Nowe rozporządzenie w sprawie ogólnych zezwoleń dewizowych

1. przekazywanie przez rezydentów do krajów BIT, za pośrednictwem uprawnionych banków, krajowych lub zagranicznych środków płatniczych, z przeznaczeniem na podjęcie lub rozszerzenie w tych krajach działalności gospodarczej, w tym na nabycie nieruchomości na potrzeby tej działalności; 
2. nabywanie przez rezydentów w krajach BIT: 
• udziałów i akcji w spółkach mających siedzibę w krajach BIT, a także obejmowanie udziałów i akcji w takich spółkach, 
• jednostek uczestnictwa w funduszach zbiorowego inwestowania, mających siedzibę w krajach BIT, 
• dłużnych papierów wartościowych o rocznym lub dłuższym terminie wykupu, wyemitowanych bądź wystawionych przez nierezydentów z krajów BIT; 
3. nabywanie przez rezydentów w kraju: 
• udziałów i akcji w spółkach mających siedzibę w krajach trzecich, a także ich obejmowanie w kraju, 
• jednostek uczestnictwa w funduszach zbiorowego inwestowania mających siedzibę w krajach trzecich, 
• dłużnych papierów wartościowych o rocznym lub dłuższym terminie wykupu wyemitowanych bądź wystawionych przez nierezydentów z krajów trzecich; 
4. nabywanie przez rezydentów w kraju dłużnych papierów wartościowych o terminie wykupu krótszym niż rok oraz wierzytelności i innych praw, których wykonywanie następuje poprzez dokonywanie rozliczeń pieniężnych, zbywanych w kraju przez nierezydentów z krajów trzecich, w zakresie w jakim jest dozwolone zbywanie ich w kraju przez tych nierezydentów na podstawie ustawy lub zezwolenia dewizowego;
5. nabywanie przez rezydentów w czasie pobytu w krajach trzecich walut obcych będących prawnym środkiem płatniczym w tych krajach, zbywanych przez nierezydentów z krajów trzecich w zamian za inne wartości dewizowe lub krajowe środki płatnicze, w celu ich wydatkowania w tych krajach na pokrycie zobowiązań powstałych zgodnie z ustawą lub zezwoleniem dewizowym;
6. zbywanie przez rezydentów w krajach trzecich wierzytelności i innych praw, których wykonywanie następuje poprzez dokonywanie rozliczeń pieniężnych, powstałych w obrocie z nierezydentami z tych krajów na podstawie zezwolenia dewizowego; 
7. zbywanie w kraju przez nierezydentów z krajów trzecich wierzytelności i innych praw, których wykonywanie następuje poprzez dokonywanie rozliczeń pieniężnych, powstałych w obrocie z rezydentami na podstawie zezwolenia dewizowego; 
8. zbywanie w kraju przez nierezydentów z krajów trzecich, w ramach likwidacji mienia dokonywanej w związku ze zmianą statusu dewizowego, papierów wartościowych dłużnych o terminie wykupu krótszym niż rok oraz wierzytelności i innych praw, których wykonywanie następuje poprzez dokonywanie rozliczeń pieniężnych, nabytych przez nich przed uzyskaniem statusu nierezydenta z kraju trzeciego; 
9. otwieranie przez rezydentów rachunków w bankach i oddziałach banków mających siedzibę w krajach trzecich, w celu gromadzenia na tych rachunkach krajowych lub zagranicznych środków płatniczych uzyskanych w tych krajach zgodnie z ustawą lub zezwoleniem dewizowym lub przekazanych z kraju na cele zgodne z ustawą lub zezwoleniem dewizowym, pod warunkiem, że rachunki te będą wykorzystywane wyłącznie do dokonywania rozliczeń z nierezydentami z tytułów zgodnych z ustawą lub zezwoleniem dewizowym; 
10. otwieranie przez polskie przedstawicielstwa dyplomatyczne, urzędy konsularne i inne polskie przedstawicielstwa oraz misje specjalne, korzystające z immunitetów i przywilejów dyplomatycznych lub konsularnych, znajdujące się w krajach trzecich, rachunków w bankach i oddziałach banków mających siedzibę w tych krajach; 
11. dokonywanie przez rezydentów i nierezydentów z krajów trzecich rozliczeń pieniężnych w wykonaniu czynności określonych w pkt 2-10.  

Wyjaśnić tu należy, iż tzw. „kraje BIT” to kraje trzecie, z którymi Rzeczpospolitą Polską wiążą umowy o wzajemnym popieraniu i ochronie inwestycji. „Nierezydentami z krajów BIT” są zaś osoby fizyczne, osoby prawne oraz inne podmioty, posiadające zdolność zaciągania zobowiązań i nabywania praw we własnym imieniu, mające miejsce zamieszkania lub siedzibę w krajach BIT; przez nierezydentów z krajów BIT należy także rozumieć znajdujące się w tych krajach oddziały, przedstawicielstwa i przedsiębiorstwa utworzone przez rezydentów lub nierezydentów z innych krajów. 

Na równi z krajami BIT traktuje się przy tym kraje trzecie, z którymi Wspólnoty Europejskie i ich Państwa Członkowskie zawarty wiążące Rzeczpospolitą Polską umowy o partnerstwie i współpracy, umowy o stowarzyszeniu lub inne podobne umowy, zawierające postanowienia zobowiązujące do zapewnienia swobody przepływu kapitału w zakresie związanym z dokonywaniem inwestycji bezpośrednich, likwidacją tych inwestycji oraz transferem uzyskanych z nich przychodów. Na równi z nierezydentami z krajów BIT traktuje się też nierezydentów z krajów, o których mowa wyżej.  

Jakie zezwolenia na odstępowanie od ograniczeń w dokonywaniu obrotu wartościami dewizowymi w kraju mają obowiązywać?

Wedle nowych regulacji zezwala się na dokonywanie w kraju, między rezydentami, rozliczeń w walutach obcych:

1. otrzymanych przez rezydenta od nierezydenta, w celu pokrywania w jego imieniu lub na jego rachunek zobowiązań wobec rezydentów; 
2. uzyskanych przez rezydenta na rachunek drugiego rezydenta w obrocie dewizowym z zagranicą. 

Omawiane rozporządzenie zezwala też na dokonywanie w kraju, między rezydentami, rozliczeń w walutach obcych, związanych ze zleceniem przez rezydenta drugiemu rezydentowi nabycia w jego imieniu lub na jego rachunek rzeczy lub praw w obrocie z zagranicą.

Można też dokonywać w kraju, między rezydentami, rozliczeń w walutach obcych, związanych z realizacją przekazów pieniężnych z zagranicy oraz przyjmowaniem do realizacji przekazów pieniężnych za granicę przez rezydentów wykonujących działalność gospodarczą w zakresie świadczenia usług związanych z przekazywaniem środków pieniężnych.

Zgodnie z nowym rozporządzeniem, zezwala się na dokonywanie w kraju rozliczeń w walutach obcych między rezydentami i Korporacją Ubezpieczeń Kredytów Eksportowych S.A., o ile rozliczenia takie następują w związku z zawartymi na podstawie ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. o gwarantowanych przez Skarb Państwa ubezpieczeniach eksportowych umowami ubezpieczenia eksportowego lub udzielonymi na podstawie tej ustawy gwarancjami ubezpieczeniowymi.

Rozporządzenie to zezwala także na dokonywanie w kraju, między rezydentami, rozliczeń w euro, w zakresie:

1. środków pochodzących z budżetu Unii Europejskiej oraz niepodlegających zwrotowi środków z pomocy udzielonej przez państwa członkowskie Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA), o których mowa w art. 5 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 30 czerwca 2005 r. o finansach publicznych, 
2. innych środków przeznaczanych na współfinansowanie projektów realizowanych przy udziale środków określonych w pkt 1 

- o ile dokonywanie takich rozliczeń jest zgodne z procedurami, o których mowa w art. 208 ust. 1 ustawy o finansach publicznych, oraz umowami międzynarodowymi, odrębnymi przepisami lub deklaracją dawcy, o których mowa w art. 202 ust. 1 tej ustawy i innymi jej przepisami. 

Zezwala się ponadto na dokonywanie w kraju, między rezydentami, rozliczeń w walutach wymienialnych, w zakresie środków pochodzących ze źródeł zagranicznych, niepodlegających zwrotowi, o których mowa w art. 5 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 30 czerwca 2005 r. o finansach publicznych, o ile dokonywanie takich rozliczeń jest zgodne z procedurami, o których mowa w art. 201 ust. 2 pkt 2 art. 208 ust. 1 tej ustawy, oraz z umowami międzynarodowymi, odrębnymi przepisami lub deklaracją dawcy, o których mowa w art. 201 ust. 2 pkt 1 tej ustawy i innymi jej przepisami.

Zezwala się rezydentom będącym pracodawcami w rozumieniu art. 3 Kodeku pracy na: 

1. dokonywanie w kraju wpłat w walutach obcych na rachunki bankowe pracowników będących rezydentami, z tytułu wynagrodzenia za pracę oraz innych należnych świadczeń związanych z wykonywaniem pracy za granicą; 
2. dokonywanie na rzecz pracowników, będących rezydentami, płatności w walutach obcych, z tytułu podróży służbowej odbywanej poza granicami kraju w sprawach tych pracodawców. 

Nowe przepisy pozwalają też pracownikom, będącym rezydentami, na dokonywanie na rzecz pracodawców, będących rezydentami, płatności w walutach obcych, w rozliczeniu świadczeń otrzymanych w związku z wykonywaniem pracy za granicą lub odbywaniem za granicą podróży służbowej w sprawach tych pracodawców. Powyższe zasady znajdą zastosowanie odpowiednio do stron stosunku służbowego nawiązanego w drodze mianowania oraz do osób pełniących na podstawie wyboru bądź powołania określone funkcje w organach osób prawnych lub organach władzy publicznej, niebędących pracownikami. 

Wedle nowych regulacji zezwala się na zawieranie umów oraz dokonywanie innych czynności prawnych powodujących lub mogących powodować dokonywanie w kraju, między rezydentami, rozliczeń w walutach obcych, o których mowa dotychczasowych wyjaśnieniach.

Omawiane rozporządzenie umożliwia także dokonywanie w kraju, między rezydentami, rozliczeń w euro i innych walutach wymienialnych, o ile jedną ze stron rozliczenia jest konsument w rozumieniu art. 221 Kodeksu cywilnego. Zezwala się też na zawieranie umów oraz dokonywanie innych czynności prawnych powodujących lub mogących powodować dokonywanie w kraju, między rezydentami, rozliczeń w euro i innych walutach wymienialnych, o ile jedną ze stron rozliczenia jest taki konsument. Zezwoleń tych udziela się pod warunkiem jednoczesnego zaoferowania konsumentowi, przez drugą stronę umowy, jej zawarcia oraz wykonania w walucie polskiej.  

Jakie zezwolenia na odstępowanie od obowiązku związanego z rozliczeniami w kraju w obrocie dewizowym przewidziano?

Nowe przepisy zezwalają rezydentom i nierezydentom na dokonywanie w kraju rozliczeń związanych z obrotem dewizowym bez pośrednictwa uprawnionego banku, o ile jedną ze stron rozliczenia jest konsument w rozumieniu art. 221 Kodeksu cywilnego, a rozliczenie następuje w sposób bezgotówkowy.

Zezwala się ponadto rezydentom i nierezydentom na dokonywanie w kraju rozliczeń związanych z obrotem dewizowym bez pośrednictwa uprawnionego banku, o ile rozliczenia takie dokonywane są między osobami fizycznymi w zakresie niezwiązanym z działalnością gospodarczą.  

Podstawa prawna:

• Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 4 września 2007 r. w sprawie ogólnych zezwoleń dewizowych (Dz. U. 2007 r., Nr 168, poz. 1178);
• Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. 1964 r., Nr 16, poz. 93, ze zm.);
• Ustawa z dnia 27 lipca 2002 r. - Prawo dewizowe (Dz. U. 2002 r., Nr 141, poz. 1178, ze zm.);
• Ustawa z dnia 7 lipca 1994 r. o gwarantowanych przez Skarb Państwa ubezpieczeniach eksportowych (Dz. U. 2001 r., Nr 59, poz. 609, ze zm.);
• Ustawa z dnia 30 czerwca 2005 r. o finansach publicznych (Dz. U. 2005 r., Nr 249, poz. 2104, ze zm.)