10 nowych miast na mapie Polski i inne zmiany

Od stycznia w naszym kraju pojawi się 10 nowych miast. Premier M. Morawiecki: „to akt sprawiedliwości dziejowej”

Od 1 stycznia 2021 r. na mapie Polski pojawi się 10 kolejnych miejscowości ze statusem miasta. Większość z nich odzyska utracone prawa m.in. w wyniku carskich represji po powstaniu styczniowym. Po zmianach Polska będzie posiadać 954 miasta.

Ich przedstawiciele odebrali z rąk premiera Mateusza Morawieckiego oraz wiceministrów Macieja Wąsika i Pawła Szefernakera akty nadania statusu miasta.

- "Bardzo się cieszę, że w wielu przypadkach udało się naprawić błędy przeszłości i krzywdy historii. Bo w kilku przypadkach jest to przywrócenie praw miejskich, odebranych jeszcze po powstaniu styczniowym ukazem carskim. Dlatego, że Polacy walczyli o niepodległość. To akt sprawiedliwości dziejowej" – powiedział premier Mateusz Morawiecki tuż po wręczeniu aktów nadania statusu miasta włodarzom 10 miejscowości.

Pozytywna zmiana

Uzyskanie statusu miasta wiąże się m.in. ze zmianą wizerunkową i większym prestiżem miejscowości. To także szansa na pozyskanie nowych inwestorów, ale też sięgnięcie po fundusze związane z rozwojem obszarów miejskich - "Cieszę się, że wraz z tą zmianą nadany zostanie pewien impuls rozwojowy. Bo przecież ta zmiana ma czemuś służyć" – mówił premier Morawiecki. - "Jestem przekonany, że wraz z nadaniami praw miejskich przyjdą nowe inwestycje. W związku z tym też - lepsze perspektywy dla mieszkańców" – dodał premier Mateusz Morawiecki.

W przypadku wszystkich nowych miast, propozycja zmiany statusu uzyskała pozytywne opinie rad gmin i wojewodów. Nadanie statusu miasta było także poprzedzone konsultacjami społecznymi z mieszkańcami. O nadaniu statusu miasta decyduje m.in. stopień urbanizacji danego terenu. Wszystkie nowe miasta wykazują cechy funkcjonalno-przestrzenne, które przesądzają o ich miejskim charakterze. Większość mieszkańców tych miejscowości utrzymuje się z działalności pozarolniczej.

- "Od 1 stycznia 2021 roku na mapie administracyjnej Polski będziemy mieli 10 nowych miast. Tym samym w Polsce będą już łącznie 954 miasta" – powiedział wiceminister Paweł Szefernaker. W przypadku wszystkich nowych miast, propozycja zmiany ich statusu uzyskała pozytywne opinie rad gmin i właściwych wojewodów. Nadanie statusu miasta było także poprzedzone konsultacjami społecznymi z mieszkańcami. - "Wielu z Państwa, samorządowców, na pewno w sposób aktywny uczestniczyło w tych konsultacjach razem z mieszkańcami gminy, analizując, czy to będzie dobry czas, aby taki wniosek złożyć" – powiedział wiceminister. Jak dodał, uzyskanie statusu miasta to duży prestiż. – "To są nowe nadzieje i możliwości, także związane z inwestowaniem oraz prowadzeniem działalności gospodarczej. To efekt determinacji, chęci i działań proobywatelskich dużej grupy mieszkańców" – wyjaśnił wiceszef MSWiA.

O nadaniu statusu miasta decyduje m.in. stopień urbanizacji danego terenu – wszystkie nowe miasta wykazują cechy funkcjonalno-przestrzenne, które przesądzają o ich miejskim charakterze. Ponadto większość mieszkańców utrzymuje się z działalności pozarolniczej.

Według danych GUS (stan na dzień 1 stycznia 2020 roku) dotychczas funkcjonowały w Polsce 944 miasta. Były to 302 gminy miejskie oraz 642 miasta położone w gminach miejsko-wiejskich.

Nowe miasta na mapie Polski

Od Nowego Roku Polska będzie miała 954 miasta – o 10 więcej niż do tej pory. Status miasta otrzymają:

Kamieniec Ząbkowicki (powiat ząbkowicki, woj. dolnośląskie) – miejscowość z ważnymi połączeniami kolejowymi. Przecinają się tu m.in. trasy linii Wrocław – Międzylesie oraz Legnica - Katowice. Kamieniec Ząbkowicki liczy ponad 4500 mieszkańców.

Goraj (powiat biłgorajski, woj. lubelskie) - posiadał prawa miejskie w latach 1398-1869. Zmiana będzie przywróceniem praw utraconych po powstaniu styczniowym. W Goraju mieszka mniej niż 1 tys. mieszkańców. Sercem Goraja jest odnowiony w 2010 r. rynek. Miejscowość może stać się jednym najmniejszych miast Polski.

Kamionka (powiat lubartowski, woj. lubelskie) – zamieszkiwana przez blisko 2 tys. mieszkańców. Utraciła  prawa miejskie w wyniku represji carskich. Posiadała je w latach 1458-1869. W centrum znajduje się rynek. Cechy funkcjonalno-przestrzenne Kamionki nadają jej miejskiego charakteru.

Sochocin (powiat płoński, północna cześć woj. mazowieckiego) - posiadał prawa miejskie w latach 1385-1869 r. W centrum miejscowości znajduje się rynek, zrewitalizowany w latach 2009-2010, a także kościół parafialny oraz park. W Sochocinie mieszka blisko 2 tys. mieszkańców.

Solec nad Wisłą (powiat lipski, woj. mazowieckie) – miejscowość wyróżnia się nienaruszoną, oryginalną strukturą topograficzną zabudowy, która istnieje co najmniej od schyłku XVIII w. Do zabytków Solca nad Wisłą należą m.in.: kościół parafialny pw. Wniebowzięcia NMP wzniesiony w XIV w., kościół cmentarny p.w. św. Barbary z XII w., dom drewniany z końca XVIII w. czy zespół klasztorny reformatorów wzniesiony w 1626 r. Przez miejscowość przebiega wiele oznakowanych szlaków rowerowych. W Solcu mieszka mniej niż 1 tys. osób.

Wiskitki (powiat żyrardowski, woj. mazowieckie) – położone przy autostradzie A2 Wiskitki są kolejną miejscowością, gdzie przywracane są prawa miejskie. Wiskitki miały status miasta w latach 1595 -   1869.  Do zabytków Wiskitek wpisanych do rejestru zabytków należą m.in.: zespół kościelny Wszystkich Świętych i Św. Stanisława z XVI-XIX wieku, szkoła murowana z połowy XIX wieku, budynek koszar wojskowych powstały ok. 1900 r. oraz zespół młyna motorowego z ok. 1912 r. Miejscowość liczy ok. 1,5 tys. osób.

Dubiecko (powiat przemyski, woj. podkarpackie) – ponownie odzyska prawa miejskie utracone w wyniku zmian administracyjnych i tworzenia tzw. gmin zbiorowych. Dubiecko był miastem w okresie 1407 r. – 1934 r. Zamieszkiwana przez ok. 900 mieszkańców miejscowość słynie z położonego nad Sanem Zespołu Zamkowo-Parkowego z zamkiem z XVI wieku, w którym urodził się w 1735 r. Ignacy Krasicki.

Wodzisław (powiat jędrzejowski,  woj. świętokrzyskie) - kolejna miejscowość, która straciła prawa miejskie w 1869 r. Po raz pierwszy uzyskała je w 1366 r. W centrum Wodzisławia znajduje się zrewitalizowany rynek, od którego rozchodzą się ulice z historyczną, zwartą zabudową. Miejscowość liczy ponad 1 tys. mieszkańców. Przez miejscowość przebiega droga ekspresowa S7.

Budzyń (powiat chodzieski, woj. wielkopolskie) – zamieszkiwane przez ok. 5 tys. mieszkańców. Jest  dawnym miastem królewskim. Proces lokacji miejskiej Budzynia rozpoczął się w pierwszej połowie XV wieku. Król Władysław IV Waza w 1641 r. potwierdził prawa miejskie Budzynia oraz jego herb. Status miasta Budzyń utracił w 1934 r.

Koźminek (powiat kaliski, woj. wielkopolskie) - posiadał prawa miejskie od XIV w. (lokacja na prawie niemieckim). W wyniku represji carskich Koźminek utracił status miasta w 1870 r. W miejscowości znajdują się zabytkowe obiekty. To m.in. Kościół parafialny pw. Jana Chrzciciela i św. Jana Ewangelisty, z przełomu XV i XVI w., kaplica ewangelicka z 1903 r. ze szkołą parafialną i mieszkaniem Kantora oraz dwór wzniesiony w XVIII w.

Zmiana nazw ponad 340 miejscowości i obiektów fizjograficznych

Wieś Wyrzyki-Pękale w powiecie pułtuskim zmieni nazwę na Pękale. Jezioro Urwisz w powiecie gorzowskim od 1 stycznia 2021 roku będzie nazywało się Jeziorem Wilanów. To tylko niektóre zmiany w wykazie nazw urzędowych. Łącznie będą dotyczyły ponad 340 miejscowości oraz obiektów fizjograficznych.

Zmiany przewidziane w rozporządzeniu ministra spraw wewnętrznych i administracji w sprawie ustalenia, zmiany i zniesienia urzędowych nazw niektórych miejscowości oraz obiektów fizjograficznych wejdą w życie 1 stycznia 2021 roku.

Korekty nazw obejmują łącznie 345 przypadków, w tym ustalenia jednej nazwy miejscowości, czterech nazw obiektów fizjograficznych, zmiany nazw i określeń rodzajów siedmiu miejscowości oraz czternastu obiektów fizjograficznych. Rozporządzenie przewiduje również zniesienie 37 nazw miejscowości i 282 nazw obiektów fizjograficznych tj. jezior, łąk czy lasów.

Nowe regulacje obejmą 34 powiaty w 15 województwach. O modyfikacje wnioskowały, za pośrednictwem wojewodów, rady gmin. Wszystkie wprowadzane zmiany zostały poprzedzone konsultacjami społecznymi z mieszkańcami. 

A.J.
Zespół e-prawnik.pl