12.11.2005

Zespół
e-prawnik.pl

Jakie są konsekwencje ujawnienia skandalu z udziałem osoby z życia publicznego - opinia prawna

Stan faktyczny 

Opublikowałem w Internecie bardzo obiektywną relację z rozmowy z kontrahentem, w której na stanowcze żądanie o uiszczenie opłaty za wykonane usługi odpowiada on grożąc pobiciem. Relację z nagranej rozmowy telefonicznej opublikowałem wraz z materiałem dźwiękowym. Nazwisko kontrahenta wymieniłem w tekście. Jakie przepisy złamałem i co mi za to grozi? Jestem w stanie bronić tego co opublikowałem i nagrałem jako zgodnego ze stanem rzeczywistym. Wszystko to, co zrobiłem, zrobiłem wiedząc, że osoba która była moim rozmówcą dwa lata temu startowała w tegorocznych wyborach do parlamentu, wiedziałem że jest kandydatem na posła RP. Do opublikowania nagrania w tym momencie skłoniła mnie obawa, iż bandyta stanie się posłem. Zaraz po opublikowaniu notatki i nagrania zwróciłem się bezpośrednio do tej osoby drogą elektroniczną oraz do władz partii, z ramienia której osoba ta kandydowała. Jak powinienem się bronić, jeżeli sprawa znajdzie swój finał w prokuraturze?

Porady prawne

 Porada prawna 

Opisany stan faktyczny wskazuje na konieczność rozważenia możliwoÅ›ci naruszenia przepisów prawa cywilnego w zakresie, w jakim obejmujÄ… swÄ… ochronÄ… dobra osobiste oraz przepisów prawa karnego. 

Naruszenie dóbr osobistych 

Dobra osobiste każdego czÅ‚owieka takie jak zdrowie, wolność, cześć, swoboda sumienia, nazwisko lub pseudonim, wizerunek, tajemnica korespondencji, nietykalność mieszkania, twórczość naukowa, artystyczna, wynalazcza i racjonalizatorska pozostajÄ… pod ochronÄ… prawa cywilnego, niezależnie od ochrony przewidzianej w innych przepisach (art. 23 kodeksu cywilnego). Wyliczenie dóbr zawarte w przepisie art. 23 k.c. jest wyliczeniem przykÅ‚adowym, a nie kompletnym co oznacza, że w konkretnej sytuacji można wskazać na inne dobra osobiste niż któreÅ› z wyżej wymienionych. 

Zgodnie z przepisem art. 24 k.c. ten, czyje dobro osobiste zostaje zagrożone cudzym dziaÅ‚aniem, może żądać zaniechania tego dziaÅ‚ania, chyba że nie jest ono bezprawne. W razie dokonanego naruszenia może on także żądać, ażeby osoba, która dopuÅ›ciÅ‚a siÄ™ naruszenia, dopeÅ‚niÅ‚a czynnoÅ›ci potrzebnych do usuniÄ™cia jego skutków, w szczególnoÅ›ci ażeby zÅ‚ożyÅ‚a oÅ›wiadczenie odpowiedniej treÅ›ci i w odpowiedniej formie. Na zasadach przewidzianych w kodeksie może on również żądać zadośćuczynienia pieniężnego lub zapÅ‚aty odpowiedniej sumy pieniężnej na wskazany cel spoÅ‚eczny. Z kolei jeÅ›li wskutek naruszenia dobra osobistego zostaÅ‚a wyrzÄ…dzona szkoda majÄ…tkowa, poszkodowany może żądać jej naprawienia na zasadach ogólnych.  

W przedmiotowej sprawie kandydat na posÅ‚a, którego nazwisko ujawniÅ‚ Pan wraz z nagraniem rozmowy może wskazać, iż swym postÄ™powaniem naruszyÅ‚ Pan jego dobre imiÄ™ albo, że PaÅ„skie dziaÅ‚anie, co prawda nie naruszyÅ‚o jego dobrego imienia, ale że dobre imiÄ™ zostaÅ‚o zagrożone publikacjÄ… (na stronie internetowej) jego danych w powiÄ…zaniu z „kompromitujÄ…cÄ…” treÅ›ciÄ… rozmowy.  

W obu przypadkach kandydat będzie mógł wystąpić do Pana z żądaniem określonego zachowania się:

  • w przypadku zarzucenia Panu naruszenia dobra osobistego bÄ™dzie mógÅ‚ żądać od Pana nie tylko zaprzestania naruszeÅ„, ale również zÅ‚ożenia oÅ›wiadczenia o odpowiedniej treÅ›ci czy w koÅ„cu, jeÅ›li wykaże, że na skutek naruszenia dobra osobistego poniósÅ‚ szkodÄ™ majÄ…tkowÄ… - odszkodowania,

  • w przypadku zarzucenia, iż swym dziaÅ‚anie zagroziÅ‚ Pan jego dobru osobistemu bÄ™dzie mógÅ‚ żądać zaprzestania dziaÅ‚aÅ„ zagrażajÄ…cych jego dobrom osobistym - czyli jak w przedmiotowej sprawie usuniÄ™cia informacji oraz nagrania ze strony internetowej.

Można oczywiÅ›cie wskazać również na okolicznoÅ›ci, iż samo nagrywanie rozmowy bez uprzedniego uzyskania zgody osoby nagrywanej byÅ‚o naruszeniem jej dóbr osobistych. 

RoszczeÅ„ powyższych kandydat na posÅ‚a może dochodzić na drodze postÄ™powania cywilnego. JeÅ›li wiÄ™c nie zaspokoi Pan dobrowolnie ewentualnych żądaÅ„ wówczas kandydat na posÅ‚a bÄ™dzie mógÅ‚ dochodzi np: odszkodowania przed sÄ…dem. 

Niezależnie od powyższego należy wskazać, że dla przyjÄ™cia naruszenia dóbr osobisty istotnÄ… przesÅ‚ankÄ… jest bezprawność naruszenia, przy czym art.. 24 k.c. wprowadza domniemanie bezprawnoÅ›ci. Bezprawność naruszenia wyklucza np. zgoda osoby, której dobra osobiste zostaÅ‚y naruszone. Nie mielibyÅ›my wiÄ™c do czynienia z naruszeniem dóbr osobistych w odniesieniu do nagrania rozmowy telefonicznej w sytuacji, gdyby kandydat na posÅ‚a wyraziÅ‚ na to zgodÄ™. Ponadto SÄ…d Najwyższy w orzeczeniu z dnia 19 października 1989 r. (II CR 419/89) wskazaÅ‚ również na „dziaÅ‚anie w obronie uzasadnionego interesu” jako przesÅ‚ankÄ™, która może uchylić bezprawność. Należy jednak pamiÄ™tać, o czym wspomniano wyżej, że art. 24 k.c. wprowadza domniemanie bezprawnoÅ›ci w efekcie to na Panu jako pozwanym (jeÅ›li dojdzie do procesu o ochronÄ™ dóbr osobistych) bÄ™dzie ciążyÅ‚ obowiÄ…zek wykazania, iż naruszenie nie byÅ‚o bezprawne, bo dziaÅ‚aÅ‚ Pan w obronie uzasadnionego interesu. Od uznania sÄ…du bÄ™dzie zależaÅ‚o, jak zostanie ocenione PaÅ„skie dziaÅ‚anie i motywacja.

Porady prawne

Potrzebujesz porady prawnej?

Zapytaj prawnika:

Dodaj załącznikDodaj załącznik

Oświadczenia i zgody RODO: