Zmiana kategorii drogi

Zgodnie z art. 6a i 7 ustawy o drogach publicznych do dróg powiatowych zalicza się drogi inne niż krajowe czy wojewódzkie, stanowiące połączenia miast będących siedzibami powiatów z siedzibami gmin i siedzib gmin między sobą. 

Zaliczenie drogi do kategorii dróg powiatowych następuje w drodze uchwały rady powiatu w porozumieniu z zarządem województwa, po zasięgnięciu opinii wójtów (burmistrzów, prezydentów miast) gmin, na obszarze których przebiega droga, oraz zarządów sąsiednich powiatów, a w miastach na prawach powiatu - opinii prezydentów miast. Ustalenie przebiegu istniejących dróg powiatowych następuje w drodze uchwały rady powiatu, po zasięgnięciu opinii wójtów (burmistrzów, prezydentów miast) gmin, na obszarze których przebiega droga. 

Z kolei do dróg gminnych zalicza się drogi o znaczeniu lokalnym niezaliczone do innych kategorii, stanowiące uzupełniającą sieć dróg służących miejscowym potrzebom, z wyłączeniem dróg wewnętrznych.  Zaliczenie do kategorii dróg gminnych następuje w drodze uchwały rady gminy po zasięgnięciu opinii właściwego zarządu powiatu. Ustalenie przebiegu istniejących dróg gminnych następuje w drodze uchwały rady gminy.  

Zgodnie z powyższymi przepisami, zaliczenie drogi do kategorii dróg gminnych wymaga uchwały rady gminy (nie powiatu) po zasięgnięciu opinii zarządu powiatu. 

Pozbawienia drogi jej kategorii dokonuje się w trybie właściwym do zaliczenia drogi do odpowiedniej kategorii. Ustawodawca nie przewidział więc osobnego postępowania (podjęcia uchwały) w tym celu. Zgodnie z wyrokiem Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie, sygn. III SA/Kr 814/2005, do kategorii dróg gminnych można zaliczyć tylko te stanowiące własność gminy. Zasadę i procedurę postępowania w takich sprawach reguluje ustawa z 21 marca 1985 r. o drogach publicznych. Z art. 2a, dodanego do tej ustawy 1 stycznia 1999 r., wynika, że drogi gminne stanowią własność odpowiedniego samorządu gminy. W stanie prawnym obowiązującym od 1 stycznia 1999 r. do kategorii dróg gminnych mogą być zaliczone tylko te stanowiące własność samorządu gminnego.  

W świetle powyższego wydaje się więc, iż nie jest wystarczające zaliczenie drogi do danej kategorii, lecz należy także uregulować kwestię własności tej drogi.

Zgodnie z art. 14 ustawy o gospodarce nieruchomościami nieruchomości stanowiące przedmiot własności jednostek samorządu terytorialnego mogą być sprzedawane Skarbowi Państwa lub innym jednostkom samorządu terytorialnego za cenę niższą niż wartość rynkowa nieruchomości albo oddawane im w użytkowanie wieczyste bez pobierania pierwszej opłaty. 

Zawarcie takiej umowy sprzedaży wymaga uprzedniej zgody odpowiednio rady lub sejmiku w odniesieniu do nieruchomości stanowiących własność jednostek samorządu terytorialnego, to samo dotyczy ewentualnej bonifikaty. Należy więc ustalić z powiatem cenę nieruchomości oraz uiścić jej wysokość na konto powiatu, które  sprzedaje nieruchomość gminie. Sprzedaż ta następuje w drodze bezprzetargowej.  

Ustawodawca nie przewidział procedury odwoławczej w opisywanym przypadku. Zasady wydatkowania ceny otrzymanej ze sprzedaży nieruchomości powinien określać budżet powiatu. Proszę jednak zwrócić uwagę, że zaliczenie drogi do kategorii dróg gminnych wymaga jedynie opinii, a nie zgody. W przedstawionej sytuacji należałoby więc najpierw uregulować kwestię własności drogi, a następnie dokonać jej zaliczenia do odpowiedniej kategorii.