Zatrudnienie nauczyciela na podstawie mianowania w niepełnym wymiarze czasu pracy

Odpowiedź prawnika: Zatrudnienie nauczyciela na podstawie mianowania w niepełnym wymiarze czasu pracy

Mianowanie nauczyciela może mieć miejsce tylko w sytuacji, gdy istnieją warunki do zatrudnienia nauczyciela w szkole w pełnym wymiarze zajęć na czas nieokreślony. Co za tym idzie nauczyciel mianowany może być zatrudniony w pełnym wymiarze czasu pracy. Praca w innym wymiarze czasu pracy oznacza, że nauczyciel musi być zatrudniony na innej niż mianowanie podstawie. Przy czym jak podkreślił Sąd Najwyższy "warunki zatrudnienia nauczyciela w pełnym wymiarze zajęć na czas nieokreślony w rozumieniu art. 10 ust. 5 pkt 6 ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r. - Karta Nauczyciela (Tekst jednolity: Dz. U. 2006 r. Nr 97 poz. 674 ze zm.) w brzmieniu ustalonym ustawą z dnia 15 lipca 2004 r. o zmianie ustawy - Karta Nauczyciela oraz o zmianie niektórych innych ustaw (Dz. U. 2004 r. Nr 179 poz. 1845) nie występują, jeżeli z oceny konkretnej sytuacji wynika, że możliwość zapewnienia takiego zatrudnienia istnieje tylko w danym roku szkolnym, a szkoła nie planuje zajęć pozwalających na to w kolejnym roku". Wyrok Sądu Najwyższego - Izba Pracy, Ubezpieczeń Społecznych i Spraw Publicznych.

Niemniej Karta Nauczyciela przewiduje od powyższej zasady wyjątek. Otóż zgodnie z art. 20 ust. 1 tej ustawy organ prowadzący szkołę może nałożyć na nauczyciela obowiązek podjęcia pracy w innej szkole lub szkołach i na tym samym lub - za jego zgodą - na innym stanowisku, w celu uzupełnienia tygodniowego obowiązkowego wymiaru zajęć dydaktycznych, wychowawczych lub opiekuńczych w wymiarze nie większym niż 1/2 obowiązkowego wymiaru zajęć. W wypadku niewyrażenia zgody nauczyciel otrzymuje wynagrodzenie za część obowiązkowego wymiaru zajęć. Natomiast zgodnie z ust. 2 tego artykułu zasada ograniczenia zatrudnienia nauczyciela zatrudnionego na podstawie mianowania do wymiaru nie niższego niż 1/2 obowiązkowego wymiaru zajęć i proporcjonalnego zmniejszenia wynagrodzenia może być - za zgodą nauczyciela - stosowana również w wypadku, gdy z przyczyn, o których mowa w art. 20 ust. 1, nie ma możliwości zatrudnienia nauczyciela w pełnym wymiarze zajęć oraz nie istnieją warunki do uzupełnienia tygodniowego obowiązkowego wymiaru zajęć dydaktycznych, wychowawczych lub opiekuńczych w innej szkole. W razie braku zgody nauczyciela zatrudnionego na podstawie mianowania na ograniczenie wymiaru zatrudnienia i proporcjonalne zmniejszenie wynagrodzenia, stosuje się przepisy art. 20.

Przepisów tych nie można interpretować jednak, jako przyzwolenie na zmianę stosunku pracy nauczyciela mianowanego na podstawie porozumienia stron. Prośba wyrażona przez nauczyciela o przejście na pół etatu nie uzasadnia zastosowania tej konstrukcji. Mało tego, ograniczenie wymiaru zajęć nauczyciela zatrudnionego na podstawie mianowania z takiego powodu byłoby niedopuszczalne, albowiem przejście nauczyciela z całego na pół etatu, na prośbę nauczyciela, jest nie tylko zmianą treści stosunku pracy, ale przede wszystkim zmianą podstawy prawnej stosunku pracy nauczyciela z mianowania na umowę o pracę. Wnioski te potwierdził w swoim orzecznictwie Sąd Najwyższy: " Uchwała Sądu Najwyższego - Izba Administracyjna, Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z dnia 11 września 1996 r., I PZP 22/96. Ograniczenie pełnego wymiaru zajęć nauczyciela mianowanego, poza sytuacjami określonymi w art. 22 ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r. - Karta Nauczyciela (Dz. U. 1982 r. Nr 3 poz. 19 ze zm.), jest niedopuszczalne. 2. Zgoda nauczyciela mianowanego na zatrudnienie w niepełnym wymiarze zajęć, ma jedynie znaczenie dla oceny jego gotowości do pracy" Orzeczeniu temu Sąd Najwyższy nadał rangę zasady prawnej, co oznacza że wszystkie sądy są zobligowane jej przestrzegać.