Wpis sądowy w postępowaniu nakazowym

Odpowiedź prawnika: Wpis sądowy w postępowaniu nakazowym

Sprawa gospodarcza może być rozpoznana w postępowaniu nakazowym jedynie na pisemny wniosek powoda zgłoszony w pozwie. Ponadto powód musi dochodzić roszczenia pieniężnego albo świadczenia innych rzeczy zamiennych, a okoliczności uzasadniające dochodzone żądanie powinny być udowodnione dołączonymi do pozwu dokumentami. Dokumenty, o których mowa, to:

1. dokument urzędowy,

2. zaakceptowany przez dłużnika rachunek (np. faktura),

3. wezwanie dłużnika do zapłaty i pisemne oświadczenie dłużnika o uznaniu długu,

4. zaakceptowane przez dłużnika żądanie zapłaty, zwrócone przez bank i niezapłacone z powodu braku środków na rachunku bankowym.

Sąd wydaje również nakaz zapłaty przeciwko zobowiązanemu z należycie wypełnionego weksla, którego prawdziwość i treść nie nasuwają wątpliwości. W razie przejścia na powoda praw z weksla, do wydania nakazu niezbędne jest przedstawienie dokumentów do uzasadnienia roszczenia, o ile przejście tych praw na powoda nie wynika bezpośrednio z samego weksla. 

Można przyjąć, że do pozwu został dołączony oryginał weksla - w przeciwnym razie sąd wezwałby do jego dołączenia pod rygorem zwrotu pozwu (tymczasem wezwanie sądu dotyczy jedynie wpisu sądowego i opłaty skarbowej). Zakładając zatem, że załączony do pozwu weksel został należycie wypełniony, jego treść i prawdziwość nie nasuwają wątpliwości a przejście praw z weksla na powoda wynika z samego weksla (np. indos) lub powód przedstawił sądowi dokumenty uzasadniające roszczenie, sąd powinien wydać nakaz zapłaty w postępowaniu nakazowym. W tej sytuacji sąd powinien wezwać powoda do uiszczenia wpisu sądowego w wysokości 1/4 części całego wpisu stosunkowego, należnego w danej sprawie (na podstawie § 9 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 17.12.1996 r. w sprawie określenia wysokości wpisów w sprawach cywilnych, Dz. U. Nr 154, poz. 753 ze zm.). Cały wpis stosunkowy przy podanej w pytaniu wartości przedmiotu sporu wyniesie 8% tej wartości, a więc 237,10 zł. Jest to wpis, którego wpłaty zażądał sąd, gdy tymczasem w postępowaniu nakazowym wpis wyniósłby 59,28 zł (237,10 zł/ 4).

Nie można jednak wykluczyć, że sąd powziął jakieś wątpliwości dotyczące dołączonych do pozwu dokumentów. W tej sytuacji, na podstawie art. 201 § 1 Kodeksu postępowania cywilnego (k.p.c.) przewodniczący powinien wyznaczyć posiedzenie niejawne w celu wydania nakazu zapłaty w postępowaniu upominawczym. Nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym wydaje się co do zasady, jeśli powód dochodzi roszczenia pieniężnego (a tak jest w przypadku określonym w pytaniu). Jednak również wówczas wpis wynosi jedynie 1/4 części całego wpisu (czyli 59,28 zł). Trzeba jednak pamiętać, że zgodnie z art. 486 § 1 i 498 § 2 k.p.c. w razie braku podstaw do wydania nakazu zapłaty przewodniczący wyznacza rozprawę. Sąd może więc skierować sprawę do postępowania zwykłego (co zwykle zostaje zaznaczone w treści wezwania do uiszczenia wpisu) i w tym przypadku wpis wyniesie 237,10 zł. Przede wszystkim należy więc sprawdzić oznaczenie sygnatury sprawy, która wskaże nam, czy sprawa została skierowana do postępowania nakazowego. Jeśli sąd nadał sprawie sygnaturę np. IV GNc, oznacza to właśnie rozpoznanie sprawy w postępowaniu nakazowym lub upominawczym (symbol "IV" oznacza numer wydziału sądowego, symbol "G" sprawę gospodarczą, zaś symbol "Nc" postępowanie nakazowe lub upominawcze). Wtedy należy uznać, że sąd pomylił się, żądając całego wpisu. Należy jednak bezwględnie uiścić 1/4 częśc tego wpisu, załączając jednocześnie pismo przewodnie z wyjaśnieniem wysokości kwoty. Oczywiście przed samodzielnym podjęciem decyzji w tej kwestii warto zadzwonić do sekretariatu wydziału gospodarczego w celu potwierdzenia charakteru postępowania. Jeśli okaże się, że sprawa została jednak przekazana do postępowania zwykłego, niestety należy uiścić całość żądanej opłaty. Niedokonanie wpłaty w terminie tygodniowym od daty otrzymania żądania spowoduje zwrot pozwu.      

Odnośnie zaś żądania opłaty skarbowej od pełnomocnictwa, wydaje się, że żądanie takie pozbawione jest podstaw prawnych, skoro w sprawie nie występuje żaden pełnomocnik. Jeśli bowiem w wyniku powierniczego przelewu wierzytelności pytający nabył skutecznie wierzytelność i dochodzi jej we własnym imieniu, a ponadto samodzielnie, niekorzystając z pomocy pełnomocnika, nie może być mowy o opłacie skarbowej od pełnomocnictwa. Dziwi również kwota 7 zł, ponieważ opłata skarbowa od pełnomocnictwa wynosi 15 zł. Można więc skierować do sądu pismo z prośbą o wyjaśnienie tej kwestii, zaznaczając, że w sprawie nie występuje pełnomocnik. Niewpłacenie tej opłaty nie spowoduje jednak dla powoda ujemnych skutków procesowych - sąd nie może zwrócić pozwu tylko z powodu braku opłaty skarbowej. Może co najwyżej (jak wynika z treści wezwania) zawiadomić właściwy organ podatkowy, ale skutków podatkowych obawiać można się w razie rzeczywistego braku należnej opłaty. Tymczasem brak pełnomocnika w sprawie a więc brak pełnomocnictwa oznacza, iz nie ma podstaw do żądania od powoda opłaty skarbowej.