Wymiar czasu pracy a liczba godzin ponad wymiar

Odpowiedź prawnika: Wymiar czasu pracy a liczba godzin ponad wymiar

Zgodnie z art. 151 § 5 kodeksu pracy, strony ustalają w umowie o pracę dopuszczalną liczbę godzin pracy ponad określony w umowie wymiar czasu pracy pracownika zatrudnionego w niepełnym wymiarze czasu pracy, których przekroczenie uprawnia pracownika, oprócz normalnego wynagrodzenia, do dodatku do wynagrodzenia (w wysokości analogicznej od wynagrodzenia za pracę w godzinach nadliczbowych - art. 151[1] § 1 kp).

Przepis powyższy stanowi ograniczenie przekraczania ustalonego wymiaru czasu pracy osób w niepełnym wymiarze czasy prac. Chodzi o to, że jeśli strony ustaliły w umowie o pracę niepełny wymiar czasu pracy, to pracodawca nie powinien zatrudniać takiego pracownika w wymiarze wyższym (faktyczne wykonywanie przez pracownika pracy nie może być wykonywane w wymiarze wyższym niż w skazany w umowie).

W związku z powyższym strony mogą określić w umowie pułap godzin, którego przekroczenie będzie powodowało obowiązek naliczania dodatkowego wynagrodzenia. Powyższa swoboda jest jedynie ograniczona wymiarem niepełnego lub pełnego zatrudnienia. Limit ten może dotyczyć wymiaru czasu pracy, jak i rozmiaru pracy w konkretnych dniach bądź tygodniach.

W przedstawionym stanie faktycznym strony ustaliły zatrudnienie w wymiarze 1/2 etatu, mogą więc wskazać w umowie, że przekroczenie wymiaru np. 3/4 etatu będzie powodowało obowiązek pracodawcy do zapłaty dodatkowego wynagrodzenia. Na podstawie powyższych postanowień sytuacja pracownika kształtowałaby się w następujący sposób:

1. po pierwsze - w okresie pracy w ramach 3/4 etatu - pracownikowi będzie przysługiwało normalne wynagrodzenie;
2. po drugie - w wymiarze pomiędzy 3/4 etatu a pełnym wymiarem - pracownikowi będzie przysługiwało, za ten okres, dodatkowe wynagrodzenie (takie jak za pracę w godzinach nadliczbowych);
3. po trzecie - po przekroczeniu wymiaru pełnego etatu - pracownikowi przysługują takie same prawa jak pracownikowi zatrudnionemu w pełnym wymiarze czasu pracy, a więc otrzyma on wynagrodzenie w godzinach nadliczbowych na ogólnych zasadach.

Jak wynika z powyższego przepis art. 150 § 5 kp nie zawiera sztywnego limitu wymiaru czasu pracy pracownika zatrudnionego w niepełnym wymiarze czasu pracy, a więc decyzja w tym zakresie jest pozostawiona swobodnej woli stron.