie nieobecności pracownika w pracy z powodu sprawowania opieki nad dzieckiem - w okresie pobierania z tego tytułu zasiłku, a w przypadku odosobnienia pracownika ze względu na chorobę zakaźną - w okresie pobierania z tego tytułu wynagrodzenia i zasiłku.
§ 3. Rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia nie może nastąpić po stawieniu się pracownika do pracy w związku z ustaniem przyczyny nieobecności.
§ 4. Przepisy art. 36 § 11 i art. 52 § 3 stosuje się odpowiednio.
§ 5. Pracodawca powinien w miarę możliwości ponownie zatrudnić pracownika, który w okresie 6 miesięcy od rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia, z przyczyn wymienionych w § 1 i 2, zgłosi swój powrót do pracy niezwłocznie po ustaniu tych przyczyn.
Komentarz aktualizowany do ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy, autorzy: Jaśkowski K., Maniewska E., opublikowany w LEX/el., 2015, wyjaśnia nam, iż przepis ten reguluje dopuszczalność rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia z uwagi na długotrwałą, usprawiedliwioną nieobecność pracownika w pracy. Należy przy tym wskazać, że zanim nie upłynie przewidziany prawem okres upoważniający do rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia, okres ten jest okresem, w którym nie można wypowiedzieć umowy o pracę (czyli okresem ochronnym z art. 41 k.p.).
Okresy pobierania zasiłku chorobowego określa ustawa o świadczeniach w razie choroby i macierzyństwa. W tym przedmiocie trzeba mieć na uwadze, że:
a) ubezpieczony (pracownik) nabywa prawo do zasiłku chorobowego po upływie 30 dni nieprzerwanego ubezpieczenia chorobowego (art. 4 ust. 1 pkt 1 u.ś.p.u.s.) z możliwościami zaliczenia poprzedniego okresu ubezpieczenia w warunkach określonych w art. 4 ust. 2 u.ś.p.u.s. oraz z wyjątkami wyłączającymi wymóg pozostawania w ubezpieczeniu chorobowym przez co najmniej miesiąc (art. 4 ust. 3 u.ś.p.u.s.); także w przypadku niezdolności do pracy spowodowanej chorobą zawodową lub wypadkiem przy pracy, względnie w drodze do pracy lub z pracy, zasiłek przysługuje od pierwszego dnia ubezpieczenia chorobowego (art. 4 ust. 3 pkt 2 oraz art. 84 u.ś.p.u.s.);
b) okres pobierania zasiłku wynosi do 182 dni, a w przypadku gruźlicy lub niezdolności do pracy w trakcie ciąży - do 270 dni (art. 8 u.ś.p.u.s.); zgodnie z art. 9 ust. 2 u.ś.p.u.s. do okresu zasiłkowego wlicza się okresy poprzedniej niezdolności do pracy, spowodowanej tą samą chorobą, jeżeli przerwa między ustaniem poprzedniej a powstaniem ponownej niezdolności do pracy nie przekraczała 60 dni.
Jak wynika z wyroku Sądu Najwyższego z dnia 10 listopada 1999 r., sygnatura akt I PKN 350/99, OSNAPiUS 2001, nr 6, poz. 198, przyczyną rozwiązania umowy na podstawie art. 53 § 1 pkt 1 lit. b kodeksu pracy jest niezdolność do pracy trwająca przez okres pobierania zasiłku, a nie pobieranie zasiłku. Według tezy 1 wyroku z dnia 20 października 2008 r., sygnatura akt I PK 60/08, OSNP 2010, nr 7-8, poz. 87, przez użyte w art. 53 § 1 pkt 1 lit. b wyrażenie "w okresie pobierania zasiłku" należy rozumieć okres faktycznego wypłacania pracownikowi zasiłku chorobowego, chyba że okaże się, iż pobierany zasiłek był świadczeniem nienależnym. Według wyroku z dnia 6 listopada 2008 r., sygnatura akt II UK 86/08, OSNP 2010, nr 9-10, poz. 124, terminu "ta sama choroba", użytego w art. 9 ust. 1 i 2 u.ś.p.u.s., nie należy odnosić do tych samych numerów statystycznych, zgodnych z Międzynarodową Klasyfikacją Chorób i Problemów Zdrowotnych ICD-10, gdyż nie chodzi o identyczne objawy odpowiadające numerom statystycznym, lecz o opis stanu klinicznego konkretnego układu lub narządu, który - choć daje różne objawy, podpadające pod różne numery statystyczne - stanowi tę samą chorobę, skoro dotyczy tego samego narządu lub układu. Zgodnie z uchwałą Sądu Najwyższego z dnia 2 września 2009 r., sygnatura akt II UZP 7/09, OSNP 2010, nr 7-8, poz. 93, ustanie "poprzedniej niezdolności do pracy" (art. 9 ust. 2 u.ś.p.u.s.) oznacza ustanie niezdolności do pracy w znaczeniu medycznym;
c) okres niezdolności do pracy, za który przysługuje wynagrodzenie (o tym w szczególności art. 92 kodeksu pracy), podlega wliczeniu do okresu zasiłkowego (art. 12 ust. 1 u.ś.p.u.s.).
Według ustalonego orzecznictwa Sądu Najwyższego, jeżeli zachodzą okoliczności przewidziane w § 5 artykułu 53, to pracownik ma roszczenie o zawarcie z nim umowy o pracę. Może on także dochodzić odszkodowania za okres pozostawania bez pracy, jeżeli pracodawca - wbrew obowiązkowi wynikającemu z tego przepisu - nie zawarł z nim umowy w terminie niezwłocznym, licząc od możliwości ponownego zatrudnienia pracownika zgłaszającego swój powrót. Możliwość zatrudnienia należy rozpatrywać nie tylko w odniesieniu do rodzaju pracy uprzednio wykonywanej przez pracownika, ale także z uwzględnieniem jego kwalifikacji. O istnieniu możliwości ponownego zatrudnienia pracownika należy wnioskować na podstawie całokształtu okoliczności sprawy, w szczególności mając na uwadze, czy pracodawca zatrudnia - po zgłoszeniu przez pracownika powrotu do pracy - inne osoby, których pracę mógłby wykonywać pracownik zgłaszający powrót do pracy. Po zgłoszeniu tego zamiaru przez pracownika, zatrudnienie przez pracodawcę innej osoby nie pozbawia pracownika roszczenia o zawarcie umowy, jeżeli praca wykonywana przez tę inną osobę mogła być świadczona przez pracownika zgłaszającego powrót do pracy.
W wyroku z dnia 23 kwietnia 2014 r., sygnatura akt I PK 255/13, LEX nr 1511377, Sąd Najwyższy stwierdził, że obowiązek ponownego zatrudnienia pracownika, o którym stanowi art. 53 § 5 kodeksu pracy, istnieje przez cały okres sześciu miesięcy od rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia. Może jednak także wykraczać poza ten okres, jeżeli w tym czasie pracodawca nie przedstawił pracownikowi odpowiedniej oferty zatrudnienia, pomimo że miał taką możliwość. W takim wypadku pracownik może domagać się zatrudnienia na tym miejscu także po upływie sześciu miesięcy od rozwiązania umowy lub żądać odszkodowania.
Występując do sądu z roszczeniem o nawiązanie stosunku pracy (lub o odszkodowanie), pracownik powinien określić zatrudnienie (stanowisko, rodzaj pracy, „miejsce pracy"), które zgodnie z art. 53 § 5 kodeksu pracy pracodawca powinien mu zaoferować i którego nawiązania dochodzi, ewentualnie żąda odszkodowania za niespełnienie roszczenia. Ciężar dowodu, że pracodawca miał taką możliwość, spoczywa na pracowniku (art. 6 k.c., art. 232 zdanie pierwsze k.p.c.).W świetle art. 53 § 5 kodeksu pracy decydujące dla stwierdzenia istnienia możliwości ponownego zatrudnienia pracownika jest zapotrzebowanie pracodawcy na pracę, którą uprawniony może ze względu na swoje kwalifikacje i stan zdrowia wykonywać.
Wnioski
Reasumując powyższe rozważanie prawne należy uznać, iż przysługuje Pani wobec pracodawcy roszczenie o przywrócenie do pracy przy założeniu, że potrafi Pani wykazać, iż pracodawca posiada zapotrzebowanie na pracę, jaką może Pani świadczyć, czy też zatrudnia inne osoby, które taką pracę świadczą. Przysługuje również Pani roszczenie o odszkodowanie za okres pozostawania bez pracy.
Obecnie zatem konieczne jest wystosowanie do pracodawcy pisma z wezwaniem do spełnienia ciążących na nim obowiązków. W przypadku nieuczynienia zadość przez pracodawcę Pani żądaniom następnym krokiem będzie wytoczenie stosownego powództwa przed sądem pracy.
Skomentuj artykuł - Twoje zdanie jest ważne
Czy uważasz, że artykuł zawiera wszystkie istotne informacje? Czy jest coś, co powinniśmy uzupełnić? A może masz własne doświadczenia związane z tematem artykułu?