Zawarcie małżeństwa przez cudzoziemca

Odpowiedź prawnika: Zawarcie małżeństwa przez cudzoziemca

Zgodnie z art. 13 ustawy o cudzoziemcach przekroczenie granicy i przebywanie na terytorium Polski przez cudzoziemca jest możliwe, jeśli posiada on:

a) ważny dokument podróży

b) ważną wizę lub inny ważny dokument uprawniający do wjazdu i pobytu na tym terytorium, jeżeli są wymagane (ruch graniczny z Włochami jest ruchem bezwizowym – przyp. red.)

c) zezwolenie na wjazd do innego państwa lub zezwolenie na pobyt w innym państwie, jeżeli zezwolenia takie są wymagane w przypadku przejazdu tranzytem

Dokumentem podróży w myśl przepisów jest dokument uznany przez właściwy organ Rzeczypospolitej Polskiej, uprawniający do przekroczenia granicy, wydany cudzoziemcowi przez organ państwa obcego, organ polski lub organizację międzynarodową albo podmiot upoważniony przez organ państwa obcego lub obcą władzę o charakterze państwowym. Takim dokumentem będzie zatem włoski paszport. Dokumentami poświadczającymi legalność pobytu na terytorium Polski będą: zezwolenie na zamieszkanie na czas oznaczony, zezwolenie na osiedlenie się, zezwolenie na pobyt rezydenta długoterminowego Wspólnot Europejskich, karta pobytu. Karta pobytu, polski dokument podróży oraz tymczasowy polski dokument podróży (choć uprawniający tylko do jednokrotnego wjazdu na terytorium Polski) stanowią obok wskazanych powyżej dokumenty uprawniające do legalnego przekraczania polskiej granicy. W związku z powyższym rzeczywiście wątpliwości kierownika USC, co do legalnego przekroczenia granicy na podstawie włoskiego pozwolenia na pobyt czasowy są zasadne.

Z kolei wykaz dokumentów, które warunkują zawarcie małżeństwa określa art. 54 Prawa o aktach stanu cywilnego. Osoba, która zamierza zawrzeć związek małżeński ma obowiązek:

1. przedstawić dokument stwierdzający tożsamość oraz złożyć odpis skrócony aktu urodzenia, a także dowód ustania lub unieważnienia małżeństwa, jeżeli pozostawała poprzednio w związku małżeńskim, albo nieistnienia małżeństwa, jeżeli postępowanie o ustalenie nieistnienia małżeństwa toczyło się wobec tej osoby

2. złożyć pisemne zapewnienie, że nie wie o istnieniu okoliczności wyłączających zawarcie małżeństwa

3. złożyć zezwolenie na zawarcie małżeństwa, jeżeli tego wymagają przepisy Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego

Cudzoziemiec więc będzie legitymował się paszportem wystawionym przez władze państwa, z którego pochodzi, lub innym dokumentem tożsamości określonym przepisami ustawy o cudzoziemcach, np.: kartą pobytu tymczasowego, zaświadczeniem tożsamości cudzoziemca, polskim dokumentem tożsamości cudzoziemca. Wymienione dokumenty pełnią swoją funkcję wyłącznie w okresie ich ważności. Z opisu sprawy wynika, że Pani narzeczony nie może posługiwać się kartą pobytu czy też polskim dokumentem tożsamości, bo nie spełnia ustawowych przesłanek do ich otrzymania (art. 72 i 74 ustawy o cudzoziemcach). Jak wskazuje się jednak w doktrynie, wyliczenie zawarte w art. 54 prawie o aktach stanu cywilnego jest taksatywne, co oznacza, że żądanie złożenia lub przedstawienia dodatkowych dokumentów, choćby potwierdzenie legalnego pobytu cudzoziemca, pozbawione jest uzasadnienia prawnego (Czajkowska Alicja, Pachniewska Elżbieta „Prawo o aktach stanu cywilnego. Komentarz, orzecznictwo, wzory dokumentów i pism” Warszawa 2009 Wydawnictwo Prawnicze LexisNexis (wydanie IV) ss. 592).

Podsumowując, naszym zdaniem, urzędnik stanu cywilnego nie ma podstawy prawnej, aby w ogóle badać legalność pobytu cudzoziemca na terytorium RP a tym bardziej żądać dokumentów potwierdzających legalny wjazd do Polski.