Zakup udziału w nieruchomości

Odpowiedź prawnika: Zakup udziału w nieruchomości

Jak rozumiemy, matka i syn są obecnie współwłaścicielami nieruchomości po 1/2. O ile nie mamy do czynienia z gospodarstwem rolnym, to nie istnieje ustawowe prawo pierwokupu drugiego współwłaściciela. Może ono natomiast wynikać z umowy zawartej między współwłaścicielami, jeśli takowa została w ogóle zawarta. Nawet jednak gdyby taka umowa istniała, to w razie sprzedaży z pominięciem prawa pierwokupu odpowiedzialny za szkodę byłby tylko zbywca.

Współwłaściciel może swobodnie rozporządzać swoim udziałem i nie potrzebuje do tego zgody innego współwłaściciela. Matka może zatem sprzedać swój udział nawet wbrew woli syna.

Co do założenia odrębnej księgi – musi Pan przeprowadzić zniesienie współwłasności. Można to uczynić albo na mocy umowy notarialnej (i tu oczywiście, jak to w umowie, trzeba zgody wszystkich stron), albo na mocy orzeczenia sądowego. W tym drugim przypadku współwłasność można znieść nawet wbrew woli drugiego współwłaściciela, jednakże jeżeli współwłaściciele nie będą zgodni co do sposobu podziału, to sąd oceni, który sposób będzie najodpowiedniejszy (podział fizyczna, przyznanie jednemu współwłaścicielowi, wreszcie w ostateczności sprzedaż nieruchomości i podział ceny).

Umowę o podziale nieruchomości może zawrzeć tylko współwłaściciel, on też tylko może złożyć wniosek o zniesienie współwłasności do sądu. Matka i syn mogą oczywiście przed sprzedażą znieść współwłasność.

Proszę pamiętać, że podział domu nie zawsze jest możliwy. Można go poprowadzić wzdłuż ściany pionowej ("w pionie"), o ile dom da się podzielić w ten sposób na dwie samodzielne części. Można też ustanowić odrębną własność lokalu (podział "w poziomie"), jeżeli taki samodzielny lokal da się wyodrębnić. W takim jednak wypadku część domu, która będzie służyć wszystkim, stanie się częścią wspólną – będzie to współwłasność przymusowa, której nie da się znieść.