Zniesienie współwłasności nieruchomości

Odpowiedź prawnika: Zniesienie współwłasności nieruchomości

Z opisanego stanu faktycznego wynika, iż nie ma potrzeby rozważać umownego sposobu zniesienia współwłasności nieruchomości (co musiałoby się odbyć przed notariuszem), gdyż sam pytający zaznaczył, iż brak jest zgody pomiędzy współwłaścicielami. W takim wypadku zawsze pozostaje tylko postępowanie przed sądem. Należy zatem odwołać się do przepisów kodeksu postępowania cywilnego. Jak sam pytający zauważył w celu zniesienia współwłasności przed sądem składa się do sądu wniosek, a nie pozew, jest to bowiem postępowanie nieprocesowe (nawet w przypadku, gdy nie ma zgody pomiędzy współwłaścicielami). Zgodnie z artykułem 617 kodeksu postępowania cywilnego we wniosku o zniesienie współwłasności należy dokładnie określić rzecz mającą ulec podziałowi oraz przedstawić dowody prawa własności. Jak zapewne Państwo wiecie wniosek o zniesienie współwłasności może złożyć każdy ze współwłaścicieli lub spadkobierca współwłaściciela. Oczywiście wniosek ten musi spełniać wszystkie wymagania stawiane wnioskowi o wszczęcie postępowania nieprocesowego, czyli powinien czynić zadość przepisom o pozwie, z tą zmianą, że zamiast pozwanego należy wymienić zainteresowanych w sprawie. Na stronach naszego serwisu znajduje się wzór wniosku o zniesienie współwłasności, którym możecie się Państwo posłużyć Wniosek o zniesienie współwłasności

Ponadto we wniosku należy dokładnie określić rzecz mającą ulec podziałowi oraz przedstawić dowody prawa własności, przy to dokładne określenie nieruchomości polega na podaniu miejsca jej położenia (miejscowość, ulica, numer), oznaczenia przypisanego w księdze wieczystej (zbiorze dokumentów) i ewidencji gruntów, obszaru, części składowych (w tym praw związanych z własnością) oraz przeznaczenia gospodarczego. Jeśli w skład nieruchomości wchodzą budynki, należy wskazać ich położenie, przeznaczenie, funkcje użytkowe oraz - w miarę potrzeby ogólne dane techniczne. W wypadku gruntów istotna jest powierzchnia i rodzaj użytków.

Dowodami stwierdzającymi prawo własności nieruchomości (oraz wysokość udziałów) są te, które z mocy przepisów prawa stwierdzają nabycie własności lub stanowią dowód, że takie nabycie miało miejsce; w szczególności należy do nich zaliczyć odpisy z ksiąg wieczystych (zbiorów dokumentów), orzeczenia sądowe lub administracyjne, odpisy umów notarialnych przenoszących własność, wyciągi z tabel likwidacyjnych, wyrysy i wypisy z ewidencji gruntów i budynków oraz operaty ewidencyjne.

W braku takich dokumentów prawo własności nieruchomości może być wykazywane za pomocą innych środków dowodowych, świadków nie wyłączając. W takiej sytuacji te właśnie środki dowodowe należy wymienić we wniosku.
We wniosku należy też wskazać wszystkich uczestników postępowania - współwłaściciele (lub ich spadkobiercy), a także inne osoby, które prezentują interes prawny (np. wierzyciele współwłaścicieli, uprawnieni z tytułu ograniczonych praw rzeczowych na nieruchomości wspólnej, samoistni posiadacze). Wnioskodawca zobowiązany jest jednak wymienić we wniosku tylko te osoby, o których przy zachowaniu zwykłej staranności wie, że są zainteresowane wynikiem sprawy, czyli w praktyce pozostałych współwłaścicieli.
Z całą pewnością sąd w postępowaniu o zniesienie współwłasności będzie Państwa jako współwłaścicieli nakłaniał do zgodnego przeprowadzenia podziału, wskazując sposoby mogące do tego doprowadzić.

Z opisu wynika także, że przed sądem także nie ma widoków na dokonanie zgodnego podziału nieruchomości. Zatem zastosowanie będzie miał kolejny przepis artykułu 623 kodeksu postępowania cywilnego, zgodnie z którym w razie braku podstaw do wydania postanowienia na zgodny wniosek, gdy zachodzą warunki do dokonania podziału w naturze, sąd dokonuje tego podziału na części odpowiadające wartością udziałom współwłaścicieli z uwzględnieniem wszelkich okoliczności zgodnie z interesem społeczno-gospodarczym. Różnice wartości wyrównuje się przez dopłaty pieniężne.

Co do określenia wartości, to samo Państwo określicie ją składając wniosek, bowiem wartość przedmiotu postępowania powinna być określona od razu. Wskazując wartość powinniście Państwo wziąć pod uwagę ceny nieruchomości o podobnym przeznaczeniu, tego samego typu uwzględniając ceny nieruchomości w Państwa miejscowości.
 
W zakresie zwolnień od kosztów sądowych prosimy o zapoznanie się z treścią artykułu Zwolnienie od kosztów sądowych