Złożenie świadczenia do depozytu sądowego
Pytanie:
"Jeden z moich byłych najemców - po upływie okresu umowy nie opuścił nieruchomości mimo wezwań z mojej strony i przez cały czas użytkuje ją bezumownie. Umowa przewidywała taką sytuację i możliwość obciążenia 200% czynszem, jeśli nieruchomość nie zostanie opuszczona. Co miesiąc więc b. kontrahent obciążany był notą za bezumowne korzystanie, ale nie płacił. Na wezwanie do zapłaty - odpowiedział, że nie kwestionuje obowiązku zapłaty, ale ma wątpliwości, komu powinien zapłacić. Faktycznie - najemca ten zwrócił się do urzędu miasta w tej sprawie i uzyskał odpowiedź (przekazaną mi do wiadomości), że urząd sprawdzi problem. Jednak mimo upływu ponad pół roku, urząd stanowiska nie zajął. Obecnie - na ostatni dzień października urząd miasta przejmuje wreszcie nieruchomość od likwidatora z tzw. stanem zerowym czyli bez jakichkolwiek zaległości. W tej sytuacji zwróciłam się do b. najemcy o uzgodnienie salda zadłużenia z tytułu not obciążeniowych i uzgodnienia terminu zapłaty, jednak dłużnik po prostu odesłał dokument bez podpisu informując, że odmawia uzgodnienia salda, ponieważ likwidator nie miał prawa tego żądać jako nieposiadający uprawnień. Wszystko więc wskazuje, że sprawa skończy się sądzie, ale przedtem chciałabym jeszcze raz wezwać dłużnika do zapłaty. Mam jednak problem ze wskazaniem konta do zapłaty, bowiem obydwa konta zostały zajęte przez komornika skarbowego i postępowanie o uwolnienie się od tego zajęcia jeszcze trochę potrwa. Swojego czasu dłużnik sam deklarował się, że jest gotów zapłacić, ale nie wie komu i nawet deklarował złożenie swojej należności na depozycie sądowym. W jaki sposób następuje czynność złożenia środków w depozycie sądowym? Czy mogę dłużnika wezwać do tego tylko w wezwaniu do zapłaty? Czy też musi to być zarządzone przez sąd, a jeśli tak, to jak do tego doprowadzić?"
Odpowiedź prawnika: Złożenie świadczenia do depozytu sądowego
Dłużnik może złożyć przedmiot do depozytu sądowego w następujących przypadkach:
-
jeżeli wskutek okoliczności, za które nie ponosi odpowiedzialności, nie wie, kto jest wierzycielem, albo nie zna miejsca zamieszkania lub siedziby wierzyciela;
-
jeżeli wierzyciel nie ma pełnej zdolności do czynności prawnych ani przedstawiciela uprawnionego do przyjęcia świadczenia;
-
jeżeli powstał spór, kto jest wierzycielem;
-
jeżeli z powodu innych okoliczności dotyczących osoby wierzyciela świadczenie nie może być spełnione (art. 467 kodeksu cywilnego).
Oprócz powyżej wymienionych sytuacji kc dopuszcza również inne przypadki złożenia do depozytu sądowego:
-
jeżeli wierzyciel odmawia pokwitowania (art. 463 kc),
-
jeżeli wierzyciel jest w zwłoce np. z przyjęciem zaofiarowanego świadczenia (art. 486 § 1 kc),
-
jeżeli wierzyciel odmawia zwrotu dokumentu stwierdzającego zobowiązanie lub uczynienia na nim odpowiedniej wzmianki albo pisemnego oświadczenia o utracie dokumentu
Pewne przypadki złożenia do depozytu sądowego przewiduje prawo wekslowe.
Trzeba zatem zwrócić uwagę na fakt, że wpłata przedmiotu do depozytu sądowego jest uprawnieniem, z którego dłużnik może skorzystać, ale nie jest to jego obowiązek. Ważne złożenie do depozytu sądowego ma takie same skutki jak spełnienie świadczenia i zobowiązuje wierzyciela do zwrotu dłużnikowi kosztów złożenia.
Złożenie przedmiotu do depozytu sądowego jest możliwe dopiero po uzyskaniu zezwolenia sądu. Jeżeli jednak przedmiotem świadczenia są pieniądze polskie, złożenie do depozytu może być dokonane również przed uzyskaniem zezwolenia sądu. W takim wypadku dłużnik powinien równocześnie ze złożeniem pieniędzy zgłosić wniosek o zezwolenie na złożenie do depozytu. W razie uwzględnienia tego wniosku złożenie do depozytu uważa się za dokonane w chwili, w której rzeczywiście nastąpiło. Postępowanie w tej sprawie jest postępowaniem nieprocesowym, wszczynanym na wniosek osoby uprawnionej (w tym wypadku dłużnika). Nie ma zatem możliwości uzyskania przez wierzyciela postanowienia nakazującego złożenie przedmiotu do depozytu. Wierzyciel jest co prawda uczestnikiem tego postępowania (por. orz. SW w Katowicach z 20 sierpnia 1976 r., II Cr 1074/76), nie można jednak uznać by miał legitymację do wszczęcia takiego postępowania. Jak zostało wskazane powyżej złożenie przedmiotu do depozytu sądowego jest uprawnieniem dłużnika i nie można go zmusić do skorzystania z tego uprawnienia, skoro jego zdaniem nie leży to w jego interesie.
Warto zwrócić uwagę, że sposobem na „wymuszenie” zdeponowania kwoty zobowiązania na rachunku depozytowym sądu. Sytuacja taka ma miejsce gdy sąd udzieli zabezpieczenia roszczenia (na podstawie 752 § 1 kpc). Sumę złożoną na rachunek depozytowy sąd umieszcza na wydzielonym, oprocentowanym rachunku bankowym w wysokości oprocentowania udzielonego przez bank dla wkładów wypłacanych na każde żądanie. Jeżeli z okoliczności sprawy wynika, że zabezpieczenie może trwać dłużej niż trzy miesiące, na wniosek obowiązanego, należy umieścić złożone do depozytu sumy w banku wskazanym przez obowiązanego na rachunku bankowym oprocentowanym jak dla lokat terminowych.
Zespół prawników
e-prawnik.pl
Skomentuj artykuł - Twoje zdanie jest ważne
Czy uważasz, że artykuł zawiera wszystkie istotne informacje? Czy jest coś, co powinniśmy uzupełnić? A może masz własne doświadczenia związane z tematem artykułu?