Zastaw na udziałach spółki z o.o.

Odpowiedź prawnika: Zastaw na udziałach spółki z o.o.

Ad 1.

W myśl artykułu 230 Kodeksu spółek handlowych, jeżeli umowa spółki nie stanowi inaczej - aby zaciągnąć zobowiązanie lub rozporządzić prawem przekraczającym dwukrotnie wartość kapitału zakładowego – potrzebna jest uchwała wspólników. Celem tej regulacji jest ochrona wspólników przed pochopnym zaciąganiem zobowiązań przez spółkę. Zatem, można w umowie spółki wyłączyć zastosowanie art. 230 ksh. Jeżeli nie zostało to zrobione - każdorazowa taka czynność wymagać będzie uchwały wspólników.

Uchwała wspólników, w braku odmiennych postanowień umownych, nie może wyrażać generalnej zgody na dokonywanie takich czynności. Musi dotyczyć każdego przypadku zaciągnięcia zobowiązania lub rozporządzenia prawem z osobna.

Ostatnia nowelizacja Kodeksu spółek handlowych (przepisy obowiązujące od 15.01.2004 r.), wprowadziła również, w przypadku omawianych czynności, wyjątek od reguły zawartej w artykule 17 § 1 , w myśl którego czynność podjęta bez wymaganej ustawą uchwały wspólników albo walnego zgromadzenia bądź rady nadzorczej, jest nieważna.

Od momentu wejścia w życie znowelizowanych przepisów, zaciągnięcie zobowiązania lub rozporządzenie prawem o wartości przekraczającej dwukrotnie kapitał zakładowy bez uchwały wspólników nie jest czynnością nieważną, powoduje jedynie odpowiedzialność wewnątrzkorporacyjną członków zarządu na podstawie art. 293 kodeksu spółek handlowych.

Ad 2.

Udziały w spółce z o.o. mogą być przedmiotem zastawu, jeżeli umowa spółki nie stanowi inaczej. Ustawowym zakazem objęte jest jedynie przyjmowanie w zastaw udziałów własnych. Umowa spółki może również  ograniczać ustanawianie zastawów lub uzależniać możliwość zastawu od zgody spółki.

Umowa zastawu udziału powinna być zawarta, zgodnie z art. 180 ksh w formie pisemnej z podpisami notarialnie poświadczonymi. Umowa zawarta bez zachowania przepisanej prawem formy jest nieważna.

Spółka, której udziały są zastawiane powinna być opisana jak najdokładniej – powinny być podane takie dane jak: firma, adres, numer KRS, oznaczenie sądu rejestrowego, wielkość kapitału zakładowego, wartość nominalna udziału, liczba udziałów objęta zastawem.

Wraz z ustanowieniem zastawu, powstają określone obowiązki takie, jak:

• zawiadomienie spółki o fakcie ustanowienia zastawu wraz z przedstawieniem dowodu na dokonanie tej czynności(zawarta umowa zastawu). Ustanowienie zastawu lub użytkowania jest skuteczne wobec spółki od chwili, gdy spółka otrzyma od jednego z zainteresowanych zawiadomienie o tym wraz z dowodem dokonania czynności Jeżeli spółka nie zostanie powiadomiona o fakcie ustanowienia zastawu, powoduje to bezskuteczność zastawu wobec spółki. Zawiadomienie takie może złożyć każdy zainteresowany.

• zarząd powinien  wpisać fakt ustanowienia zastaw do księgi udziałów

•  zarząd powinien złożyć sądowi rejestrowemu podpisaną przez wszystkich członków zarządu nową listę wspólników z wymienieniem liczby i wartości nominalnej udziałów każdego z nich oraz wzmianką o ustanowieniu zastawu lub użytkowania udziału.

Na naszych stronach znajduje się Umowa zastawu udziału w spółce.