Zajęcie udziałów w spółce przez komornika

Odpowiedź prawnika: Zajęcie udziałów w spółce przez komornika

Zaspokojenie wierzyciela z udziałów w spółce z ograniczona odpowiedzialnością może nastąpić na dwa sposoby:

• z dochodów, które przynoszą zajęte udziały (np. dywidenda),

• z kwoty uzyskanej w wyniku zbycia udziałów.

Wybór sposobu zaspokojenia należy do wierzyciela. Zgodnie z art. 904[1] Kodeksu postępowania cywilnego zaspokojenie przez sprzedaż bądź to w drodze licytacji bądź w wyniku sprzedaży z wolnej ręki następuje na wniosek wierzyciela. Jeżeli wierzyciel nie złoży wniosku o sprzedaż udziałów, komornik nie może dokonać ich sprzedaży. Komornik zobowiązany jest do zajęcia udziałów oraz wszelkich roszczeń, które przysługują dłużników z tytułu posiadania udziałów w spółce. Dopóki wierzyciel nie złoży wniosku o sprzedaż udziałów komornik nie będzie mógł przeprowadzić ich zbycia, a do tego czasu zaspokojenie wierzyciela następowało będzie z dochodów, które udziały przynoszą. Przez cały czas udziały te będą zajęte, a spółka nie będzie mogła wypłacać dłużnikowi żadnych świadczeń.

Należy tez pamiętać o ograniczeniu w zbywaniu udziałów zawartym w art. 185 Kodeksu spółek handlowych. Zgodnie z tym przepisem umowa spółki może ograniczyć możliwość zbycia udziałów w ten sposób, że spółka ma prawo przedstawić osobę, która nabędzie udział za cenę, jaką określi sąd rejestrowy po zasięgnięciu, w miarę potrzeby, opinii biegłego. Spółka powinna, w terminie dwóch tygodni od dnia zawiadomienia jej przez sąd rejestrowy o zarządzeniu sprzedaży, zgłosić wniosek o przeprowadzenie w tym trybie wyceny udziału. Jeżeli w tym terminie spółka nie wystąpi z wnioskiem o przeprowadzenie wyceny udziału, albo jeżeli w terminie dwóch tygodni od dnia zawiadomienia spółki o ustaleniu ceny nabycia osoba wskazana przez spółkę nie wpłaci komornikowi sądowemu ustalonej ceny, udziały będą sprzedane w trybie przewidzianym w przepisach egzekucyjnych.

Przepisy nie przewidują żadnych terminów, w których komornik byłby zobligowany do powołania biegłego celem oszacowania udziałów oraz terminu ogłoszenia licytacji. Przepisy przewidują jedynie, że sprzedaż zajętych udziałów nie może nastąpić wcześniej niż siódmego dnia od daty zajęcia.

Sprzedaż na wniosek wierzyciela może nastąpić w trybie licytacyjnym, bądź przez sprzedaż z wolnej ręki.

Na wniosek dłużnika, za zgodą wierzyciela, sprzedaż może nastąpić bez oszacowania udziałów. Sprzedaż za wskazaną przez dłużnika cenę może nastąpić, gdy nie naruszy to interesów wierzyciela. Dłużnik winien wówczas wskazać cenę minimalną, poniżej której sprzedaż nie może być dokonana. Dłużnik może wskazać osobę nabywcy albo też wskazać kilka osób uprawnionych do nabycia oraz kolejność, w jakiej prawo nabycia będzie im przysługiwało. Jeżeli do sprzedaży nie dojdzie w terminie tygodnia od dnia, w którym wierzyciel wyraził zgodę na sprzedaż (np. żadna ze wskazanych osób nie nabędzie udziałów), komornik sprzeda zajęte udziały w drodze licytacji, chyba że wierzyciel wyrazi zgodę na ponowną sprzedaż z wolnej ręki. 

Komornik może sprzedać zajęte udziały z wolnej ręki z własnej inicjatywy po cenie nie niższej niż 75 % ceny oszacowania. Sprzedaż ta nie może nastąpić wcześniej niż czternastego dnia od oszacowania.

Jeżeli żaden z w/w sposobów sprzedaży nie znajdzie zastosowanie, sprzedaż następuje w wyniku sprzedaży licytacyjnej.

Jak wynika z powyższego, jeżeli wierzyciel nie złoży wniosku o zbycie udziałów, komornik nie będzie mógł z własnej inicjatywy przeprowadzić sprzedaży udziałów. W takim przypadku udziały cały czas będą zajęte, a dochody jakie udziały te przynoszą będą zaliczane przez komornika na poczet wierzytelności przysługującej wierzycielowi egzekwującemu.