Wydanie przez ZUS pierwszej decyzji w sprawie świadczenia emerytalnego

Odpowiedź prawnika: Wydanie przez ZUS pierwszej decyzji w sprawie świadczenia emerytalnego

Zasadnicze znaczenie ma tutaj treść i wykładnia art. 118 ust. 1 i 1a ustawy o emeryturach i rentach z FUS:

1. Organ rentowy wydaje decyzję w sprawie prawa do świadczenia lub ustalenia jego wysokości po raz pierwszy w ciągu 30 dni od wyjaśnienia ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania tej decyzji, z uwzględnieniem ust. 2 i 3 oraz art. 120.

1a. W razie ustalenia prawa do świadczenia lub jego wysokości orzeczeniem organu odwoławczego za dzień wyjaśnienia ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji uważa się również dzień wpływu prawomocnego orzeczenia organu odwoławczego, jeżeli organ rentowy nie ponosi odpowiedzialności za nieustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji. Organ odwoławczy, wydając orzeczenie, stwierdza odpowiedzialność organu rentowego.

Ustawa określa szczegółowy termin do wydania decyzji pierwszorazowej. Kolejne decyzje powinny być wydawane według ogólnych zasad o załatwianiu spraw określonych w postępowaniu administracyjnym. Przez wyjaśnienie ostatniej niezbędnej okoliczności należy rozumieć rozstrzygnięcie ostatniej kwestii koniecznej dla ustalenia uprawnień (braku uprawnień) wnioskodawcy. Zatem przykładem nieprawidłowego działania będzie czasochłonne wyjaśnianie spornych epizodów kariery zawodowej wnioskodawcy, u którego bezspornie stwierdzono okres składkowy i nieskładkowy wystarczający do przyznania świadczenia. W przypadku pozytywnego ustalenia prawa do świadczenia zasadą winno być jak najszybsze wydanie decyzji. Świadczy o tym chociażby uregulowanie art. 120 u.e.r.w skazujące, że organ rentowy zobowiązany jest raczej przyznać świadczenie w wysokości zaliczkowej, niż odwlekać wydanie decyzji do momentu jednoznacznego ustalenia właściwej wysokości świadczenia. Jak stwierdzono w uzasadnieniu postanowienia Sądu Najwyższego z dnia 13 maja 1999 roku1, szybkie i skuteczne nabycie świadczeń stanowi słuszny interes ubezpieczonego.