Zastrzeżenie prawa własności w umowie sprzedaży

Odpowiedź prawnika: Zastrzeżenie prawa własności w umowie sprzedaży

Z opisu stanu faktycznego domyślamy się, iż mamy tu do czynienia ze sprzedażą uregulowaną przepisami kodeksu cywilnego, a tym samym zgodną z prawem, uregulowaną przepisami artykułów 589 – 591. Artykuł 589 stanowi, iż jeżeli sprzedawca zastrzegł sobie własność sprzedanej rzeczy ruchomej aż do uiszczenia ceny, poczytuje się w razie wątpliwości, że przeniesienie własności rzeczy nastąpiło pod warunkiem zawieszającym. Z opisanego stanu faktycznego wynika, iż z takim właśnie zastrzeżeniem własności mamy tu do czynienia. Wspomnianym wyżej warunkiem zawieszającym jest zapłata pełnej ceny sprzedaży. Zasadnicza umowa sprzedaży nie jest warunkowa, warunek dotyczy jedynie przejścia własności. Po ziszczeniu się warunku kupujący uzyskuje prawo własności. Strony mogą także zastrzec prawo własności w taki sposób, iż sprzedający wyda rzecz kupującemu. Wtedy kupujący aż do momentu zapłaty całej sumy jest tylko zwykłym posiadaczem. Wniosek z tego taki – jeżeli mamy do czynienia z zastrzeżeniem własności rzeczy, gdy sprzedający nie wydaje rzeczy kupującemu – rozporządzanie rzeczą jest po prostu fizycznie niemożliwe. W sytuacji, gdy rzecz została wydana kupującemu, ale zostało dokonane opisywane zastrzeżenie własności, rozporządzenie taką rzeczą może prowadzić do konsekwencji prawnych, gdyż do momentu ziszczenia się warunku, kupujący jest de facto osobą nieuprawnioną do rozporządzania. Bowiem skoro sprzedawca, mimo sprzedaży i wydania rzeczy, nie przestaje być jej właścicielem, może korzystać z ochrony prawnorzeczowej (windykacja) przeciwko przede wszystkim kupującemu (oczywiście tylko po rozwiązaniu umowy sprzedaży), a także ewentualnemu dalszemu nabywcy rzeczy działającemu w złej wierze. Ochrona ta jednak jest niewystarczająca w razie zbycia rzeczy przez kupującego i wydania jej nabywcy będącemu w dobrej wierze, tak więc zastrzeżenie własności nie chroni sprzedawcy w pełni przed jej utratą.