Odpowiedni dostęp do drogi publicznej obejmuje również podwórze
W sprawie o ustanowienie służebności drogi koniecznej Sąd Rejonowy uznał, że nieruchomość wnioskodawcy nie ma odpowiedniego dostępu do drogi publicznej (art. 145 k.c.), gdyż co prawda nieruchomość przylega do ulicy, ale ze względu na zabudowę niemożliwy stał dostęp do podwórza. Dlatego Sąd Rejonowy wytyczył przebieg drogi przez nieruchomość sąsiednią. Sąd Okręgowy, rozpoznający sprawę na skutek apelacji, nie zgodził się z orzeczeniem Sądu I instancji i wniosek oddalił. Uznał, że wnioskodawca winien sam udrożnić korytarz w bramie budynku na potrzeby przejazdu. W sprawie wniesiono skargę kasacyjną do Sądu Najwyższego, który stwierdził, że
Odpowiednim – w rozumieniu art. 145 § 1 k.c. - jest taki dostęp do drogi publicznej, który pozwala właścicielowi korzystać z całej nieruchomości zgodnie z jej przeznaczeniem.
Sąd Najwyższy w uzasadnieniu przypomniał, że odpowiedni dostęp do drogi publicznej musi stwarzać rzeczywistą, bezpieczną możliwość swobodnego przedostawania się nieruchomości do takiej drogi. Wyjazd z nieruchomości jest nieodpowiedni, gdy stwarza niebezpieczeństwo w ruchu drogowym (postanowienia Sądu Najwyższego z dnia 7 lipca 1999 roku, sygn. akt II CKN 786/98, OSNC 2000, nr 2, poz. 34 i z dnia 2 lipca 2009 roku, sygn. akt V CSK 480/08, nie publ.).
Dostęp do drogi publicznej, o którym mowa w art. 145 § 1 k.c., obejmuje również zaplecze budynku wchodzące w skład nieruchomości, umożliwiając racjonalne korzystanie z niej. Sąd Najwyższy podkreślił znaczenie ułatwień cywilizacyjnych dla właściciela nieruchomości w postaci możliwości dojazdu, parkowania i garażowania pojazdów własnych oraz obcych (postanowienia Sądu Najwyższego z dnia 14 września 2000 roku, sygn. akt V CSK 1306/00, nie publ., z dnia 28 listopada 2000 roku, sygn. akt IV CKN 172/00, nie publ., z dnia 21 marca 2003 roku, sygn. akt II CKN 1256/00, nie publ., i z dnia 6 lutego 2009 roku, sygn. akt CSK 401/08, nie publ.). Pozbawienie istotnej części nieruchomości możliwości dojazdu – przy uwzględnieniu obecnych standardów cywilizacyjnych – uniemożliwiałoby korzystanie z całej nieruchomości zgodnie z jej przeznaczeniem i potrzebami społeczno-gospodarczymi (145 § 3 k.c.). Przepis ten ma na względzie również potrzebę niezakłóconego dojazdu na podwórze służb publicznych (straży pożarnej, pogotowia ratunkowego).
Odnośnie przystosowania bramy wejściowej do przejazdu samochodów Sąd Najwyższy zwrócił uwagę, iż istnieje potrzeba porównania kosztów adaptacji bramy z ewentualnymi kosztami (szkodą) uczestników związanymi z udostępnieniem przejazdu. W niniejszej sprawie koszty adaptacji budowlanej bramy wyniosłyby ok. 45.000 zł, gdy tymczasem po stronie uczestników nie powstałyby żadne koszty (przejazd został już wykonany na potrzeby innego podmiotu). Dlatego Sąd Najwyższy postanowienie Sądu Okręgowego uchylił i przekazał sprawę do ponownego rozpoznania.
Postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 13 kwietnia 2011 roku, sygn. akt V CSK 317/10, Orzecznictwo Sądu Najwyższego, Izba Cywilna – Zbiór Dodatkowy 2012 – Numer B, poz. 28
Zespół
e-prawnik.pl
Skomentuj artykuł - Twoje zdanie jest ważne
Czy uważasz, że artykuł zawiera wszystkie istotne informacje? Czy jest coś, co powinniśmy uzupełnić? A może masz własne doświadczenia związane z tematem artykułu?