Ustawa o samorządzie gminnym nie reguluje wyczerpująco problematyki działania organów gminy. Świadczy o tym art. 22 ust. 1 u.s.g., który stanowi kompetencję dla gminy do uregulowania jej organizacji wewnętrznej oraz trybu pracy jej organów w statucie. Powstaje zatem pytanie, czy rada gminy może działać w formie innej niż uchwała. W tym przedmiocie należy zważyć na dwie kwestie. Po pierwsze wskazać należy, że ustawodawca daje znaczny zakres swobody jednostkom samorządu terytorialnego w kształtowaniu ich ustroju. Jest to wyrazem zasady samorządności. Po drugie natomiast przepisy ustawy o samorządzie gminnym posługują się pojęciem „uchwała” bez bliższego jego doprecyzowania.

W doktrynie prezentowane są dwa stanowiska dotyczące materialno-prawnego rozumienia pojęcia „uchwały”. Zdaniem zwolenników wykładni zawężającej, to pojęcie powinno być interpretowane ściśle i zakresem swych desygnatów obejmować jedynie akty rozstrzygające dane kwestie (np. uchwała o wyborze członków komisji rady gminy). Taka wykładnia wydaje się być jednakże niepoparta przepisami prawa. Wskazać bowiem należy, iż z istoty rzeczy wyrażenie woli przez organ kolegialny musi nastąpić w formie głosowania, którego finalnym skutkiem jest właśnie uchwała. Innymi słowy nie sposób zawężać pojęcia „uchwała” tylko i wyłącznie do oświadczeń rozstrzygających. Zwrot „uchwała” użyty w art. 14 u.s.g., w przeciwieństwie chociażby do art. 101 ust. 1 u.s.g., nie został ograniczony do formy podejmowania decyzji w określonych sprawach (np. spraw z zakresu administracji publicznej). Tym samym rada gminy w formie uchwały może zawierać także oświadczenie o innym charakterze (np. postulujące, czy zobowiązujące).

W związku z powyższym, pojęcie „uchwała” na gruncie przepisów ustawy o samorządzie gminnym powinno rozumiane w aspekcie materialno-prawnym. Tym samym w formie uchwały, rada gminy może podejmować rożne działania, zawierać różne pod względem charakteru prawnego oświadczenia woli. Materialno-prawne rozumienie pojęcia uchwały przesądza także, że dla zaliczenia danej decyzji rady do kategorii uchwał nie ma znaczenia sama nazwa danego aktu. Tym samym uchwałą pod względem materialno-prawnym może być zarówno akt nazwany wprost uchwałą, jak też dokument określony jako „deklaracja”, „apel” etc.

Dlatego też naszym zdaniem zapis statutu gminy zakładający, że oprócz uchwał rada gminy może podejmować postanowienia, apele, deklaracje itd., nie jest sprzeczny z obowiązującym prawem. Pod względem materialno-prawnym są to bowiem uchwały rady gminy. Nadanie im odmiennych nazw ma jedynie na celu ich wyróżnienie pod względem ich treści. Jak wynika bowiem ze statutu, poszczególne formy uchwał mają ściśle określony przedmiot regulacji.